Ҳизби миллӣ (ҶАҶ)
| {{{номи ҳизб}}} | |
|---|---|
.svg) | |
| Пешво: | James Barry Munnik Hertzog[d] ва F. W. de Klerk[d] |
| Санаи асосгузорӣ: | 2 июл 1915 |
| Санаи парокандашавӣ: | 1997 |
| Қароргоҳ: | |
| Маром: | Afrikaner nationalism[d], Christian democracy[d], republicanism[d], муҳофизакорӣ[d], анти-коммунизм, white supremacy[d] ва иқтидоргароӣ |
 Парвандаҳо дар Викианбор | |
Ҳизби миллӣ (африкаанс Nasionale Party ,англ. National Party) — ҳизби ифротгарои рост аст, ки дар Иттифоқи Африқои Ҷанубӣ/Ҷумҳурии Африқои Ҷанубӣ аз 4 июни 1948 то 9 майи соли 1994 қудрат дошт. Ҳизб дар мамлакат режими апартеид барпо намуд; дар зери вай Иттиҳоди Африқои Ҷанубӣ ба Ҷумҳурии Африқои Ҷанубӣ номгузорӣ шуд ва аз Иттиҳоди Миллатҳои Бритониё ҷудо шуд. Аксари ҷонибдорони ин ҳизб ба африканерҳо мансуб буданд [1]. Соли 1995 Ҳизби нави миллӣ номида шуд, соли 1997 аз нав ташкил карда шуд ва ниҳоят фаъолияти худро дар соли 2005 қатъ кард.
Ҳизби Миллӣ соли 1914 аз ҷониби миллатгароёни африқоӣ таъсис ёфтааст, ки идеологияи онҳо ба этно-миллатгароӣ асос ёфтааст. Дар интихоботи соли 1915 ин ҳизб дар парлумон 27 курсӣ ба даст овард. Ҳукумати Ян Смутс корпартоиҳоро дар конҳои ангишт ва тило дар баҳори соли 1922 бераҳмона пахш кард, аз ин рӯ коргарони сафедпӯст дар интихоботе, ки дар тобистони соли 1924 ба вуқӯъ пайваст, асосан ба тарафҳои ҳизбҳои меҳнатӣ ва миллӣ овоз доданд, ки ҳукумати эътилофии Ҷеймс Ҳерсогро ба даст оварданд. Ин ҳукумат то соли 1933 дар сари қудрат буд; Дар солҳои 1933-1948, кишварро ҳукумати эътилофии Смутс ва Ҳерсог (охирин то соли 1939 сарвазир боқӣ монд) идора мекард, ки аз ҷониби ҳизбҳои Миллӣ ва Африқои Ҷанубӣ, ки дар соли 1934 муттаҳид шуда Ҳизби муттаҳидро ташкил карда буданд, идора мешуд. Ҳамзамон, дар ҳамон солҳо мавқеи идеологии миллатгароии африқоӣ тақвият ёфт ва дар соли 1935 ҷонибдорони ашаддии онҳо таҳти роҳбарии Даниел Франсуа Малан аз Ҳизби Миллӣ ба истилоҳ ба "Ҳизби Миллии Пок" ҷудо шуданд.[2][3]. Дар интихоботи соли 1948, Ҳизби Миллӣ дубора муттаҳид карда шуд, ки дар ниҳоят онҳоро ғалаба кард ва ҳукуматеро бо сарварии Малан [4], ки вай сиёсати апартеидро тақвият бахшид, пеш гирифт.
Ҳизби миллӣ пас аз соли 1994
[вироиш | вироиши манбаъ]Соли 1994 интихобот баргузор шуд, ки дар он бори аввал ҳамаи қавмҳои сокини Африқои Ҷанубӣ тавонистанд онро қабул кунанд. Дар ин интихобот эътилофе ба раҳбарии Конгресси миллии Африқо пирӯз шуд. Ҳизби Миллӣ бо 20,4% овозҳо дар ҷои дуввум қарор гирифт [5]. Пас аз интихобот, ҳизб номи худро ба Ҳизби нави миллӣ иваз кард [1].
Дар интихоботи соли 2000, Ҳизби нави миллӣ ва Ҳизби демократ ба Алянси демократӣ муттаҳид шуданд. Аммо, аллакай моҳи октябри соли 2001 Ҳизби нави миллӣ аз эътилоф хориҷ шуд. Дар соли 2005 ин ҳизб фаъолияташро қатъ кард ва вакилони собиқи он асосан ба Конгресси миллии Африқо пайвастанд
Эзоҳ
[вироиш | вироиши манбаъ]- ↑ 1.0 1.1 No more Nats in Parliament(англ.)(пайванди дастнорас — таърих). International Marketing Council of South Africa.. 15 августи 2007 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 7 августи 2007.
- ↑ Kaikkonen, Olli; Rytkönen, Seppo; Sivonen, Seppo. Afrikan historia. — Gaudeamus, 1989. — С. 233—234. — ISBN 951-662-382-4.
- ↑ Fusion Government(англ.). 30 августи 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 17 августи 2011.
- ↑ Clark, Nancy L. & Worger, William H. Seminar Studies in History: South Africa - The Rise and Fall of Apartheid. — Pearson Education Limited, 2004. — С. 41—45. — ISBN 0-582-41437-7.
- ↑ Clark, Nancy L. & Worger, William H. Seminar Studies in History: South Africa - The Rise and Fall of Apartheid. — Pearson Education Limited, 2004. — С. 109. — ISBN 0-582-41437-7.
Пайвандҳо
[вироиш | вироиши манбаъ]- Овоздиҳии Ҳизби нави миллӣ барои пароканда шудан - 9 апрели 2005(англ.) )