Рухаҷ

Рухаҷ
Пойтахт	Искандарияи Қафқоз[d]
Парвандаҳо дар Викианбор

Рухаҷ (порсии бостон: 𐏃𐎼𐎢𐎺𐎫𐎡𐏁, Ҳараҳвайтӣ), Арахосия (юн.-қад. Ἀραχωσία) — вилояте таърихӣ дар шарқи паҳнкӯҳи Эрон, дар водии ҳавзаи рӯдҳои Аргандоб ва Аргастон бо шаҳрҳои асосиаш дар ҳудуди Қандаҳору Ғазнаи ҳозира. Дар катибаи Бесутун ва «Хурд-Авесто» номбар шудааст.

Таърих

Дар аҳди Куруши Кабир (байни 547 ва 539 то м.) ба ҳайати давлати Ҳахоманишиён дохил буд. Дар аҳди Дорои I дар Рухаҷ шӯриши тарафдорони Ваҳяздат (522—521 то м.) сар зад, ки онро волии Форс пахш кард. Рухаҷро с. 330 то м. Искандари Мақдунӣ тасарруф намуд. Юнониҳо дар ин ҷо ш. Искандария ё Александрополро бунёд карданд. Охири а. 4 то м. волӣ Сибиртий ҳокими Рухаҷ буд. Таърихнигори машҳури юнонӣ Магасфен, ки ба Ҳиндустон сафар карда буд, дар Рухаҷ низ чанд муддат зиндагӣ кардааст. Тақр. с. 305 то м. Рухаҷро Селевки I забт кард, вале дере нагузашта Рухаҷ ба давлати Маврия ҳамроҳ гардид. Тақр. с. 190 то м. Рухаҷро подшоҳи Юнону Бохтар Деметрий забт кард. Дар аҳди ӯ ш. Деметрия бунёд шуд. Рухаҷ аз ҳамин вақт пайваста ба мулкҳои ҳокимони юнонӣ, сакоӣ ва портӣ ҳамроҳ мешуд. Ниҳоят а. 1 м дар аҳди Кадфизи I ё II Рухаҷ ба як қисми давлати Кушониён табдил гашт. Рухаҷро а. 5 Ҳайтолиён забт намуданд. Аксари муаллифони а. 10 ин сарзаминро чун музофоти Арруҳаҷ ба қалам додаанд. М. Пянков.

Адабиёт

• Арахосия // А — Асос. — Д. : СИЭМТ, 2011. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир А. Қурбонов ; 2011—2023, ҷ. 1). — ISBN 978-99947-33-45-3.