Баҳри Адриатикӣ
 | |
| Характеристики | |
| Масоҳат | 144 000 m² км² |
| Ҷойгиршавӣ | |
| Парвандаҳо дар Викианбор | |
Баҳри Адриатикӣ (итол. mare Adriatico) — баҳрест, ки бо нимҷазираҳои Аппенин ва Балкан иҳота шуда як қисми баҳри Миёназаминро ташкил мекунад. Соҳилҳои давлатҳои Итолиё (зиёда аз 1000 км), Словения (47 км), Хорватия (1777 км), Босния ва Ҳерсеговина (20 км), Черногория (200 км), Албания (472 км) ташкил медиҳад.
Таърих
[вироиш | вироиши манбаъ]Номи худро аз бандаргоҳи бостонии Адрия гирифт, ки дар ҷойи якҷояшавии ду дарё, По ва Адиҷе вуҷуд дошт. Аз аввал юнониҳо фақат қисми шимолии баҳрро (юн. Adrias Kolpos) номбарӣ мекардан, сипас ин ном ба тамоми баҳр гузашт. Дар замонаҳои Руми Бостон ин баҳр Mare Seperum ин чунин Mare Hadriaticum ном дошт.
Дар давоми ду ҳазор соли вуҷуди дарёҳои По ва Адиҷе бо дуруштиҳои овардаи худ чуқурии баҳрро чунон паст карданд, ки имрӯз бандаргоҳи Адрия аз баҳр 25 км дур шудааст.
Ба муносибати шаҳри Адрия ва баҳри Адриатикӣ сайёрак Адрия, ки 23 феврали 1875 ситорашиноси австрияги Пализа Иоганн дар Пула кашф карда буд ном гузоштандва ва ин шаҳр дар соҳили баҳри Адриатикӣ воқеъ дорад.
Ҷуғрофия
[вироиш | вироиши манбаъ]Масоҳати баҳри Адриатикӣ — 144 0000 км², чуқури — аз 20 м дар қисми шимолии баҳр то 1230 м — дар ҷануби-шарқ. Чуқуриаш бо қуму гил таҳшин шудаааст ва соҳилҳояш аз шағал, сангрезаи гирди ҳамвор ва қум иборат аст. Дар қисми ҷанубиаш ба воситаи гулугоҳи Отранто бо баҳри Ионӣ пайваст аст. Дарозии равонаи хушки 796 км ва паҳноияш аз 93 то 222 километрро ташкил мекунад.
Соҳилҳои ғарбиаш ва шимоли-ғарбиаш бисёртар паст ҳастан, шарқиаш бошад аз кӯҳистон иборат аст. Дар наздикии соҳилҳои шарқиаш ҷазираҳои Далматин воқеъ гаштаанд[1].
Иқлим
[вироиш | вироиши манбаъ]Иқлими баҳри Адриатикӣ шакли иқлими баҳри Мёназаминро монандӣ мекунад, аммо фарқ ҳам мекунад, хусусан шамолҳои хоса дорад (бора, мистрал, сирокко), ки ба ҳарорати ҳаво таъсири худро мерасонад. Ҳарорати об аз шимол ба ҷануб ҳар вақт дигаргун мешавад аз 24 то 26 °C дар моҳи август ва аз 7 то 13 °C дар моҳи феврал. Шурии об ноустувор аст ва аз 35 тоо 38 промиллро ташкил мекунад. Мадҳои нодурусти нимшабонарӯзӣ дорад (то 1,2 м). Тобистон бештар боду ҳавои соф дорад, зимистон бошад абрнок ва сербориш аст (то 70 % бориши яксола).
Сарчашма
[вироиш | вироиши манбаъ]Encyclopædia Britannica(пайванди дастнорас)