Нахлиҳо

Нахлиҳо
Нахлиҳо
Табақабандии илмӣ
Домен:	Эукариотҳо
Олам:	Наботот
Шоха:	Гулдорон
Синф:	Якпаллаиҳо
Забартартиб:	Lilianae
Тартиб:	Arecales
Оила:	Нахлиҳо
Номи байнулмилалии илмӣ
	Arecaceae ; Bercht. & J.Presl (1820), nom. cons.
Зероилаҳо
	Arecoideae Burnett — Арекиҳо; Calamoideae Beilschm. — Каламиҳо; Ceroxyloideae Drude; Coryphoideae Burnett — Корифиҳо; Nypoideae Griff. — Нипиҳо;
ITIS	500043
NCBI	4710
EOL	8193
GRIN	t:95
IPNI	30000211-2
FW	53807

Нахлиҳо (лот. Arecáceae, Pálmae, Palmáceae) — оилаи рустаниҳои дарахтмонанди якпаллагӣ.

Густариш[вироиш | вироиши манбаъ]

240 ҷинси нахлиҳо, ки қариб 3400 намудро дарбар мегирад, асосан дар тропика ва субтропика паҳн шудааст. Бисьёр намудҳои нахлиҳо дар Осиё (Индонезия), Африқо ва Амрикои Ҷанубӣ, фақат 1 намуди онҳо (Chamac rops) дар Аврупо (Испания, Фаронсаи Ҷанубӣ) мерӯянд.

Тавсифоти гиёҳшиносӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Нахлиҳо аксаран шох намеронанд. Қадашон то 60 метр ва қутрашон то 1 метр мешавад. Барги пайдарпаи паршакл (дарозиаш то 15 метр) ё панҷа-панҷа доранд; Дар 5—12 баъзан 30—50- умин соли ҳаёташон гул карда, мева медиҳанд. Нахлиҳо асосан рустании якхонагӣ буда, гулҳои якҷинса (баъзан дуҷинса)-и майдаи 3-узва ва ғуҷуммева ё донакмева доранд.

Корбурд[вироиш | вироиши манбаъ]

Нахлиҳо аҳамияти калони иқтисодӣ дорад. Меваи аксари нахлиҳо (масалан, хурмобун) чун хӯрок истифода мешавад (ниг. Рафия).

Аз меваи хоми норҷил шири кокос мегиранд. Аз меваи пӯсташ тоза кардашуда равған ва маргарин ҳосил мекунапд. Аp пояи нахлиҳо нах мегиранд.

Парвариш[вироиш | вироиши манбаъ]

Нахлиҳоро дар соҳилҳои ҷанубии Қрим ва соҳилҳои баҳри Сиёҳи Кавказ, қисми ғарбии Туркманистон ва ғайра парвариш мекунанд. Нахлиҳоро аз тухм, фарғуч, навдаи решагирифта зиёд мекунанд. Дар Тоҷикистон нахлиҳо растании таҳҷоӣ набуда, фақат баъзе намудашон чун рустании ороишӣ парвариш карда мешаванд.

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

↑ Об условности указания класса однодольных в качестве вышестоящего таксона для описываемой в данной статье группы растений см. раздел «Системы APG» статьи «Однодольные».

Адабиёт[вироиш | вироиши манбаъ]

Деревья и кустарники СССР, том 2, Москва— Ленинград, 1951;
Сааков С. Г., Пальмы и их культура в СССР, Москва—Ленинград, 1954;
Синягип И. И., Тропическое земледелие, Москва, 1968.

Сарчашма[вироиш | вироиши манбаъ]

Энциклопедияи Советии Тоҷик : [дар 8 ҷ.] / сармуҳаррир А. С. Сайфуллоев. — Д. : СИЭСТ, 1978—1988.

[1] Об условности указания класса однодольных в качестве вышестоящего таксона для описываемой в данной статье группы растений см. раздел «Системы APG» статьи «Однодольные».

[1]