Компас

Компас

Компас (қутбнамо) (итолиёвӣ: compasso — чен мекунам, ва аз compassare — «бо қадам чен кардан») — асбобест барои муайян намудани самти қутбҳои Замин. Компас аз рӯи тарзи кор магнитӣ, гироскопӣ, офтобӣ, радиоӣ ва радиоастрономӣ мешавад. Асбоб барои муайян намудани самти меридиани географӣ ё меридианаи магнитӣ. Принсипи кори компаси магнитӣ ба хосияти дар самти шимолу ҷануб қад-қади меридианаи магнитӣ ҷойгиршавии ақрабаки магнитӣ асос ёфтааст. Компаси гороскопӣ бошад, дар асоси дар ҳамвории меридианаи географӣ мустақилона ҷой гирифтани тири ротори овехташудае, ки бо ёрии таҷҳизоти махсус тез давр мезанад, кор мекунад. Компаси офтобӣ ё компаси (астрономӣ) ба мушоҳидаи бефосилаи Офтоб, компаси радиоӣ ба ҳодисаи дар самтҳои маълум қабул гардидани радиомавҷҳои аз радиостансияҳо ирсолшаванда.

Адабиёт

• Коваленко А. П. Тайна «дьявольского» камня / Рецензент: канд. географ. наук А. В. Шумилов; Художник Т. В. Иваншина. — М.: Мысль, 1983. — 104, [8] с. — 50 000 экз. (обл.)
• Коваленко А. П. Приключения путеводной стрелки. — Изд. 2-е. — М.: МАИК «Наука/Интерпериодика», 2001. — 256 с. — 5 000 экз. — ISBN 5-7846-0068-0. (обл.) (1-е изд. — М., 1991)
• Краснов В. Н. История навигационной техники: Зарождение и развитие технических средств кораблевождения / Институт истории естествознания и техники им. С. И. Вавилова РАН.. — М.: Наука, 2001. — 312 с. — 420 экз. — ISBN 5-02-013119-9. (в пер.)

Сарчашма

• Дар бораи компас (бо забони русӣ)
• Тарзи истифодаи компас (бо забони русӣ)
• * Энциклопедияи Советии Тоҷик : [дар 8 ҷ.] / сармуҳаррир А. С. Сайфуллоев. — Д. : СИЭСТ, 1978—1988.

, Ҷилди 3, саҳ 411.

Нигаред

• Қутб
•