Jump to content

Мазҳакаи румонтикӣ

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Мэрилин Монро ва Том Юэлл дар The Seven Year Itch (1955).

Комедияи ошиқӣ ё комедияи румонтикӣ зержанри жанрҳои комедия ва филмҳои ошиқӣ мебошад. Далели асосии комедияи ошиқона ин аст, ки қаҳрамонҳои асосӣ якдигарро мешиносанд ва бо ҳамдигар шӯхӣ мекунанд, аммо сарфи назар аз ҷалби ошкоро барои тамошобинон онҳо ягон робитаи ошиқона надоранд. Сабаб метавонад ҳиссиёти дохилӣ (шояд онҳо ҳамдигарро дӯст намедоранд) ё бо сабаби монеаи беруна (масалан, яке аз онҳо муносибат бо шахси дигар дорад) бошанд. Дар баъзе лаҳзаҳо, пас аз саҳнаҳои гуногуни ҳазломез онҳо бо ягон сабаб ҷудо шуданд. Баъдан яке аз онҳо дарк мекунанд, ки онҳо барои ҳамдигар комиланд ва (одатан пас аз саъю кӯшиши қонеъкунанда ё тасодуфи бузург) онҳо боз вохӯрда, муҳаббати худро ифшо мекунанд ва дар якҷоягӣ то абад хушбахтона зиндагӣ мекунанд.

Сюжети асосии мазҳакаии румонтикӣ аз он иборат аст, ки ду қаҳрамон бо ҳам вохӯрда, бо сабаби баҳсу мунозира бо ҳамдигар ё ягон сабаб аз ҳам ҷудо мешаванд ва дар ниҳоят дарк мекунанд, ки ҳамдигарро дӯст медоранд ва дубора ба ҳам мепайванданд. Баъзан онҳо вомехӯранд ва дар аввал ошиқона муносибат мекунанд ва сипас маҷбур мешаванд, ки бо мушкилоти иттифоқӣ рӯ ба рӯ шаванд. Баъзан аз бастани муносибатҳои ошиқона тардид мекунанд, зеро бовар доранд, ки ҳамдигарро дӯст намедоранд, зеро яке аз онҳо аллакай шарик дорад ва ё аз фишори иҷтимоӣ. Бо вуҷуди ин, нависандагон нишонаҳо мегузоранд, ки нишон медиҳанд, ки қаҳрамонҳо воқеан ба ҳам мувофиқат мекунанд ва онҳо румонтикаи хубе эҷод мекунанд. Қаҳрамонҳои асосӣ аксар вақт ҷудо мешаванд ё вақт ҷудо мекунанд, то эҳсосоти худро ҳал кунанд ё бо монеаҳои беруна дар зиндагии якҷоя мубориза баранд, аммо баъдтар дубора муттаҳид мешаванд.

Дар ҳоле ки ду қаҳрамони асосӣ аз ҳам ҷудо мешаванд, як ё ҳардуи онҳо одатан дарк мекунанд, ки шахси дигарро дӯст медоранд. Пас аз он як тараф кӯшиши аз ҳад зиёд (баъзан имову ишораи бузург номида мешавад) мекунад, то шахси дигарро пайдо кунад ва муҳаббати худро иброз кунад. Ин на ҳамеша чунин аст, баъзан вохӯрии аҷибе вуҷуд дорад, вақте ки онҳо дубора вохӯранд. Ё касе як имову ишораи ошиқонаи ширинеро ба нақша гирифтааст, то нишон диҳад, ки онҳо то ҳол ғамхорӣ мекунанд. Сипас, шояд бо як ғазаби ҳаҷвӣ ё нороҳатӣ, онҳо ба ҳамдигар муҳаббати худро эътироф мекунанд ва филм бо як ёддошти мусбӣ анҷом меёбад. Гарчанде ки онҳо дар назар доранд, ки то абад хушбахтона зиндагӣ кунанд, филм на ҳама вақт нишон медиҳад, ки ин охири хушбахт чӣ гуна хоҳад буд. Ҷуфт на ҳамавақт издивоҷ кунанд ё ҳатто якҷоя зиндагӣ кунанд, то "абадӣ хушбахт бошанд". Анҷоми мазҳакаи румонтикӣ барои тасдиқи аҳамияти аввалиндараҷаи муносибатҳои муҳаббат дар ҳаёти қаҳрамонони асосӣ, ҳатто агар онҳо ҷудо шаванд (масалан, «Шекспири ошиқ», «Таътилҳои румӣ»)[1]. Аксар вақт, хотима ба тамошобинон эҳсос мекунад, ки агар ин муҳаббати ҳақиқӣ бошад, новобаста аз он ки монеа мешавад, ҳамеша ғолиб хоҳад шуд.

Дар ин достони асосӣ вариантҳои зиёде мавҷуданд. Баъзан ба ҷои ду қаҳрамони асосӣ, ки дар оғӯши ҳамдигар тамом мешаванд, байни яке аз қаҳрамонҳои асосӣ ва қаҳрамони дувумдараҷа (аз қабили "Тӯйи дӯсти беҳтарин" ва "Супер собиқи ман") боз як ишқи дигар сурат мегирад. Илова бар ин, филм метавонад инъикоси имконнопазирии ишқ бошад, чунон ки дар Annie HallВудӣ Аллен. Формати асосии мазҳакаи румонтикиро дар сарчашмаҳои хеле қаблӣ, аз қабили песаҳои Вилям Шекспир, аз қабили Much Ado About Nothing ва A Midsummer Night's Dream пайдо кардан мумкин аст.

Мазҳакаҳо аз давраҳои Юнони Қадим аксар вақт унсурҳои ҷинсӣ ё иҷтимоиро дар бар мегиранд.

Луғати истилоҳоти адабии Оксфорд мазҳакаи румонтикиро ҳамчун як истилоҳи умумӣ барои мазҳакаҳо таъриф мекунад, ки асосан бо аблаҳӣ ва нофаҳмиҳои ҷавонони ошиқ бо тарзи сабукфикрона ва хушбахтона хулосабарорӣ мекунанд, ки умуман аз ҳаҷви ҷиддӣ канорагирӣ мекунанд. Дар ин истинод гуфта мешавад, ки "намунаҳои маъруфтарин мазҳакаҳои Шекспир дар охири солҳои 1590, "Хоби шаби тобистона", "Шаби дувоздаҳум" ва "Чун ба шумо маъқул аст" румонтикитаринашон мебошанд, дар ҳоле ки хеле ба мазҳакаи хислатҳо наздиктар аст, ва «Тоҷир аз Венетсия» ба трагикомедия наздиктар аст[2].

Аммо танҳо пас аз эҷоди ишқи румонтикӣ дар давраи асримиёнагии Аврупои Ғарбӣ «румонтикӣ» ба ҳолатҳои «ишқи румонтикӣ» ишора кард, на саргузаштҳои қаҳрамононаи румонтикаи асримиёнагӣ. Бо вуҷуди ин, ин саргузаштҳо аксар вақт дар атрофи корнамоиҳои мардона аз номи хонум давр мезаданд ва аз ин рӯ, мавзӯъҳои муосири муҳаббат ба зудӣ дар онҳо бофта шуданд, чунон ки дар асари Кретен де Труа «Lancelot, le Chevalier de la Charrette»[3].

Мазҳакаҳои Уилям Шекспир ва мазҳакаҳои баркароршавӣ нуфуз доранд. Эҷоди сарфаҷӯии бузурги иҷтимоии иқтисодӣ дар асри тиллоӣ, дар якҷоягӣ бо афзоиши ошкоро дар бораи ҷинсӣ пас аз давраи Виктория ва ҷашни назарияҳои Зигмунд Фруйд ва тавлиди саноати синамо дар авоили асри бистум мазҳакаи брулескиро ба вуҷуд овард. Вақте ки шуури синфӣ коҳиш ёфт ва Ҷанги Дуюми Ҷаҳонӣ тартиботҳои гуногуни иҷтимоиро муттаҳид кард, мазҳакаҳои ваҳшии солҳои 20 ва 30-ум тавассути мазҳакаҳо дар услуби Рок Ҳадсон ва Дорис Дэй ҷои худро ба мазҳакаҳои безарартар доданд. Филми What’s Up, Doc? бомуваффақият буд, гарчанде ки филм аз рӯи конвенсияҳои мазҳакавии брулескӣ иборат аст, ки шиори он «Мазҳакаи мӯъҷизанок. Оё шумо онҳоро дар ёд доред?». Бештар филми When Harry Met Sally… соли 1989 муваффақияти хазина буд, ва роҳро барои эҳёи мазҳакаи румонтикии Ҳолливуд дар миёнаҳои солҳои 1990 кушод.

Саноати филми фаронсавӣ ба самти тамоман дигар, бо камтарин табуҳои ҷинсӣ рафт. Вирҷиния Вулф, ки аз ҳикояҳое, ки дар оғози муносибатҳои ҷиддӣ анҷом ёфтанд, хаста шуд, Ҷорҷ Элиот Мидлмарчро номид, ки издивоҷи душворро нишон медиҳад, "яке аз чанд романҳои англисӣ барои калонсолон навишта шудааст.

Эволютсия,ва зержанрҳо

[вироиш | вироиши манбаъ]

Бо гузашти солҳо, мазҳакаҳои румонтикӣ тадриҷан ҳам барои мардон ва ҳам барои занон маъмултар мешаванд. Онҳо аз сохтори анъанавии худ ба дигар қаламравҳо паҳн шудан гирифтанд. Ин қаламравҳо зержанрҳои бештар ва мавзӯъҳои мураккабтарро меомӯзанд. Ин филмҳо ҳануз ҳам аз рӯи сюжети хоси «филми сабук ва мазҳакавӣ, песа ва ғайра бо достони ишқи зебо хамчун сюжети марказии он», вале мураккабтар. Инҳоянд чанд роҳе, ки мазҳакаҳои румонтикӣ ба жанр нозук ва мураккабии бештар зам мекунанд. Ду роҳе, ки онҳо мураккабиро илова мекунанд, монеаҳои умумие мебошанд, ки байни ҷуфт ба вуҷуд меоянд ва ахлоқи умумӣ, ки қаҳрамонон дар давоми филм эҳсос мекунанд.

Ҳолатҳои шадид

[вироиш | вироиши манбаъ]

Баъзе мазҳакаҳои румонтикӣ барои қаҳрамонони асосӣ ҳолатҳои шадид ё аҷиберо қабул кардаанд, ба мисли филми "Warm Bodies", ки қаҳрамони асосӣ зомбӣ аст, пас аз хӯрдани писаре ба дӯстдухтари ӯ, ки инсон аст ошиқ мешавад. Таъсири муҳаббати онҳо ба ҳамдигар ин аст, ки он ба зомбиҳои дигар паҳн мешавад ва ҳатто онҳоро шифо медиҳад. Бо шифо ёфтани зомбӣ, ду қаҳрамони асосӣ метавонанд якҷоя бошанд, зеро дар байни онҳо дигар монеа вуҷуд надорад. Боз як маҷмӯи аҷиби ҳолатҳо дар Zack and Miri Make a Porno аст, ки дар он ду қаҳрамони асосӣ ҳангоми кӯшиши сохтани филми порнографӣ муносибат месозанд. Ҳардуи ин филмҳо камонҳои маъмулии ҳикояро мегиранд ва сипас дар ҳолатҳои аҷибе меандозанд, то ба аслият илова кунанд.

Созишномаҳои баръакс

[вироиш | вироиши манбаъ]

Дигар мазҳакаҳои румонтикӣ швртҳои стандартии жанри мазҳакаи румонтикиро баръакс мекунанд. Дар филмҳое мисли (500) Days of Summer, ду манфиати асосӣ ба ҳам намеоянд ва қаҳрамонро то андозае ғамгин мекунанд. Филмҳои дигаре ба мисли "Одам", ки ду манфиати асосиро доранд, аз ҳам ҷудо мешаванд, вале бо вуҷуди ҳадафҳои дигар ва манфиатҳои ишқӣ ҳал мекунанд.

Тағир додани нақшҳои гендерӣ

[вироиш | вироиши манбаъ]

Баъзе мазҳакаҳои румонтикӣ барои илова кардани таъсири мазҳака баргардонидани гендерро истифода мебаранд. Ин филмҳо дорои хислатҳое ҳастанд, ки аз нақши ҷинсие, ки ҷомеа бар онҳо гузоштааст, фарқ мекунанд, тавре ки дар Forgetting Sarah Marshall дида мешавад, ки қаҳрамони мард махсусан бо эҳсосоти худ ҷалб шудааст ва "Made of Honor", ки дӯстони арӯсро дар як шеваи манфӣ ва то ҳадде мардона нишон медиҳад, то ҷазобии марди қаҳрамонро беҳтар нишон диҳанд.

Элементҳои ҷиддӣ

[вироиш | вироиши манбаъ]

Дигар ремейкҳои мазҳакавии румонтикӣ унсурҳои шабеҳро дар бар мегиранд, аммо мавзӯъҳои бештари калонсолонро ба монанди издивоҷ, масъулият ё ҳатто маъюбӣ омӯхтаанд. Ду филми «This is 40» ва «Knocked Up» ба ин масъалаҳо бахшида шудаанд. «This is 40» дар бораи бӯҳрони як ҷуфти миёнасол дар 40-солагӣ ва «Knocked Up» дар бораи ҳомиладории номатлуб ва масъулият ба дӯш гирифтан аст. Филми «Silver Linings Playbook» дар бораи бемории рӯҳӣ ва далерӣ барои оғози муносибатҳои нав мебошад.

Ҳамаи ин ба стереотипи он, ки ин жанр ба чи гуна мазҳакаи румонтикӣ табдил ёфтааст, мухолиф аст. Бо вуҷуди ин, жанри мазҳакаи румонтикӣ танҳо як сохтор дорад ва ҳамаи ин унсурҳо он далелро аз байн намебаранд, ки ин филмҳо ҳамчунон мазҳакаҳои румонтикианд.

Таъсири мазҳакаии румонтикӣ

[вироиш | вироиши манбаъ]

Ҷамъияти имрӯза

[вироиш | вироиши манбаъ]

Бо афзоиши филмҳои мазҳакаи румонтикӣ, тағйироти ошкоре дар назари ҷомеа ба ошиқӣ ба амал омад. Муҳаққиқон мепурсанд, ки оё румантикае, ки дар мазҳакаҳои румонтикӣ пешбинӣ шудааст, муҳаббати ҳақиқиро дар ҳаёти воқеӣ пешгирӣ мекунад? Афзоиши истифодаи технология инчунин боиси он гардид, ки ҷомеа вақти зиёдро барои мубориза бо воқеияти миёнарав ва вақти камтар бо ҳамдигар сарф кунад. Ҳарчанд муҳаққиқон танҳо ба омӯхтани таъсири филмҳои мазҳакаи румонтикӣ ба румантикаи инсонӣ шурӯъ кардаанд, чанд таҳқиқот аллакай робитаи байни мазҳакаҳои румонтикӣ ва гумроҳии ишқро нишон додаанд. мазҳакаҳои румонтикӣ хеле маъмуланд. Онҳо муносибатҳоеро тасвир мекунанд, ки ба назари баъзе олимон таъсир мерасонанд, ки одамон ба муносибатҳои берун аз ин ҷаҳони маҷозӣ нигоҳ мекунанд.

Ғалатии ишқ

[вироиш | вироиши манбаъ]

Дар гузашта, муҳаббат на ҳамеша сабаби аслии ҷамъ омадани одамон буд[4]. Дар баъзе фарҳангҳо издивоҷҳои тартибдодашуда барои ҳамроҳ шудан ва паҳн кардани системаҳои кастаҳо ё ҳамроҳ шудан ба салтанатҳо маъмул буданд. Имрӯз ишқ решаи ҳама румонтик аст ва он дар ин филмҳо дубора арзёбӣ мешавад. Вай ба тамошобинон мегӯяд, ки муҳаббат ҳамаро мағлуб мекунад ва дар ниҳоят хушбахтии бепоён меорад, ки хеле кам ба ягон муноқиша вобаста аст. Вақте ки одамон румонтикаи дар ин филмҳо тасвиршударо эҳсос намекунанд, онҳо аксар вақт ҳайрон мешаванд, ки чӣ кор мекунанд. Дар ҳоле, ки одамон бояд тавонанд фарқи байни ишқи аз ҳад зиёд ошиқонашуда ва муҳаббати воқеӣ дошта бошанд, онҳо аксар вақт кӯшиш мекунанд, ки ҳикояҳоеро, ки дар экран мебинанд, такрор кунанд. Гарчанде ки аксарият медонанд, ки идеяи муносибати комил ғайривоқеист, баъзе ғояҳо дар бораи муҳаббат аз тасвирҳои ВАО сахт таъсир мекунанд[5].

Нигаред низ

[вироиш | вироиши манбаъ]
  1. Mernit, Billy. Writing the Romantic Comedy (Harper Collins, 2000)
  2. Cited in Answers.com http://www.answers.com/topic/romantic-comedy-1 Бойгонӣ шудааст 24 июни 2017  сол. Accessed June 20, 2011
  3. C.S Lewis, The Allegory of Love, p 19 ISBN 0-19-281220-3
  4. (13 April 2011) «Does Media Distort Love?». Relevant Magazine. Бойгонӣ шудааст 3 октябри 2015  сол.
  5. Alleyne, Richard. Romantic comedies make us 'unrealistic about relationships', claim scientists, Telegraph Media Group Limited (15 December 2018). Бойгонӣ шудааст 11 марти 2022  сол. Проверено 11 марти 2022.Шаблон:Cbignore