Ришқаи боғӣ

Ришқаи боғӣ
Ришқаи боғӣ
Табақабандии илмӣ
Домен:	Эукариотҳо
Олам:	Наботот
Шоха:	Гулдорон
Синф:	Дупаллаиҳо
Забартартиб:	Rosanae
Тартиб:	Боқиласонон
Оила:	Лубиёиҳо
Зероила:	Боқилоиҳо
Триба:	Себаргаҳо
Ҷинс:	Ришқа
Гуна:	Ришқаи боғӣ
Номи байнулмилалии илмӣ
	Medicago sativa L., 1753
Мутародифот
	Medica sativa Lam.; Medicago afganica (Bordere) Vassilcz.; Medicago grandiflora (Grossh.) Vassilcz.; Medicago polia (Brand) Vassilcz.; Medicago praesativa Sinskaya; Medicago sogdiana (Brand) Vassilcz.; Medicago tibetana (Alef.) Vassilcz.; Trigonella upendrae H.J.Chowdhery & R.R.Rao;
ITIS	183623
NCBI	3879
EOL	703652
GRIN	t:23676
IPNI	506409-1
TPL	ild-8536

Ришқа (лот. Medicágo satíva), аспист, ришқаи боғӣ, ришқаи мазруъ, рушқаи боғӣ, юнучқаи боғӣ — рустании алафӣ, як навъе аз ришқа (Medicago).

Ҳамчун хӯроки чорво ба таври васеъ истифода мешавад.

Тавсифоти гиёҳшиносӣ

Пояаш сершох, баландиаш 70 — 100 (баъзан 150) см. Баргаш дарозрӯяи себарга, мевааш ғилофаки досшакл. Тухмаш гурдашакл, зард ё зардтоби бӯр. Ришқа тиррешаи бақувват дошта, ба хок 5 — 10 м чуқур меравад.

Ришқа хӯроки хуби чорвост. Протеини ҳозими ришқа назар ба рустаниҳои хӯшадор 2,5 — 3 баробар зиёд аст. Ришқаро дар Осиёи Марказӣ тақрибан 5 ҳазор сол то м. мекоштанд. Тақрибан 2 — 2,5 ҳазор сол пеш аз м. онро ба Юнони қадим, Рум ва Африқои Шимолӣ бурдаанд. Минбаъд ришқа дар Аврупо, Амрикои Шимолию Ҷанубӣ ва Австралия маъмул шуд. Ришқакорӣ дар ИМА, Аргентина ва Ҳиндустон вусъат ёфтааст.

Хосияти шифоӣ

Ришқа рустании доруӣ мебошад. Бо ақидаи табибони мардумӣ мизољи он дар дараљаи якум гарм ва тар аст. Агар ришқаро бихӯранд, дарунро мулоим мекунад, қувваи боҳ мебахшад, вале дамиш меорад. Ришқаро кӯфта, бо асал хамир сохта гузошта банданд, варамҳои сардро таҳлил медиҳад; бо сирко сиришта гузошта банданд, варами гармро мегардонад. Дар давогӣ тухми ришқа назар ба дигар қисмҳои он қавитар аст, вале хосияти қабзкунандагӣ дорад. Агар онро бихӯранд, манӣ ва шир пайдо мекунад, баданро фарбеҳ месозад, ҳайзро меравонад, барои дуруштии узвҳои сина ва сурфа дору мешавад.

Эзоҳ

↑ Об условности указания класса двудольных в качестве вышестоящего таксона для описываемой в данной статье группы растений см. раздел «Системы APG» статьи «Двудольные».

Адабиёт

Зоҳидова ҳ., Канзи шифо, Д., 1998.

[1] Об условности указания класса двудольных в качестве вышестоящего таксона для описываемой в данной статье группы растений см. раздел «Системы APG» статьи «Двудольные».

[1]