Мӯр

Мӯр
Табақабандии илмӣ
ХАТО: шаблони орояшинохтӣ нест, который должен описывать систематическое положение таксона Lymantria. Вид: Мӯр
Номи байнулмилалии илмӣ
Lymantria dispar Linnaeus, 1758
Мутародифот
Phalaena dispar Linnaeus, 1758
Сомонашиносӣ дар Викигуна Тасвирот дар Викианбор ITIS   709249 NCBI   13123 EOL   860845

Мӯр (лот. Lymantria dispar) — кирминаи шапала­ки зараррасони кишоварзӣ. Махусусан ба буттаву дарахтон зарари калон ме­расонад.

Тавсифоти биологӣ

Шапалаки нарина ва модинаи мӯр бо рангу ҳаҷм ва сохти мӯйлабча аз ҳамдигар фарқ мекунанд. Паҳноии боли шапалаки модина 9 см (наринааш 5 см), рангаш сафеди тира ё сафеди зардтоб; боли пеш хокистарии бӯртоб, боли ақиб — бӯр.

Густариш

Мӯр қариб дар тамоми Аврупо, Африқои Шимолӣ, арзҳои Осиё, Амрикаи Шимолӣ, собиқ кишварҳои Шӯравӣ паҳн шудааст.

Ҳаёт

Соле як бор меафзояд. Шапалакҳои мӯр одатан дар июл — август (дар районҳои ҷануб—июн) парвоз мекунанд. Онҳо якбора ҷуфт шуда (бештар дар қисми поёни тана ва шохаҳо ё дар ҷонҳои аз хок боруни решаи дарахтон, инчунин дар санг ва ғайра) тухм мегузоранд. Баъди 20—25 шаборӯз аз тухм кирмина ташаккул меёбад ва зимистонро дар даруни тухмпарда мегузаронад.

Зараррасониҳо

Мӯр ба бештар аз 300 намуди рустанӣ зарар мерасонад. Мӯр барги булут, момроз, дарахтони мева, сафедор, тӯс, зирфун, бедро нағз мехӯрад. Ҳангоми хурӯҷ мӯр барги дарахтонро пурра хурда, ба рустаниҳои алафӣ, ҳатто ба хушадорҳо ва саб­завот мегузарад. Дарахтони аз мӯр зарардида аз рушд монда, мева намебанданд. Дарахте, ки аз мӯр бори дуюм зарар дидааст, мехушкад.

Чораҳои мубориза

• тухмҳои гузоштаи мӯрро аз дарахту рустаниҳо ҷамъ карда сӯзондан
• ба тухми шапалаки мӯр пошидани равғанҳои минералӣ
• ба танаи дарахтон ҳалқаи ширеши зиддимӯр молидан ва ба рустанӣ пошидани инсекти­сидҳо

Сарчашма

• Энциклопедияи Советии Тоҷик : [дар 8 ҷ.] / сармуҳаррир А. С. Сайфуллоев. — Д. : СИЭСТ, 1978—1988.