Дидани манбаъи Забони ӯзбекӣ

{{забон}}
[[file:Idioma uzbeko.png|frameless|right]]
'''Забони узбекӣ''' (''Oʻzbekcha'' / ''Oʻzbek tili'' / ''Ўзбекча'' / ''Ўзбек тили'' / ئۇزبېك تیلى / ئوزبېچه) — яке аз [[забонҳои туркӣ]] мебошад. Забони давлатии [[Ӯзбекистон|Ҷумҳурии Ӯзбекистон]] аст, ҳамчунин забони расмии баъзе вилоятҳои шимолии [[Афғонистон|Ҷумҳурии Исломии Афғонистон]] мебошад. Забони ӯзбекӣ — яке аз забонҳои гурӯҳи оилаи [[забонҳои туркӣ]] аст. Гӯяндаҳои забони узбекӣ дар ҷаҳон тақрибан 40 миллион ҳастанд. Дар ин забон асосан дар [[кишвар]]ҳои [[Ӯзбекистон]] (тақрибан 35 миллион мардум), [[Тоҷикистон]] (тақрибан 1,5 миллион мардум), [[Афғонистон]] (беш аз 2,5 миллион мардум), [[Қирғизистон]] (беш аз 850 000 мардум), [[Қазоқистон]] (беш аз 550 000 мардум) ва [[Туркманистон]] (беш аз 500 000 мардум) гуфтугӯ мекунанд. Ҳамчунин, дар кишварҳои [[Русия]], [[Туркия]], [[Чин]], [[Покистон]], [[ИМА]] ва дигар кишварҳо (масалан дар кишварҳои [[Аврупо]]) ҳам муҳоҷирони ӯзбекзабон зиндагонӣ мекунанд. Забони ӯзбекӣ — забони маъмултарин дар [[Осиёи Миёна]] мебошад.

Яке аз [[забонҳои туркӣ]], дар [[:ru:Карлукские языки|гурӯҳӣ қарлуқии]] забонҳои туркӣ доҳил аст. Дар [[Ӯзбекистон]] барои забони ӯзбекӣ расман [[алифбои лотинӣ]] истифода мешавад, ва ҳамчунин [[алифбои кирилликӣ]] ҳам хуб истифода мешавад. Барои забони ӯзбекӣ, мардуми ӯзбекзабон дар [[Тоҷикистон]], [[Қирғизистон]], [[Қазоқистон]] ва [[Туркманистон]] асосан алифбои кирилликӣ истифода мебаранд. Дар ин кишварҳои ҳамсоя, барои забони ӯзбекӣ, асосан авлоди ҷавон ҳамчунин алифбои лотинӣ ҳам истифода мебарад. Дар [[Афғонистон]], [[Покистон]], [[Чин]] ва дигар кишварҳо (масалан дар [[Эрон]] ва кишварҳои Араб) ӯзбекзабонон [[Ҳуруфи арабӣ|алифбои арабӣ]] ва ё [[Ҳуруфи Порсӣ|алифбои форсӣ]] истифода мекунанд.

Дар забони ӯзбекӣ асосан чор гурӯҳи лаҳҷаҳо мавҷуд аст: лаҳҷаҳои ӯзбекии шимолӣ, лаҳҷаҳои ӯзбекии ҷанубӣ, лаҳҷаҳои ӯзбекии ӯғузӣ, ва лаҳҷаҳои ӯзбекии қипчоқӣ.

== Алифбои забони ӯзбекӣ ==

* Мақолаи асосӣ: [[Ҳуруфи ӯзбекӣ]]

{| class="standard" style="text-align:center"
|-
!colspan=5 bgcolor="#ccccff"|Ҷадвали тарҷумавӣ
|-
! width="20%"|Алифбои арабӣ
! width="20%"|Алифбои лотинӣ
! width="20%"|'''Алифбои кирилликӣ'''
! width="20%"|'''Алифбои лотинӣ'''
! width="20%" rowspan="2" |[[:ru:Международный фонетический алфавит|АФБ]]
|-
| Солҳои 1923—1930 || Солҳои 1934—1940 || Аз соли 1940 то ҳоло || Аз соли 1995 то ҳоло
|-
| ئه, ه || A a, Ə ə || А а || A a || [a], [æ]
|-
| ﺏ || B ʙ || Б б || B b || [b]
|-
| ﺩ || D d || Д д || D d || [d]
|-
| ئي || E e || Е е, Э э || E e || [е]
|-
| ﻑ || F f || Ф ф || F f || [f]
|-
| گ || G g || Г г || G g || [g]
|-
| ﻫ || H h || Ҳ ҳ || H h || [h]
|-
| ی || I i || И и || I i || [ɪ]
|-
| ﺝ, ژ || Ç ç, Ƶ ƶ || Ж ж || J j || [ʤ], [ʒ]
|-
| ﻙ || K k || К к || K k || [k]
|-
| ﻝ || L l || Л л || L l || [l]
|-
| ﻡ || M m || М м || M m || [m]
|-
| ن || N n || Н н || N n || [n]
|-
| ئا, ئو || A a, O o || О о || O o || [ɑ]
|-
| پ || P p || П п || P p || [p]
|-
| ﻕ || Q q || Қ қ || Q q || [q]
|-
| ﺭ || R r || Р р || R r || [r]
|-
| س || S s || С с || S s || [s]
|-
| ﺕ || T t || Т т || T t || [t]
|-
| ئۇ || U u || У ӯ || U u || [u]
|-
| ۉ || V v || В в || V v || [v], [w]
|-
| ﺥ || X x || Х х || X x || [χ]
|-
| ی || J j || Й й || Y y || [j]
|-
| ز || Z z || З з || Z z || [z]
|-
| ئو || O o || Ў ӯ || Oʻ oʻ || [o]
|-
| ﻍ || Ƣ ƣ || Ғ ғ || Gʻ gʻ || [ɣ]
|-
| ﺵ || Ş ş || Ш ш || Sh sh || [ʃ]
|-
| چ || C c || Ч ч || Ch ch || [ʧ]
|-
| ڭ || Ꞑ ꞑ || Нг нг || ng || [ŋ]
|-
| ء, ﺋ || ʼ || Ъ ъ || [[Апостроф|ʼ]] || [ʔ]
|-
|}

{{ИнтерВики|code=uz}}

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}
== Пайвандҳо ==

* [http://www.ltran.ru/tajik-uzbek/ Луғати онлайни тоҷикӣ-ӯзбекӣ]
* [https://sahifa.tj/russko_uzbekskij.aspx Луғати онлайни русӣ-ӯзбекӣ]

[[Гурӯҳ:Забонҳо]]
[[Гурӯҳ:Забони ӯзбекӣ]]