Дудмони Паҳлавӣ

Дудмони Паҳлавӣ
форсӣ: کشور شاهنشاهی ایران‎
Парчам	Coat of arms
Таърихи таъсис	12 декабр 1925
Аҳолӣ	Iranian, Iranien ва إيراني
Бунёнгузор	Ризо Шоҳ[d]
Забони расмӣ	форсӣ
Гимн	Imperial Anthem of Iran[d]
Қитъа	Осиё
Кишвар	Эрони Паҳлавӣ[d]  Эрон
Пойтахт	Теҳрон
Навъи ҳукумат	подшоҳӣ ва тамомиятхоҳӣ
Пули миллӣ	Риоли Эрон
Иваз шуд ба	Эрон
Ба ҷои	Қоҷориён
Таърихи фурӯпошӣ	1 апрел 1979
Парвандаҳо дар Викианбор

Дудмони Паҳлавӣ (форсӣ: دودمان پهلوی‎) — охирин сулолаи подшоҳӣ (1304 то 1357 хуршедӣ, 1926 то 1979 милодӣ) пас аз вайроншавии сулолаи Қоҷор ҳукмронии Эрон аст. Охири ин сулола ба Инқилоби Эрон, ки пас аз ду 2500 солӣ шоҳӣ фурӯ рафт ва Ҷумҳурии Исломӣ гардид, рост меояд. Поягузори ин сулола Ризо Шоҳ буд, ки писараш Муҳаммад Реза Паҳлавонӣ ӯро пас аз он, ки баъд аз ишғол кардани Эрон дар Ҷанги Дуюми Ҷаҳонӣ, ронда шуд, иваз кард. Ин ду кас танҳо подшоҳони ин сулола дар Эрон буданд, ки тӯли панҷоҳ сол дар Эрон ҳукмронӣ мекарданд.

Шоҳи охирини Эрон бо рӯҳониён робита дорад. Баъзе рӯҳониёни эронӣ ба ӯ муқовимат карданд ва дигарон ӯро «ягона ҳокими шиъа» дастгирӣ карданд.

Таърих

Ризохон Мирпанҷ бо нооримоҳои 3-юми исфанди 1299 ба қудрат расид ва вазири ҷанг шуд, ва Саъйид Зиё нахуствазир (сарвазир), се моҳ баъд Саъйид Зиё барканор шуд ва дар ҷояш Аҳмади Қивом нахуствазир шуд. Ризохон бошад вазири ҷанг боқӣ монд. Баъдан Ризохон ба мақоми Раисал Вазройӣ расид. Ризошоҳи Паҳлавӣ шоҳаншоҳи Ирон аз соли 1926 то 1940, ва бунёдгузори сулолаи Паҳлавиён шуд.

Муҳаммад Ризо Паҳлавӣ аз соли 1940 то 1979 шоҳаншоҳи Эрон буд. Муҳаммад Ризо қудрати конститутсионии монархияро бо табаддулоти рӯзи 19 август муттаҳид кард, дар натиҷаи инқилоби Эрон сарнагун шуд ва охирин раҳбари монархия дар Эрон ҳисобида мешавад.

Дар охири солҳои 80-ум, Муҳаммад Ризо Шао ба банақшагирии пешрафти кишвараш ва сӯи " инқилоби сафед ", бо такя ба афзоиши даромади нафт шурӯъ кард. Аксари нақшаҳо барои сохтани инфрасохтори Эрон анҷом шуда буданд, табақаи миёнаи нав тараққӣ ёфт ва дар тӯли камтар аз ду даҳсола Эрон номаълумтарин қудрати иқтисодӣ ва низомӣ дар Шарқи Наздик шуд, аммо пешрафти иҷтимоӣ ва иқтисодии он мухолифонро шадидтар кард.

Сулолаи Паҳлавӣ

Мурод-Алӣ Хони Султон (Муродалихони Султон)

Падари Ризо Шоҳ Мурод Алӣ Хон Султон ном дошт, ки дар ҷанг дар Ҳирот (Афғонистон) ширкат дошт ва мувофиқи китоби «Алашт, зодгоҳи олаҳазрат Ризо Шоҳи Кабир» ӯ дар ин ҷанг ба худ далерӣ ва ҷасорат додааст.

Тибқи китоби «Алашт, зодгоҳи алоҳазрат Ризо Шоҳи Кабир» аз ҷониби Вазорати фарҳанг ва санъати Паҳлавии II, ки Ҳусанг Пуркарим нашр кардааст ва таҳти сарпарастии Маркази нашриёти таълимии нависандагон, ки дар Теҳрон ба муносибати санъат ва фарҳанг дар моҳи ноябр нашр шудааст; Аҷдодони Ризо Шоҳ пеш аз Мурод Алӣ Хони Султон:

1. Ҳоҷӣ Муҳаммад Ҳасанхони Султон ибни Сулаймонҳон и Паҳлавӣ
2. Сулаймонҳони Паҳлавӣ, писари Ҷаҳонбахш Хони Паҳлавӣ
3. Ҷаҳонбахш Хон, писари Хусрав Хон
4. Хусрав Хон, писари Рамазон Хон

Дар саҳифаи 24 китоби «Алашт, зодгоҳи олаҳазрат Ризо Шоҳт Кабир» дар бораи сабаби олати пасванди «Паҳлавӣ» ба номи падарони Ризо Шоҳ Паҳлавӣ, бо ироа аз тасвири киштии маҳаллӣ дар Мазандаран шарҳ дода шудааст: Дар қадим касоннро паҳлавиён мегӯфтанд, ки шуҷоат ва рашодат доштанд ва дар киштӣ пирӯз мешуданд. Онҳое, ки ҳар сол дар мусобиқаи мубориза ғолиб омада буданд, қаҳрамон номида шуданд. Мозандарониён, аз ҷумла мардуми деҳаҳои Савадкӯҳ, ҳар сол дар як рӯзи муайян ҷамъ меомаданд ва сарбозони худро бо роҳандозии маросими киштисабқат интихоб менамоянд. Чунин маросим то ҳол дар Савадкуҳ баргузор мешавад.

Аббос Алӣ Хон

Падари Ризо Шоҳ Ёвар Аббосалӣ Хон буд ва ҳамроҳ бо бародари калониаш раиси Савадкӯҳ буданд. Марги Алӣ Аббос Алӣ дар Теҳрон сурат гирифт ва он вақт Ризо Шоҳ чил рӯз буд.

Ризо Шаҳри Паҳлавӣ

Ризо Шоҳ дар сафарномаи Мозандарон асолати хонаводагии худро аз Саводкӯҳи Мозандарон муаррифӣ мекунад. Ду дастнависи мансуб ба Ризо Шоҳ бар ҷое манда, кӣ ба сафарномаи Мозандарон ва сафарномаи Хӯзистон мавсум аст. Сафарномаи Мозандарон дар соли 1979 тавассути Маркази пажӯҳишу нашри фарҳанги сиёсии паҳлавӣ дар Теҳрон ба чоп расидааст.

Истифодаи унвонҳо

• Шоҳ: Номи Шоҳ, пас аз он Шоҳи Эрон бо суффикси «Ориёмеҳр»
• Шоҳбону : Шоҳбону, пас номи кӯчак бо исм бо «Паҳлавӣ»
• Писари калонӣ: Шоҳзода, пас аз ном бо пасванди «Паҳлавӣ»
• Ҷавонписарон: Шаҳпур, бо ному насаби худ (Паҳлавӣ)
• Духтарон: Малика бо ному насаби (Паҳлавӣ)
• Фарзандони духтари подшоҳ инчунин унвонҳои дигарро (Вало Гуҳар) ё малика истифода мебаранд, ки нишон медиҳад, ки насли дуюм аз насли занона аст. Пас аз насаби падар ва насаби зан, хоҳ вай шоҳона ва ё одӣ бошад.

Расми расмии Ризо Шаҳри Паҳлавӣ дар бораи расидан ба Салтанат

Расми расмии Муҳаммад Ризо Паҳлавӣ дар рӯзи тоҷгузорӣ

Муҳаммад Ризо Шоҳ ва ҳамсараш 15 январ Эронро тарк карданд.

Роҳбарони сулолаи Паҳлавӣ

Сол	Акс	Матни сарлавҳа	Солҳои ҳаёт	Ишғоли вазифа	Охири вазифа
Ризо Шоҳи Паҳлавӣ			16 марти 1878 — 26 июли 1944	15 декабри 1925	16 сентябри 1941
Муҳаммад Ризо Паҳлавӣ		писари Ризо Шоҳи Паҳлавт	26 октябри 1919 — 27 июли 1980	16 сентябри 1941	27 июли 1980
Фаррӯхи Паҳлавӣ		ҳамсари Муҳаммад Ризо Паҳлавӣ	14 октябри 1938	27 июли 1980	27 июли 1981
Ризо Паҳлавӣ II		писари Муҳаммад Ризо Паҳлавӣ	31 октябри 1960	27 июли 1981	амалеунанда