Кунҷковӣ
Кунҷковӣ (форсӣ: کنجکاوی) — кайфиятест марбут ба андеша, ҳамчун, ковиш, таҳқиқ ва ёдгирӣ, ки бо мушоҳидагари дар инсон ва ҳайвоноти дигар ошкор мешавад[1][2].
Кунҷковӣ ба шиддат бо тамоми ҷавониби рушди инсонӣ дар иртибот аст, чаро, ки тайи ин фароянд аст, ки ёдгирӣ ва тамоюл ба касби дониш ва маҳорат иттифоқ меафтад.
Истилоҳи кунҷковӣ ҳамчунин метавонад ҳамростои тамоюл ба касби дониш ё иттилоот, барои нишон додани рафтор ё эҳсоси кунҷковӣ низ мавриди истифода қарор гирад. Кунҷковӣ ба унвони як рафтор ва эҳсос тайи ҳазораҳо ба унвони неруи муҳаррики натанҳо пешрафти башар, балки таҳаввулот дар илм, забон ва санъат низ шинохта мешавад.
Кунҷковиро метавон кайфияти зотии бисёре аз гунаҳо мухталиф донист. Ин масъала дар инсон тайи ҳар синне, аз навзодӣ то бузургсолӣ аст ва мушоҳидаи он дар бисёре аз гунаҳои ҷонварони дигар низ осон мебошад. Ин гунаҳо шомили маймунҳо, гурбаҳо ва ҷавандагон аст.[3] таърифи аввалияи кунҷковиро метавон «тамоюли ҳаяҷонӣ барои касби иттилоот» донист.[4] гуфта шуда, ки ин тамоюли ангезиш аз иштиёқ ё майл барои касби дониш, иттилоот ва идрок аст.
Таъсири беморӣ[вироиш | вироиши манбаъ]
Бемориҳои мухталифи асабӣ ё дигар ихтилолоти равоншиносӣ метавонанд вежагиҳои мухталифи кунҷковиро таҳти таъсир қарор диҳанд, ба унвони мисол алзаймир ё афсурдагӣ метавонад бар ҳофиза ва системаи ангеза ва подош асар гузорад. Алзаймир як бемории асабӣ аст, ки ба таври мустақим бар тавоноӣ ва зарфияти ҳофиза таъсир мегузорад. Афсурдагӣ навъе ихтилоли халқӣ аст, ки тайи он фард бо адами алоқа ба муҳити атрофаш, эҳсоси ғам ё ноумедӣ мекунад. Адами кунҷковӣ барои муҳаррикҳои ҷадид ҳамчунин мумкин аст ба унвони як пешбиникунанда билқува барои ин ва дигар бемориҳо мавриди истифода қарор гирад. Адами кунҷковӣ нисбат ба шароити ҷадид низ метавонад ба унвони нишонаҳои вуқӯи ин беморӣ ё амрози дигар бошад.[5]
Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]
- ↑ Berlyne DE. (1954). «A theory of human curiosity». Br J Psychol. 45 (3): 180-91. doi:10.1111/j.2044-8295.1954.tb01243.x. PMID 13190171.
- ↑ Berlyne DE. (1955). «The arousal and satiation of perceptual curiosity in the rat». J. Comp. Physiol. Psychol. 48 (4): 238-46. doi:10.1037/h0042968. PMID 13252149.
- ↑ Ofer G, Durban J (1999). «Curiosity: reflections on its nature and functions». Am J Psychother. 53 (1): 35-51.
- ↑ Loewenstein, G (1994). «The psychology of curiosity: a review and reinterpretation». Psychological Bulletin. 116 (1): 75-98. CiteSeerX 10.1.1.320.1976. doi:10.1037/0033-2909.116.1.75.
- ↑ Stuart, Z.; Cecelia, M.; Allan, L.; James, L. (2011). «Predicting the onset of Alzheimer’s disease with a behavioral task». Alzheimer’s & Dementia. 7 (4): S549. doi:10.1016/j.jalz.2011.05.1549.
 | |
|---|---|
| Дар феҳристҳои китобшинохтӣ |
|
