Позанд
Позанд, тафсири Занд, овонавншт (транскринцияи) матнҳои пахлавӣ (форси мнёна) ба хати авестой (бо истифода аз харфҳои иловагӣ ва аломатҳои диакритики) ва алифбон I раб нас Ос и тоҷнкн. П. дар садаҳои 8— 9 бар нвази хати душворн пахлавй* (ииг. тати пахлавй) ва дар огоэи зу-хури забоин форсип нав ба миён омадааст. Ҳангоми ба П. баргардонн-, дани матнҳои пахлавӣ ҳузворишхо (х«терограммахо) бо вариант фор-снашон иваэ карда мешуданд. Ба яамми ин дар П. таъсирн забони форс и и нав ва лахчахое, к и зардуш-тиёни Эрон гуфтугӯ мекарданд (яз-дӣ, енвандн, симнонй. сой. сангсорӣ ва г.) ба назар мерасад. Дар калнмо-ти матнҳои П. ва лахчаҳои зикршуда аз ни хати сохт ва хусуснятҳои фонетики монандӣ дида мешавад. П. фо-нологияи забони па\лавнро дар бар шрифта, барон дарк кардани маъннн калимахон ни забои вадар- ёфтани таҳаввул дар фаҳмиши опҳо бештар мусоидат мекард. Аксари ёдгориҳои адабии динии паҳлавӣ (форсии мнёна), аз қабили «Бунда-ҳишн», «Минуй хирад», «Ҷомоспно-ма», «Ардавирафнома», «Баҳман-яшт», «Аогемадаеча», «Хурд-Авесто» ва г. ҳам дар шакл и паҳлавн ва ҳам дар навишти П. то замони мо расидаанд. Дар адабиётн класси-кии форс-тоҷик баробари Авесто ва Занд ба П. низ ишораҳо мавҷу-данд. Вале баъзан П. на ба он шаклу тарзп аелне, ки буд, ба қа-лам дода шудааст. Мае, Фаррухй дар байти: «3-ӯ дӯсттарам ҳеч касе несту гар ҳаст, Онам, ки гӯям Позанд Қуръон аст» ва ё Лабибй дар байти: «Гӯянд нахустин сухан аз номаи Позанд, Он аст, ки бо мардуми бадасл мапайванд» П.-ро ҳамчун як "нома, китобн ало- ҳидае фаҳмидаанд, ки нн ба асли масъала мувофиқате надорад.
Ад.: Саймиддинов Д., К вопросу о происхождении пазенда, дар ма.ҷм.: Забоншиносии тоҷик, Д., 1980; Pazend texts, collected and collated by Ervad Edaljl Kersaspji Antia, Bombay, 1909. M. Диловаров
- Энциклопедияи Советии Тоҷик : [дар 8 ҷ.] / сармуҳаррир А. С. Сайфуллоев. — Д. : СИЭСТ, 1978—1988.