Дулонаи сурхак
| Дӯлонаи сурхак | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Табақабандии илмӣ | ||||||||||||||
|
ХАТО: шаблони орояшинохтӣ нест, который должен описывать систематическое положение таксона Crataegus.
|
||||||||||||||
| Номи байнулмилалии илмӣ | ||||||||||||||
| Crataegus songarica K.Koch | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Дӯлонаи сурхак ё дӯлонахорак (лот. Crataegus songarica) — навъе аз дулона.
Тавсифоти биологӣ[вироиш | вироиши манбаъ]
То 8 – 10 м қад мекашад. Пӯстлохаш қаҳваранг, баргаш байзашакли пармонанд, гулаш сафед, мевааш мудаввар, сабзи паст (вақти пухтан сурх ва баъди хушк шудан, сиёҳтоб мешавад). Моҳи май гул карда, мевааш октябр мепазад. Дар Тоҷикистон, одатан, дар ҷангалзори паҳнбарг ва буттазорҳои қаторкӯҳҳои Зарафшон, Ҳисору Дарвоз, ноҳияҳои Тоҷикистони Ҷанубию Шарқӣ ва Помири Ғарбӣ (дар баландии 1000 – 1600 м аз сатҳи баҳр) месабзад.
Хосияти шифоӣ[вироиш | вироиши манбаъ]
Сокинони таҳҷоӣ аз гулу меваи дӯлонаи сурхак доруҳои гуногун тайёр мекунанд. Чойи гулҳои хушк ва нақеъи меваи он (дӯлонаоб)-ро ҳангоми сих задани дил, хафақон, ғалаёни хун ва бемориҳои меъдаву рӯда менӯшанд. Ба ақидаи табибони халқӣ дӯлонаи сурхак ро бихӯранд, хун қай кардан, хунравии узвҳои дарун ва қайро манъ мекунад; пуштро қавӣ мегардонад, иллати филпоро нафъ дорад. Дар амалияи тибби муосир ҷавҳари обии дӯлонаи сурхак ва нақеъи гули онро ҳангоми бемориҳои дилу рагҳо чун воситаи муқаввии мушакҳои дил, таскинбахш ва фишорфарор истифода мебаранд. Дар таркиби дӯлонаи сурхак қариб ҳамаи он моддаҳои фаъоли биологӣ, ки дар дӯлона дарёфт кардаанд, мавҷуд аст.
Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]
Адабиёт[вироиш | вироиши манбаъ]
- Ковалева Н.Г., Лечение растениями, М., 1972;
- Турова А.Д., Лекарственные растения СССР и их приминение, М., 1974;
- Гаммерман А.Ф., Гром И.И., Дикорастущие лекарственые растения СССР, М., 1976;
- Полуденный Л.В. (ва диг.), Эфирномасличные и лекарственные растения, М., 1979;
- Ходжиматов М., Дикорастущие лекарственные растения Таджикистана, Д., 1989;
- Зоҳидов Ҳ., Канзи шифо, Д., 1998.