Ҷуду

Ҷуду
Тавсифот
Аввалин мусобиқот
Федератсияи байналмилалӣ
Ном	Федератсияи байналмилалии ҷуду
Лоиҳаҳои марбут
Парвандаҳо дар Викианбор

Иҷрои ҳаводиҳӣ Моротэ Сэойнагэ

Ҷуду (|柔道|ҷу: ду:|маънояш — «Роҳи нарм») — як ҳунари размии нави ҷопонӣ бидуни истифода аз силоҳ, варзиши размӣ, варзиши навъи олимпӣ (аз сол 1964) ва барҷастатарин шакли куштӣ бо либос дар мусобиқоти байналмилалӣ аст. Ҷуду соли 1882 тавассути Кано Ҷигоро ба унвони як ҳунари размии илтиқотӣ эҷод шуд ва ба далели таъкид бар муборизаи озод ба ҷойи кото (маҷмуаи ҳаракот аз пеш тарроҳишуда) ва ҳазфи унсурҳои зарба задан ва омӯзиши силоҳҳо аз ҳунарҳои размии қаблӣ фарқкунанда шуд.

Ҷуду ба далели тасаллут бар мактабҳои ҷуҷуитсуи қадимӣ, дар мусобиқоти ҳунарҳои размии полиси Токио (ба ҷопонӣ: 警視庁武術大会, keishicho bujutsu taikai), ки тавассути идораи полиси калоншҳри Токио баргузор мешуд, ба шуҳрат расид ва ба унвони ҳунари размии аслии ин мақомот интихоб шуд. Тамринкунандаи ҷуду ҷудукор ва либоси ҷуду ҷудугӣ номида мешавад.

Ҳадафи ҷудуи рақобатӣ ин аст, ки ҳарифро ба замин бияндозед, ӯро бо тасбит беҳаракат кунед ё ӯро бо қуфли муфассал ё хафакун таслим кунед. Дар ҳоле ки заработ ва истифода аз силоҳҳо дар бархе аз шаклҳои аз пеш таъйиншуда (кото) гунҷонда шудаанд, аммо зиёд тамрин намешаванд ва дар мусобиқоти ҷуду ё тамрини озод ғайриқонунӣ ҳастанд. Ниҳоди байналмилалии ҳоким бар ҷуду, Федератсияи ҷаҳонии ҷуду аст ва рақобатҳо дар мадори ҳирфаии байналмилалии Федератсия ҷаҳонии ҷуду доир мегарданд.

Таърих

Таърихи аввалияи ҷуду ба таври ҷудонашуданӣ бо бунёнгузори он, ҳамачиздон ва мураббии ҷопонӣ, Ҷигоро Кано, ки номи аслии ӯ Шинусука Ҷигоро (ба ҷопонӣ: 新之助 治五郎, shinnosuke jigorō) буд, муртабит аст. Кано соли 1860 ва дар хонаводае нисбатан мураффаҳ ба дунё омад. Падараш Ҷирусоку, писари дувуми раиси кишиши маъбади Шинту Ҳиушӣ дар вилояти Шиго буд. Ӯ бо Содоку Кано, духтари молики ширкати Кику-Мосомуна издивоҷ кард ва ба ин хонавода мулҳақ шуд ва номи худро ба Кано тағйир дод. Ӯ дар ниҳоят ба мақоми расмӣ дар шавгунсолорӣ мансуб шуд.

Ҷигоро Кано аз кӯдакӣ таҳти омӯзиши илмӣ қарор гирифт ва аз синни ҳафтсолагӣ, забони англисӣ, хушнависии ҷопонӣ (ба ҷопонӣ: 書道, shodō) ва чаҳоркитоби конфусиягӣ (ба ҷопонӣ: 四書, shisho)-ро зери назари чандин мураббӣ мутолиа кард. Вақте Кано чаҳордаҳсола буд, дар мактабе бо забони англисӣ дар Шибои Токио ба номи Аикуии-гиҷуку шуруъ ба таҳсил кард.

Талошҳои аввалияи ӯ барои ёфтани устоди ҷуиҷитсу, ки ӯро бипазирад, бо муваффақияти кам мувоҷиҳ шуд. Ҷуиҷитсу дар Ҷопон, ки ба суръат ба сӯи ғарбишудан мерафт, аз мад афтода буд. Бисёре аз касоне, ки қаблан ин ҳунарро омӯзиш медоданд, маҷбур ба тағйири шуғл шуда буданд ё аз омӯзиши он чунон ноумед шуда буданд, ки ба таври комил даст аз кор кашида буданд.

Адабиёт

• Jigoro Kano. Kodokan Judo: The Essential Guide to Judo. — Kodansha International, 1994. — 264 с.
• Kyuzo Mifune. The Canon of Judo: Classic Teachings on Principles and Techniques. — 2nd edition. — Kodansha International, 2004. — 224 с.