Jump to content

Дарозумрӣ

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод

Дарозумрӣ, ё дерзистӣ (форсӣ: دیرزیستی‎) — ба зиндагии тӯлони ишора дорад, ба вежа замоне, ки шахс ё чизе беш аз интизор давом оварда бошад. Дар мавриди умри дарози номунтазир масалан як дарахти куҳан бештар вожаи дерпоӣ истифода мешавад.

Имрӯза гароиш ба дарозумрӣ боиси пажӯҳиш дар заминаи ёфтани равишҳои тамдиди ҳаёт шудааст. Дерзистӣ на фақат мавзӯъе барои ҷомеаи илмӣ, балки барои достонҳои илмӣ-тахайюлӣ ва романҳои тахайюлӣ низ будааст.

Бо таваҷҷуҳ ба омори таваллуди нодуруст ё ноқис, душвориҳои зиёде дар тасдиқи дарозтарин тӯли умри башар бо стандартҳои таъйиди имрӯзи вуҷуд дорад. Достонҳо, афсонаҳо ва фарҳанги омма пешниҳод ё иддаои тӯли умрҳоеро дар гузашта ё оянда кардаанд, ки бисёр тӯлонитар аз онҳое, ки бо стандартҳои имрӯзи таъйид шуда ҳастанд.

Дар январи соли 2013 пажӯҳишгарони Америкоӣ гузориш доданд гене, ки ҳомили вежагиҳо ва сифоти шахсияти афрод аст, бо тӯли умри шахс низ дар иртибот аст[1][2].

Дар сол 2014, натоиҷ се таҳқиқи ҷудогона дар Америко нишон дод, ки тазриқи хуни ҷавон метавонад бархе осори пириро аз мағз, қалб ва моҳичаҳои муш пок кунад. Дар яке аз ин таҳқиқот, ки кори муштараки донишгоҳҳои Калифорния ва Истинфурд буд, тазриқи хуни мушҳои ҷавон ба мушҳои пир, тавонои мушҳои пирро дар ёдоварӣ ва ёдгирӣ афзоиш дод ва қудрат ва истиқомати азулони мушҳои пирро бештар кард. Ба гуфта муҳаққиқон, акнун шоҳид ба қадри кофӣ маҳкам ҳастанд, ки озмоиш ва ба коргирии онро дар инсон рӯбарӯ кунад: «чизе дар хуни ҷавон вуҷуд дорад, ки метавонад нақоисии мағзи пирро бартараф кунад»[3].

Муҳаққиқон Иёлоти муттаҳида ба натиҷаҳои дар мавриди тӯли умр дастраси пайдо кардаанд пажӯҳишгарон ва муҳаққиқон дар мавриди бузург будани мучпо ва даври бозу бештар аз афроде, ки даври бозу ва мучи пой маъмулӣ ҳастанд дучор бемориҳои қалбӣ мешаванд ва ин иттилооти биравӣ 600 бемори мусин болои 60 сол дар тӯли 10 сол таҳқиқ ба даст омадааст ва дар маҷаллаи American Journal of Cardiology ба чоп расид.

Вазни бадан робитаи мустақиме бо мубтало ба бемориҳои аз қабил мизон болои чарбӣ дар бадан боиси фишор омадан бештар бар қалб барои гардиши хун ва оксигинрасонӣ ба аъзои бадан мешавад ва бо афзоиши синни тӯдаҳои азулони аз байн меравад ва ба чарбе табдил мешавад ва ин чарбиҳо дар даври шикам, мучи по ва соқҳо ҷамъ мешавад ва боиси бемориҳои аз қабили фишори хун, афзоиши чарби хун ва ибтило ба бемориҳои қалбӣ мешавад ва касоне, ки дар синни ҷавонӣ ба думболи таносуби андом ва афзоиши ҳаҷми бадан ба думболи хӯрдани қурс ва мукаммалҳои ғизои мебошанд аз боло рафтан син ғофил мебошанд ва бемориҳое, ки бо табдил шудан азулот ба чарби худро дар маърази беморӣ қарор медиҳанд[4].

  1. Gene variant linked to active personality traits also linked to human longevity(англ.). ScienceDaily. 20 октябри 2020 санҷида шуд.
  2. DRD4 Genotype Predicts Longevity in Mouse and Human. JNeurosci.
  3. مهمترین دستاوردهای علمی و پزشکی سال ۲۰۱۴(форсӣ). BBC News فارسی (30 Декабри 2014). 20 октябри 2020 санҷида шуд.
  4. اندازه دور بازوهایتان به شما می‌گوید چقدر عمر می‌کنید. www.yjc.ir. 20 октябри 2020 санҷида шуд.