Дидани манбаъи Ҳизби коргарони Корея

{{Ҳизби сиёсӣ
 |номи ҳизб                      = Ҳизби коргарони Корея
 |ном ба забони аслӣ             = {{lang-ko|조선로동당}}
 |логотип                        = [[File:WPK symbol red.svg|180px]]<br>[[File:Flag of the Workers' Party of Korea.svg|200px]]
 |бари логотип                   = 150
 |имзо                           = 
 |пешво                          = [[Ким Чен Ин]]
 |дабири кулл                    = 
 |асосгузор                      = [[Ким Ир Сен]]
 |таърихи асосгузорӣ               = [[30 июн]]и [[1949]]
 |таърихи парокандашавӣ            = 
 |қароргоҳ                       = {{парчами Кореяи Шимолӣ}} [[Ҷумҳурии Халқӣ-Демократии Корея|ҶХДК]], [[Пхенян]], [[майдони ба номи Ким Ир Сен]]
 |маром                          = * [[чучхе]]
* [[кимирсенизм-кимчениризм]]
* [[сонгун]]
* [[антиимпериализм]]
 |байналмилал                    = [[Вохӯрии байналмилалии ҳизбҳои коммунистӣ ва меҳнатӣ]]
 |чиноҳи мусаллаҳ                = [[Артиши миллии Корея]]<br>[[Гвардияи Сурхи Коргарии Деҳқон]]
 |иттифоқчиён                    = [[Ҳизби сотсиал-демократи Корея|ҲСДК]], [[Ҳизби дӯстони ҷавони роҳи осмонӣ|ҲДҶРО]], [[Фронти ягонаи демократии ватанӣ|ФЯДВ]], [[ҲКФР]]<ref>[http://kprf.ru/kpss/129895.html Договор о дружбе с ТПК (2014)]</ref>
 |созмони ҷавонон                = [[Иттифоқи кимирсен-кимченирии ҷавонон]]<br>[[Иттифоқи кӯдакони Корея]]
 |шумораи аъзо                   =  3-4 млн.<ref name="DW">''Эстер Фельден'', ''Максим Филимонов''. [http://dw.com/p/1IhZD Партийный съезд в КНДР: театр одного актера] "[[Deutsche Welle]]", 04.05.2016</ref>
 |шиор                           = 
 |Ҷой дар палатаи поёнӣ          = {{Ҳизб/Ҷойҳо|607|687|#D40000|white}}
 |Ҷой дар палатаи поёнӣ_параметр = [[Маҷлиси миллии олии ҶХДК|ММО]]
 |Ҷой дар палатаи болоӣ          = 
 |Ҷой дар палатаи болоӣ_параметр = 
 |Ҷой дар Порлумони Аврупо       = 
 |суруд                          = «Зинда бод ҲМК»
 |матбуоти ҳизб                  = рӯзномаи «[[Нодон синмун]]» (''«Рӯзномаи коргарӣ»''), <br>маҷаллаи «Киннодҷа» ''(«Коргар»)''
 |шахсиятҳо                      = 
 |сайти расмӣ                    = [https://web.archive.org/web/20170216183907/http://kcna.kp/ www.kcna.kp]
}}

{{Мазмунҳо|ҲКК}}
{{Мазмунҳо|Ҳизби коргар}}
'''Ҳизби коргарони Корея''' ('''ҲКК''' ; {{Lang-ko3|조선로동당|朝鮮勞動黨}}) — ҳизби ҳукмрони  [[Ҷумҳурии Халқӣ-Демократии Корея|Ҷумҳурии Халқии Демократии Корея]]. ҲМК аз рӯзи таъсисёбӣ ҳизби ҳоким дар ҶХДК мебошад. Онро Ким Ду Бон, [[Ким Ир Сен]] ([[Соли 1949|1949]] —[[Соли 1994|1994]]), [[Ким Чен Ир]] ([[Соли 1994|1994]] — [[Соли 2011|2011]]) сарварӣ карданд. Дар айни замон онро [[Ким Чен Ун|Ким Чен Ин]] ([[Соли 2012|2012]] — то ҳол) сарварӣ мекунад. ҲМК ҳизби ҳоким дар кишвар аст ([[Ҳизби сотсиал-демократии Корея|Ҳизби Сотсиал-Демократии Корея]] ва Ҳизби дӯстони ҷавони роҳи осмонии Чхондогё-Чхонудан низ дар кишвар фаъол ҳастанд ва нақши роҳбарии ҲМК-ро эътироф мекунанд). Идеологияи ҳизб ба мафҳуми ''чучхе мувофиқат мекунад''.

Санаи таъсиси Ҳизби коргарии Корея 10 октябри соли 1945 мебошад. Дар ин рӯз, коммунистони Корея [[Партияи коммунистии Корея|Ҳизби коммунистии Кореяро]] барқарор карданд. Ин рӯз ҷашни расмии ҶХДК — Рӯзи таъсисёбии Ҳизби коргарии Корея мебошад.

== Нишони ҳизб ==
Нишони ҳизб дос, болға ва хасу бо дастакҳо буридашуда мебошад, ки мутаносибан ягонагии синфҳои эҷодии ҷомеаи Кореяи Шимолӣ — [[Деҳқонӣ|деҳқонон]], [[синфи коргар]] ва [[зиёиён]]ро нишон медиҳад.

Бо тавсияи Ким Ир Сен ба [[гурз ва дос]]и анъанавӣ дар байни ҳизбҳои коргарии ҷаҳонӣ як хасу илова карда шуд. Вай хориҷ кардани зиёиёнро иштибоҳ донист ва қайд кард, ки ба ақидаи ӯ, табиати ҳизби ягонаи мардуми меҳнатӣ, аз ҷумла ҳар се намояндаи пешқадами синфи коргарро танҳо бо ин роҳ нишон додан мумкин аст. Ким Ир Сен усулҳои афзалиятноки тасвирро тавсиф кард: синфи коргарро бояд гурз, деҳқононро дос, ва интеллигенсияро қалам ё хасу (ин бештар ба анъанаи Корея мувофиқат мекунад) таъйин карда шавад.

Рассомон лоиҳаи эмблемаро кашиданд, ки дар он болға, дос ва хасу нӯгҳои дастакҳо дар шакли вентилятори васеъ пайваст карда мешуданд. Тибқи иттилои сафорати ҶХДК, Ким Ир Сен дар эҷоди нишона саҳми шахсӣ гузоштааст: ӯ пешниҳод кардааст, ки асбобҳоро убур карда, тартиби онҳоро муқаррар кунад <ref>[http://www.poltava.pl.ua/news/5441/ СЕРП, МОЛОТ И КИСТЬ — ЕСТЬ ТАКАЯ ПАРТИЙНАЯ ЭМБЛЕМА]</ref>.

== Таърих ==

=== Ҳизби коргарони Кореяи Шимолӣ ===
[[Акс:28.08.1946_Labour_Party_North_Korea.jpg|чап|мини|200x200пкс| Пленуми муштараки Кумитаи Марказии Ҳизби нави халқӣ ва Ҳизби коммунистии Кореяи Шимолӣ. 28 августи соли 1946]]
[[Акс:Flag_of_the_Workers'_Party_of_North_Korea.svg|чап|мини|200x200пкс| Парчами Ҳизби коргарони Кореяи Шимолӣ]]
29 июли соли 1946 дар пленуми муштараки Кумитаи Марказии [[Ҳизби нави халқии Корея|Ҳизби Халқии Нав]] ва [[Партияи коммунистии Корея|Ҳизби коммунистии Кореяи Шимолӣ]] муттаҳидшавии онҳо расман эълон карда шуд ва изҳороти дахлдор қабул карда шуд. Дар давоми як моҳи оянда ташкилотҳои ҳизбии вилоятӣ, ноҳиявӣ ва шаҳрӣ муттаҳид карда шуданд. 28-30 августи соли 1946 дар Пхенян нахустин анҷумани ҳизби муттаҳид баргузор шуд, ки онро Ҳизби коргарони Кореяи Шимолӣ (ҲМКШ) номиданд. [[Ким Ду Бонг|Ким Ду Бон]] ҳамчун раҳбари ҳизб интихоб шуд. 1 январи соли 1947 ҳизб 562 ҳазор аъзо дошт <ref>Ванин Ю. В. Из истории становления Трудовой партии Кореи (по материалам российских архивов) // Проблемы Дальнего Востока. — 2013. — № 1. — С. 136.</ref>. Ҳизб босуръат рушд кард — то 1 июли соли 1948 вай 738.913 аъзо дошт <ref>Ванин Ю. В. Из истории становления Трудовой партии Кореи (по материалам российских архивов) // Проблемы Дальнего Востока. — 2013. — № 1. — С. 137.</ref>.

=== Ҳизби коргарони Кореяи Ҷанубӣ ===
[[Акс:Visitors Paying Their Respects To Kim Il-Sung.jpg|мини|270x270пкс| Муҷассамаи асосгузори ҳизб [[Ким Ир Сен]] дар кӯчаи марказии [[Пйунгйонг|Пхенян]]]]
'''Ҳизби коргарии Кореяи Ҷанубӣ''' (남조선로동당) 23 ноябри соли 1946 пас аз ҳамроҳ шудани Ҳизби коммунистӣ, Ҳизби нави халқии Кореяи Ҷанубӣ (1 марти 1946 дар Сеул аз ҷониби коммунисти Янг Ҳан Бин ҳамчун қисми Ҳизби Халқии Нав таъсис ёфтааст) ва як қисми Ҳизби Халқии Кореяи Ҷанубӣ таъсис дода шудааст <ref>{{Cite web|url=http://nk.chosun.com/english/database/database.html?ACT=timeline|title=Архивированная копия|deadlink=yes|accessdate=2009-11-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070228064733/http://nk.chosun.com/english/database/database.html?ACT=timeline|archivedate=2007-02-28}}</ref>. [[Пак Ҳон Ён]] раҳбари ҳизб шуд. Ҳизб ғайриқонунӣ фаъолият мекард, аммо тавонист шабакаи ташкилотҳояшро дар саросари ҷануби Корея таъсис диҳад. Шумораи ҳизб ба 360 000 нафар расид <ref name="quarter">[http://links.jstor.org/sici?sici=0305-7410(196304%2F06)14%3C3%3APINKPW%3E2.0.CO%3B2-N]</ref>.

Пас аз он ки мақомоти низомии Амрико дар бораи ҳабси пешвоёни ҳизб дар 7 сентябри 1946 амр доданд, аксари роҳбарияти ҳизб дар солҳои 1946-1947 ба Шимол кӯчиданд. Солҳои 1946-1949 шабакаи ташкилотҳои ҳизбии Кореяи Ҷанубӣ дар Кореяи Шимолӣ дар баробари Кореяи Шимолӣ амал карда, нақши пойгоҳи пушти зеризаминии Кореяи Ҷанубиро мебурд <ref>[http://okoree.narod.ru/nk6.htm Северная Корея: вчера и сегодня. Москва, «Восточная литература», 1995. Переработанный и дополненный в 1999—2001 гг. вариант] {{Бойгонишуда|url=https://web.archive.org/web/20090807063215/http://okoree.narod.ru/nk6.htm|date=2009-08-07}}</ref>.

Ҳизб ба нақшаҳои ташкили як давлати алоҳидаи [[Ҷумҳурии Корея|Кореяи Ҷанубӣ]] муқобил баромад <ref>[http://www.k-state.edu/history/specialevents/Eisenhowerlecture/eisenhower7.htm Eisenhower Lecture #7: Allan R. Millett] {{Бойгонишуда|url=https://web.archive.org/web/20060907195213/http://www.k-state.edu/history/specialevents/Eisenhowerlecture/eisenhower7.htm|date=2006-09-07}}</ref>. Дар моҳҳои феврал-марти 1948, ҲМКҶ бар зидди ҷудошавии Кореяи Ҷанубӣ корпартоии умумӣ ташкил кард. 3 апрел ин ҳизб дар [[Чедҷудо|ҷазираи Чедҷудо]] [[Шӯриш дар Чедҷудо|шӯриши]] мардумиро бар зидди эълони таъсиси Ҷумҳурии Корея ташкил кард. Дар вақти саркӯб кардани шӯриш беш аз 14,000 ҳазор нафар сокинони ҷазира кушта шуданд <ref>https://web.archive.org/web/20090224221736/http://www.jeju43.go.kr/english/sub05.html<nowiki/>{{Недоступная ссылка|date=Декабрь 2017|bot=InternetArchiveBot}}</ref>.

ҲМКҶ иттифоқи касабаи пинҳонии Умумикореягиро роҳбарӣ мекард.

=== Муттаҳидсозии Ҳизби коргарии Корея ===
Дар моҳи июни соли 1949, бо қарори пленуми якҷояи Кумитаи Марказии ҳарду ҷониб, ҲМКШ бо номи Ҳизби коргарони Корея (ҲМК) бо Ҳизби коргарони Кореяи Ҷанубӣ ҳамроҳ шуд. Бюрои Сиёсии ҲМК дар соли 1949 10 нафар аъзо дошт: Ким Ир Сен — Раиси Ҳизб, Хо Ҳон, Ким Сам Рён, Ким Чхэк, Пак Хон Ён, Ли Син Ёп, Ким Ду Бон, Хо Га И (А. И. Ҳегай), Пак Ир У, Пак Чон Э.

=== ҲМК дар солҳои 1949-1956 ===
Дар давоми ҷанги Кореяи солҳои 1950-1953, ташкилотҳои Ҳизби коргарии Корея дар Ҷануб шикаст хӯрданд ва фаъолияти худро қатъ карданд <ref>''Иргебаев А. Т., Тимонин А. А.'' КНДР. Справочник — Москва: Политиздат, 1988</ref>.

=== Таърихи минбаъда ===
Съезди III ҲМК (апрели 1956) роҳи ҳизбро дар самти бунёди асосҳои сотсиализм, ба итмом расонидани ҳамкориҳои хоҷагии қишлоқ ва дигаргунсозии сотсиалистии саноати хусусӣ ва савдо тасдиқ кард <ref>Третий съезд Трудовой партии Кореи. Док-ты и мат-лы, [пер. с кор.], Пхеньян, 1956</ref>.

Съезди IV ҲМК (сентябри соли 1961) рақамҳои контролии нақшаи ҳафтсолаи тараққиёти хоҷагии халқи ҶХДК-ро барои солҳои 1961—1967 тасдиқ карда, вазифаи асосии он — ба вуҷуд овардани базаи моддию техникии сосиализмро муайян кард.<ref>IV съезд Трудовой партии Кореи, пер. с кор., М., 1962</ref>

Съезди V ҲМК (ноябри 1970) рушди иқтисодии ҷумҳурӣ ва ба давлати саноатии сотсиалистӣ табдил ёфтани онро ҷамъбаст кард, директиваҳоро оид ба нақшаи шашсолаи рушди хоҷагии халқи кишвар барои солҳои 1971-1976 тасдиқ кард <ref>''Ким Ир Сен'' Отчетный доклад Центрального Комитета Трудовой партии Кореи V съезду партии, Пхеньян, 1970</ref>

Съезди VI ҲМК (октябри 1980) натиҷаҳои рушди иқтисодӣ ва иҷтимоии кишварро ҷамъбаст кард, вазифаҳои мустаҳкам намудани заминаи моддию техникии сотсиализм ва нақшаи дуюми ҳафтсолаи рушди миллии ҶХДК-ро ба миён гузошт, иқтисодиёт (1978-1984) дар ин роҳ марҳилаи муҳим эълон карда шуд <ref>Отчетный доклад Центрального Комитета Трудовой партии Кореи VI съезду партии. Изд-во лит-ры на ин. яз., 1980</ref>. Пас ба мардум аввал ҳамчун вориси Ким Ир Сен, писари ӯ Ким Чен Ир муаррифӣ шуд, гарчанде ки қарор дар бораи ворис ҳанӯз соли 1972 қабул шуда буд. Дар съезд 3000 нафар ширкат варзиданд, бино ба иттилои расонаҳои Кореяи Ҷанубӣ, 180 намояндаи хориҷӣ аз қариб 120 кишвар.

Тибқи меъёре, ки то соли 2010 амал мекард, бояд съездҳои Ҳизби коргарони Корея ҳар панҷ сол баргузор мешуданд, аммо съезди ҳафтум танҳо 30 октябри соли 2015 эълон шуда буд, он бояд моҳи майи соли 2016 баргузор мешуд<ref>[http://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/2390985 СМИ: в КНДР в мае 2016 года пройдет съезд Трудовой партии Кореи]</ref>. Дар арафаи ин чорабинӣ "маъракаи 70-рӯзаи садоқат" баргузор шуд, ки қарор шуд паси дарҳои баста бидуни меҳмонони хориҷӣ баргузор шавад.

Съезди VII ҲМК 6 майи соли 2016 кушода шуд. Дар 36 соли аввал аввалин съезд шуд<ref>{{Cite web|url=https://www.interfax.ru/world/507109|title=Съезд Трудовой партии Кореи начал работу в северокорейской столице|website=«[[Интерфакс]]»|quote=Последний съезд правящей партии КНДР прошел в 1980 году|date=2016-05-06|accessdate=2021-01-11}}</ref>. Форуми ҳизбӣ тақрибан 3467 вакилро бо овози ҳалкунанда, 200 вакилро бо овози машваратӣ муттаҳид кард <ref>{{Cite web|url=http://naenara.com.kp/ru/news/news_view.php?22+2602|title=Речь при открытии VII съезда Трудовой партии Кореи|website=«Нэнара»|deadlink=yes|accessdate=2021-01-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160515075308/http://naenara.com.kp/ru/news/news_view.php?22+2602|archivedate=2016-05-15}}</ref>, он дар режими барои матбуоти хориҷӣ пӯшида баргузор шуд <ref>{{Cite web|url=https://ria.ru/20160507/1428524306.html|title=Ким Чен Ын на съезде Трудовой партии поставил перед КНДР задачи на будущее|website=«[[РИА Новости]]»|quote=Ранее сообщалось, что форум проходит в закрытом для иностранной прессы режиме|date=2016-05-07|accessdate=2021-01-11}}</ref>. Съезд ба номи мақомоти олии ҳизб баъзе тағиротҳо ворид кард: ба ҷои котиб раиси ҳизб пайдо шуд (ӯ [[Ким Чен Ун|Ким Чен Ин]]) ва нуҳ муовини ӯро интихою шуд<ref>{{Cite web|url=http://ria.ru/world/20160510/1430228173.html|title=В Трудовой партии Кореи в результате реорганизации упразднен секретариат|website=«[[РИА Новости]]»|date=2016-05-10|accessdate=2021-01-11}}</ref>.

Съезди VIII ҲМК (аз 5 то 12 январи соли 2021 баргузор шуд<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/10410681|title=В Пхеньяне открылся восьмой съезд Трудовой партии Кореи|website=[[ТАСС]]|date=2021-01-06|accessdate=2021-01-11}}</ref><ref>[https://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/10446727 Ким Чен Ын заявил, что КНДР будет укреплять свой ядерный потенциал]</ref>). Дар съезд 5000 нафар иштирок карданд, ки аз онҳо 4750 нафар бо овози ҳалкунанда ва 250 нафар бо овози машваратӣ ширкат варзиданд. Дар съезд инчунин 2000 нафар ба ҳайси нозир ширкат варзиданд <ref>{{Cite web|url=http://naenara.com.kp/Exhibition/CongressNews/ru|title=Речь при открытии VIII съезда Трудовой партии Кореи|website=«Нэнара»|date=2021-01-06|accessdate=2021-01-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210115033445/http://naenara.com.kp/Exhibition/CongressNews/ru|archivedate=2021-01-15}}</ref>. Съезд ба оинномаи ҳизб як қатор тағйирот ворид кард, ки мувофиқи он, аз ҷумла, съездҳои минбаъда дар ҳар панҷ сол даъват карда мешаванд <ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/10426459|title=Съезд Трудовой партии Кореи будет созываться раз в пять лет|website=[[ТАСС]]|date=2021-01-10|accessdate=2021-01-11}}</ref>. Ғайр аз ин, бо қарори съезд Шӯрои Иҷроияи КМ ҲМК Котибот номида шуд ва Ким Чен Ин Котиби Генералӣ интихоб шуд <ref>{{Cite web|url=https://ria.ru/20210111/dolzhnost-1592508861.html|title=Ким Чен Ын стал генсеком Трудовой партии Кореи|website=«[[РИА Новости]]»|date=2021-01-11|accessdate=2021-01-11}}</ref>.

=== Конфронсҳои Ҳизби коргарии Корея ===
Конфронси I ҳизб 3-6 марти 1958 баргузор шуда буд.

Конфронси II ҳизб 5—12 октябри соли 1966 баргузор шуд.

Конфронси III ҳизб 28 сентябри соли 2010 баргузор гардид.

Конфронси IV ҳизб 11 апрели соли 2012 баргузор гардид.

== Ҳамчунин нигаред ==

* [[Сиёсати ҶХДК]]
* [[Таърихи Корея]]
* [[Васоити ахбори оммаи ҶХДК]]
* [[Рӯйхати сарони ҳукуматҳои ҶХДК]]

== Эзоҳ ==
{{Эзоҳ|2}}

[[Гурӯҳ:Ҳизби коргарони Корея]]
[[Гурӯҳ:Ҳизбҳои сиёсии ҶХДК]]
[[Гурӯҳ:Саҳифаҳое, ки бо тарҷумаҳои ношинос оварда шудаанд]]