Ҷоканг

Ҷоканг
	Ёдмон
Ҷоканг
Кишвар	ҶХЧ;
Макон	Pargor Subdistrict[d]
Конфессия	Rimé movement[d]
Дата основания	639
	Парвандаҳо дар Викианбор

Ҷоканг (тиб. ཇོ་ཁང, Вайли Jo-khang; чинии сода: 大昭寺, пинйин: Dàzhāosì) дар шаҳри Лҳаса дар Тибете — ибодатгоҳ ва дайри буддоӣ, ки шуҳрати зиёде дар байни тибетиҳо дорад. Юа инҷо тавофкунандагон ва сайёҳони хориҷии зиёд меоянд. Чун маҷмӯи аз ибодатхонаҳои Лҳаса, мероси умумиҷаҳонии ЮНЕСКО – муҳофизат мешавад.

Ба сохтани Ҷоханг подшоҳи Тибет Сонгтсен Гампо дар соли 639 оғоз кард. Маликаи Хитой Вэнчэнг бо истифода аз геомантика (фэншуй) ин минтақаро тадқиқ кард ^[1]. Дар макони маъбад он вақт кӯли хурд буд. Шоҳдухтар ин минтақаро бо бадани деви калон, кӯл бо узвҳои таносул ва қалби ӯ бо макони ҷойгиршавии маъбади Потала муайян кард. Подшоҳ амр дод, ки кӯлро холӣ кунад ва маъбад созанд ва дар атрофи он ступҳо ва дайрҳо бино кунад, то девҳоро ба замин гӯр кунанд ва безарар созанд.

Аз он вақт инҷониб, ибодат ҳадафи зиёрати буддоӣ буд, дар асрҳои охир маҷмааи маъбад рӯ ба афзоиш аст ва ҳоло масоҳати тамоми маҷмаа 25,000 метри мураббаъ аст.

Дар ҷараёни инқилоби фарҳангӣ дар Хитой маъбад хароб шуд, баъд аз нав барқарор карда шуд.

Меъморӣ ва корҳои дохилӣ

Хонаи чорошёна, боми он бо плитаҳои қолинии намунавӣ пӯшонида шудааст. Услуби меъмории маъбад ба Вихараи Ҳиндустон шабоҳат дорад, аммо услубҳои васеъшавӣ, унсурҳои непалӣ, чинӣ (сулолаи Танг) ва дигар услубҳои ҳиндӣ истифода шуданд. Дар болои боми он ду оҳаки бекорхобидаи тилоӣ ва чархи дхарма ҳастанд.

Маҷмааи маъбад аз якчанд толор ва алтареяҳо иборат аст. Дар толори асосӣ ҳайкали Шакямуни Буддо воқеъ аст, ки он ҳайкали ёдгории дини буддоии Тибет дониста мешавад. Инчунин ду ҳайкали шоҳ Сонгтсен Гампо ва ду зани машҳури ӯ - шоҳдухтари чин Венчен (духтари Император Тайзонг) ва маликаи Непал Бхрутути, ки ба ворид шудани дини буддоӣ дар Тибет саҳм гузоштаанд, низ ҷойгир мебошанд.

Маъбад майдони марказии Баркорро ишғол менамояд. Азбаски маъбад ҷои муқаддас ҳисобида мешавад, зиёиён тамоми маҷмааро бо роҳи маросими расмӣ (кора), дар ҷое ки чархҳои ибодатӣ ва марказҳои савдо низ ҷойгиранд давр мезананд.