Дидани манбаъи Ҳуқуқ

{{маъноҳои дигар|Ҳуқуқ (мазмунҳо)}}
'''Ҳуқуқ''' — яке аз намудҳои мунтазамкунандаи муносибатҳои ҷамъиятӣ аст.
 
Дар муддати ҳазорсолаҳои [[таърих]]и дар илми ҳуқуқшиносӣ чандин маротиба таъкид карда мешуд, ки ҳангоми муайян кардани ҳуқуқ аз қонунҳои универсалӣ|куллӣ бояд даст кашид.<ref>Яволен, [[Corpus iuris civilis|Дигесты]] 50.17.202</ref>. [[Қонун]]и маслуки ҳуқуқ дар илми ҳозиразамон низ вуҷуд надорад.<ref>
{{китоб
 |муаллиф         = [[Марченко, Михаил Николаевич|М.Н. Марченко]]
 |ном      = Теория государства и права
 |ҷой         = {{Москва}}
 |нашриёт = Проспект
 |сол           = 2006
 |саҳифа       = 640
 |саҳифаи      = 76
 |isbn          = 
}};
 
{{китоб
 |муаллиф         = В.С. Нерсесянц
 |ном      = Философия права
 |ҷой         = {{Москва}}
 |нашриёт  = Норма
 |сол           = 2005
 |саҳифа       = 848
 |саҳифаи      = 48
 |isbn          = 
}}
</ref>.
Дар [[луғати Энсиклопедии Брокгауз ва Ефрон]] қайд карда шудааст:
{{аввали иқтибос}}''«Ҳуқуқ ин маҷмӯи қоидаҳое (меёрҳое) мебошад, ки муносибатҳои ҷамъиятии одамонро дар ҷомеа муайян менамоянд; ин тарзи муайян намудани ҳуқуқ танҳо қисми умумии маънои онро дарбар гирифта, масъалаи муайян намудани қисми таркибии он, пайдошавӣ ва асосҳои он дар илм ҳал нашуда мемонад»''{{охири иқтибос}}
Дар [[Энсиклопдияи калони шӯравӣ]] ҳуқуқ ба тарзи классикӣ дар асоси ғояи (идеологияи) марксизм-ленинизм муайян карда шудааст:
{{аввали иқтибос}}''«Ҳуқуқ — ин маҷмӯи ҳатмии қоидаҳои рафтор, ки аз тарафи давлат муайян ва ё иҷозат дода шуда аст, ки риоя кардани он тавассути таъсири давлатӣ таъмин мегардад»''{{охири иқтибос}}
Қоидаи аниқи он аз тарзи фаҳмиши ҳуқуқ аз тарафи ин ё он олим вобаста мебошад. Дар баробари ин қоидаҳои гуногуни мавҷуда имконияти пурратар муайян намудани ҳуқуқро медиҳанд. Бинобар ин барои рушди илми ҳуқуқ [[гуногунандешӣ]] ниҳоят муҳим аст, ки он на ҳама вақт имконпазир, зеро ки ҳуқуқ бевосита ба ҳокимияти давлатӣ вобаста мебошад.

Дар [[Фарҳанги истилоҳоти  ҳуқуқ/Зери таҳрири Маҳмудов М.А. -  Душанбе: ЭР-граф, 2009]] чунин шарҳ оварда шудааст:
{{аввали иқтибос}}''«Ҳуқуқ — ба маънои иҷтимоӣ озодии (имконияти) рафтори инсон аз нигоҳи ахлоқ, одатҳо, талаботҳои иҷтимоии ҷомеа аст (ҳуқуқи маънавӣ ё ахлоқӣ, ҳуқуқи миллат ба худмуайянсозӣ ва ғайра) ва ба маънои ҳуқуқи (аслӣ) — озодии рафтори инсон бо назардошти нишондодҳои ҳуқуқӣ (конститутсия, қонунҳо ва ғайра) аст (ҳукуқ ба меҳнат, интихобот ва м.и.)»''{{охири иқтибос}}<ref>Фарҳанги истилоҳоти ҳуқуқ / Зери таҳрири Маҳмудов М. А. — Душанбе: ЭР-граф, 2009. — с. 514—515</ref>

Мафҳуми '''ҳуқуқ''' дар илми муосир вобаста ба ин ё он равияи (назарияи) ҳуқуқ пешбарӣ мегардад, чунончй, ҳуқуқ ҳамчун меъёри адолат ва озодии инсон (дар фалсафаи ҳуқуқ), ҳуқуқ ҳамчун маҷмӯи нишондодҳои ҳуқуқии [[ҳокимияти давлатӣ]] (дар позитивизми ҳуқуқӣ), ҳуқуқ чун инъикоси низоми (кулли) муносибатҳои ҷамъиятии танзимгашта (дар сотсиологияи ҳуқуқӣ).<ref>Фарҳанги истилоҳоти ҳуқуқ / Зери таҳрири Маҳмудов М. А. — Душанбе: ЭР-граф, 2009. — С. 514—515</ref>

== Нигаред низ ==
* [[Ҳуқуқэҷодкунӣ]]
* [[Ҷаҳонбинии ҳуқуқӣ]]
{{ПБ}}
== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

[[Гурӯҳ:Мафҳумҳои ҳуқуқ]]
[[Гурӯҳ:Ҳуқуқ]]