Баҳориёт

«Баҳориёт» ё «Ҳайвонотнома» — яке аз асарҳои мукаммали Сайидои Насафӣ буда, дар он беҳтарин ақидаҳои сиёсиву иҷтимоии шоир ифода ёфтаанд.

Асар аз ҷиҳати сохт тамсилист, зеро персонажҳои он ҳайвонотанд. Аз тарафи дигар «Баҳориёт» аз рӯйи мазмун асари мунозиравӣ мебошад. Дар он ҳайвоноти гуногун бо Мам мунозира карда, аввал рақибашонро мазаммат карда, сониян худро ситоиш менамоянд. Дар таърихи адабиёти форсу тоҷик то Сайидо Мамин зайл асармо кам набуданд. Мунозира ҳанӯз аз давраҳои қадим аз эҷодиёти халқ сарчашма мегирад. тавре ки худи шоир мегӯяд, «Баҳориёт»-ро дар як муддати кӯтоҳ (ду-се рӯз) дар давраи ҳукмронии Абдулазизхон (1645—1680) соли 1091-и ҳиҷрӣ, яъне 1680-и мелодӣ ба анҷом мерасонад:

Ин нусха, Сайидо, ба ду-се рӯз шуд тамом,

Дар рӯзгори ҳазрати Абдулазизхон.

Таърих аз ҳазору навад як гузашта буд,

Аз ҳиҷрати расул — шаҳи охируззамон.

Кахрамонони ин асар ҳайвонхо мебошанд ки шумораашон ба 18то мебошад.