Абуҳафси Суғдӣ
| Шаҳрвандӣ (табаият): | |
|---|---|
| Навъи фаъолият: | шоир, мусиқидон |
| Забони осор: | форсӣ |
Абуҳафс Ҳаким писари Аҳваси Суғдӣ (форсӣ: ابوحَفص حکیم پسر احوص سُغدی — ; ? — 832) — луғатнавис ва мусиқидон ва аз аввалин шоирони порсӣгӯи форс-тоҷик.
Зиндагинома[вироиш | вироиши манбаъ]
Дар «Ал-Муъҷам»-и Шамси Қайси Розӣ, «Маҷмаъ-ул-фусаҳо»-и Ризоқулихони Ҳидоят, рисолаи дар илми мусиқӣ нигоштаи Абунасри Форобӣ, «Таърихи Бухоро»-и Наршахӣ ва ғайра Абуҳафси Суғдӣ чун нахустин шоир дар адабиёти форс-тоҷик, луғатшинос ва мусиқидон ёд шудааст.
Осори боқимонда[вироиш | вироиши манбаъ]
Аз осори бадеиаш то ҳол 2 байт дастрас гардидааст:
Оҳуи кӯҳӣ дар дашт чӣ гуна давадо,
Чун надорад ёр, бе ёр чӣ гуна бувадо.
Бӯсу назарам ҷамол бошад бо ёр,
Ин фатво (ман) гирифтаам аз гургар.
Асари дар луғат таълифшудаи Абуҳафси Суғдӣ фарҳанги тафсири форсии дарӣ будааст, ки то ҳол дастраси муҳаққиқон нагардидааст. Вале дар осори луғатнигорӣ (лексикографӣ)-и баъди садаи X ба ин асар ишораҳои зиёде мавҷуданд. Дар илм он «Фарҳанги Абуҳафс» ё «Рисолаи Абуҳафси Суғдӣ» ном гирифтааст. Абуҳафси Суғдӣ мусиқидон низ будааст. Асбоби мусиқӣ — шоҳрӯд аз ихтироъоти ӯ мебошад.
Адабиёт[вироиш | вироиши манбаъ]
- Ашъори ҳамасрони Рӯдакӣ, Сталинобод, 1958;
- Афсаҳзод А., Одамушшуаро Рӯдакӣ, Д., 2003;
- Ашъори ҳамасрони Рӯдакӣ, Д., 2007;
- Аҳвол ва ашъори шоирони бедевони қарнҳои 3 — 5 ҳ. қ., Т., 1370 ҳ. ш.
Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]
Сарчашма[вироиш | вироиши манбаъ]
- Абуҳафси Суғдӣ // А — Асос. — Д. : СИЭМТ, 2011. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир А. Қурбонов ; 2011—2023, ҷ. 1). — ISBN 978-99947-33-45-3.