Дидани манбаъи Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Украина

{{Қуттии ҳамагонӣ}}

'''Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Укроин(а)''', имлои қаблӣ: '''Республикаи Советии Социалистии Украина''' (кӯтоҳ: '''ҶШСУ''', '''ҶШС Украина''', '''РССУ''', '''РСС''' '''Украина''', рус.'''Украи́нская Сове́тская Социалисти́ческая Респу́блика''', '''УССР''', '''Украинская ССР'''<ref>{{БСЭ3}}</ref>; {{lang-uk|Українська Радянська Соціалістична Республіка, УРСР, Українська РСР}}) — кишвари украинии [[Сотсиализм|сотсиалистӣ]], ки дар қисми қаламрави [[Империяи Русия]]и собиқ 10 марти 1919 с. эълон шуд; яке аз [[Ташкилёбии СССР|кишварҳои-таъсисдиҳандаи]] [[Иттиҳоди Шӯравӣ|ИҶШС]], аз соли 1922 — ҷумҳурии иттифоқӣ дар таркибаш.

ҶШСУ 25 декабри 1917 таъсис дода шуд. Бо сохтани Иттиҳоди ҶШС дар таърихи 30 декабри  1922 ба ӯ чун қисми ҷумҳурии иттифоқӣ дохил шуд. Дар қисми ҷанубу ғарби аврупоии ИҶШС ҷойгир буд. Дар ғарб ва ҷан.шарқи ҷумҳурӣ марзи давлатии Иттиҳоди Шӯравӣ бо кишварҳои сотсиалистӣ мегузарад: Лаҳистон (Полша), Чехословакия, Маҷористон (Венгрия), Руминия. Дар шм. бо ҶШСБ, дар шр. ва Шм.-шр. бо ҶШСФР, дар Ғ.-Ҷ. бо ҶШС Молдова ҳаммарз аст. Дар Ҷ. бо обҳои баҳрҳои Сиёҳ ва Азов шӯста мешавад. У.— сеюм аз рӯи масоҳат пас аз ҶШСФР ва ҶШСҚаз ва дуюм аз рӯи аҳолӣ пас аз ҶШСФР ҷумҳурии ИҶШС мебошад. Масоҳат 603,7 ҳаз. ''км<sup>2</sup>.'' Аҳолӣ 49,1 млн. наф. (ба вазъи 1 январи 1976). Пойтахт — ш. Киев.

То қабули [[Конститутсияи Иттиҳоди Шӯравӣ соли 1936]] расман номи '''Украинская Социалистическая Советская Республика''' (Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Украина)-ро дошт.

Ҳамроҳ бо [[Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Белорусия|ҶШСБ]] мустақил буд<ref>тибқи моддаи 14-15 Конститутсияи СССР соли 1936, мустақилияти ҷ. иттифоқӣ дар баъзе масъалаҳо маҳдуд шуда буд ва ба назари тамомишӯравӣ гузашт. Моддаи 20 қонунҳои тамомишӯравиро аз қонунҳои ҷумҳуриявӣ болотар медонад. Аммо ин маҳдудият ба намояндагии алоҳидаи байналмилалии кишвар рабт надошт, ки дар моддаи 18-а-и нашри соли 1944 зикр шуда буд.</ref> ва яке аз ҳаммуасисиони [[Созмони Милали Муттаҳид|СММ]] дар соли 1945 буд.

24 августи 1991 [[Шӯрои Олии ҶШС Украина]] Актро дар бораи истиқлолэълонкунӣ қабул карда, қарорро «Дар бораи эълони истиқлоли [[Украина]]» қабул кард<ref>[http://zakon5.rada.gov.ua/laws/show/1427-12 Про проголошення незалежності України від 24.08.1991 № 1427-XII]</ref>. Бо ин ҳуҷҷатҳо соҳибистиқлолии Украина ва эҷоди давлати мустақили украинӣ эълон шуд. Тибқи акт, қаламрави Украина тақсимнашаванда аст ва аз ин сӯ пас дар он танҳо Конститутсия ва қонунҳои Украина амал мекунанд. Акти соҳибистиқлолӣ дар [[Раъйпурсии умумиукраинӣ (1991)|раъйпурсии]] 1 декабри соли 1991 тасдиқ гардид.

== Эзоҳ ==
{{Эзоҳ}}