Букмол

Тақсимоти ду шакли норвегӣ дар байни мунисипалитетҳои Норвегия, 2007

Букмол (норвегӣ: bokmål "сухани китобӣ") — яке аз ду стандарти (шаклҳои) забони норвегӣ (дар баробари нюнорск) аст. Он дар заминаи забони даниягӣ пас аз чаҳор асри ҳукмронии Дания бар Норвегия (иттиҳоди Дания-Норвегия) ташкил шудааст.

Бисёре аз нависандагони бузурги Норвегия дар садаи XIX, махсусан Ҳенрик Ибсен ва Бёрнстерне Бёрнсон, ба забони даниягии зиёд норвегишуда, бо имлоӣ даниягӣ навишта шудаанд. Номи "букмол" аз соли 1929 ба ҷои истилоҳи қаблан истифодашудаи "риксмол" (норвегӣ: riksmål, айнан "сухани давлатӣ") истифода мешавад. Забони дигари расмии хаттии Норвегия нюнорск (норвегии нав) мебошад.

Букмолро тақрибан 90% аҳолии Норвегия истифода мебаранд, маҳз ӯро аксар вақт донишҷӯёни хориҷӣ меомӯзанд, тамоми расонаҳои марказӣ дар ин бора хабар медиҳанд. То моҳи январи соли 2022, букмолро 87,3% мактаббачаҳои Норвегия меомӯзанд. Меъёрҳои букмол ба лаҳҷаҳои шарқии Норвегия наздиканд, махсусан вариантҳое, ки дар атрофи пойтахти Норвегия Осло гуфта мешаванд, гарчанде ки асоси он даниягӣ боқӣ мемонад. Матнҳои хаттии даниягӣ барои сухангӯёни букмолӣ фаҳмоанд, аммо дар айни замон, фарқиятҳои фонетикӣ хеле қавӣ ҳастанд ва норвегияҳо дар фаҳмидани забони даниягӣ душворӣ мекашанд. Букмол нисбат ба нюнорск калимаҳои иқтибосии хориҷӣ дорад. Дар садаи XX чанд ислоҳоти забонӣ ва имлоӣ барои "демократикунонии" букмолӣ анҷом дода шуд, аммо баъзеи онҳо реша нагирифтанд ва бекор карда шуданд. Норвегии китобӣ стандарти ягонаи орфоэпӣ надорад.