Инфрасохтор
Инфрасохтор ё инфраструктура - маҷмӯи сохторҳо ё объектҳои хидматрасонии ба ҳам алоқаманд, ки асоси фаъолияти системаро ташкил медиҳанд ва таъмин мекунанд[1].
Дар забони муосир, ба маънои умумӣ истифодашаванда инфрасохтор маҷмӯи корхонаҳо, муассисаҳо, системаҳои идоракунӣ, алоқа ва ғайра мебошад, ки фаъолияти ҷомеа ё ягон соҳаи онро таъмин мекунанд[2].
Дар забони муосири англисӣ истилоҳи «infrastructure» солҳои 1920-1928 пайдо шудааст ва дар ибтидо дар соҳаи ҳарбӣ истифода мешуд[3], ки дар он маҷмӯи сохторҳои дастгирии амалиёти қувваҳои мусаллаҳро ифода мекард.
Навъҳои инфрасохтор
[вироиш | вироиши манбаъ]Таснифоти инфрасохтор, ки аз рӯи меъёрҳои гуногун тартиб дода шудаанд, таваҷҷӯҳи хоса доранд.
Вобаста аз доираи фаъолият, намудҳои зерини инфрасохторро ҷудо кардан мумкин аст:
- Инфрасохтори истеҳсолӣ.
- Инфрасохтори иҷтимоӣ — маҷмӯи соҳаҳо ва корхонаҳое мебошад, ки фаъолияти мӯътадили аҳолиро аз ҷиҳати функсионалӣ таъмин мекунанд. Соҳаҳои тандурустӣ, томактабӣ, берун аз мактаб, маълумоти умумӣ ва касбӣ ва ғайраро дарбар мегирад[4].
- Инфрасохтори нақлиёт — маҷмӯи соҳаҳои саноат ва корхонаҳои нақлиётӣ мебошад.
- Инфрасохтори муҳандисӣ — системаҳои таъминоти муҳандисӣ ва техникии биноҳо ва иншоот.
- Инфрасохтори иқтисодӣ — маҷмӯи соҳаҳо ва фаъолиятҳое мебошад, ки ба истеҳсолот ва умуман иқтисодиёт хизмат мерасонанд.
- Инфрасохтори иттилоотӣ — системаи сохторҳои ташкилии иттилоотӣ, зерсистемаҳое мебошад, ки кори ягон чизро таъмин мекунанд.
- Инфрасохтори ҳарбӣ — системаи иншооти статсионарӣ ва сохторҳои алоҳида мебошад, ки барои ҷойгиркунии қувваҳои мусаллаҳ, гузаронидани амалиёти ҷангӣ ва омодагии ҷангӣ ва амалиётии қӯшунҳо асос мебошанд.
- Инфрасохтори бозор — системаи муассиса ва ташкилотҳо (бонкҳо, биржаҳо, ярмаркаҳо, ширкатҳои суғуртавӣ, ширкатҳои консалтингӣ ва иттилоотию маркетингӣ ва ғ.), ки ҳаракати озоди молу хизматрасониро дар бозор таъмин мекунанд.
- Инфрасохтори инноватсионӣ — маҷмӯи муассисаҳои ташкилию иқтисодӣ мебошад, ки бевосита барои татбиқи равандҳои инноватсионии субъектҳои хоҷагидорӣ (аз ҷумла ташкилотҳои инноватсионии махсусгардонидашуда) дар асоси принсипҳои самаранокии иқтисодии ҳам дар маҷмӯъ иқтисодиёти миллӣ ва ҳам субъектҳои хоҷагидории он дар шароит фароҳам меоранд.
- Инфрасохтори туристӣ.
- Инфрасохтори фаъолияти кайҳонӣ.
Маъноҳои алоқаманд
[вироиш | вироиши манбаъ]- Инфрасохтори калидҳои ҷамъиятӣ — технологияи аутентификатсия аст.
- Инфрасохтори идоракунии имтиёзҳо — усулҳое, ки имкон медиҳанд шаҳодатномаҳои PKI бо додани имтиёзҳо ва ваколатҳо алоқаманд бошанд.
Эзоҳ
[вироиш | вироиши манбаъ]- ↑ Глоссарий.ru: Инфраструктура(пайванди дастнорас — таърих).
- ↑ Большой толковый словарь русского языка / Кузнецов С.А. (ред.). — СПб.: Норинт, 2000. — С. 397. — ISBN 5-7711-0015-3.
- ↑ Infrastructure. Dictionary.com Unabridged(пайванди дастнорас — таърих).
- ↑ Кокурин Д.И., Назин К.Н,. Формирование и реализация инфраструктурного потенциала экономики России. — М.: Транслит, 2011. — С. 58. — 336 с. — ISBN 978-5-94976-658-3.