Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Украина

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Украина
укр. Українська Радянська Соціалістична Республіка
укр. Українська Соціялістична Радянська Республіка
Парчам[d]Coat of arms[d]
Таърихи таъсис 10 март 1919
Номи расмӣ укр. Українська Соціялістична Радянська Республіка
укр. Українська Радянська Соціалістична Республіка
русӣ: Украинская Социалистическая Советская Республика
русӣ: Украинская Советская Социалистическая Республика
Номи кӯтоҳ Украинская ССР, RSS Ucraineană, Українська СРР, Українська РСР, УкССР, УРСР, УСРР, Ukrayna SSR, УССР, УССР, USSR ва УССР
Бунёнгузор Provisional Workers-Peasants Government of Ukraine[d]
Забони расмӣ укройнӣ ва русӣ
Гимн Anthem of the Ukrainian Soviet Socialist Republic[d]
Фаҳмоиши шиор Workers of the world, unite![d]
Матни шиор Пролетарі всіх країн, єднайтеся!
Қитъа Аврупо
Кишвар
Пойтахт Киив
Воҳиди марзию маъмурӣ ИҶШС[1][2]
Ҷойгиршуда, дар ҳудуди сарзамини имрӯзаи Укройн, Лаҳистон, Молдова, Руминия ва Русия
Минтақаи замонӣ UTC+03:00
Навъи ҳукумат ҷумҳурии шӯравӣ[d]
Фармонраво Chairman of the Supreme Soviet of the Ukrainian SSR[d]
Сарвари давлат Леонид Кравчук
Вазифаи сардори ҳукумат Chairman of the Council of Ministers of the Ukrainian SSR[d]
Party chief representative Emanuel Kviring[d], Stanislav Kosior[d], Vyacheslav Molotov[d], Feliks Kon[d], Dmitry Manuilsky[d], Emanuel Kviring[d] ва Lazar Kaganovich[d]
Сарвари ҳукумат Vitold Fokin[d]
Маҷлис Supreme Soviet of the Ukrainian Soviet Socialist Republic[d]
Аз аъзои ИҶШС[2], Treaty on the Creation of the Union of Soviet Socialist Republics[d] ва Созмони Милали Муттаҳид
Шумораи аҳолӣ
  • 51 706 746 тан (1989)
Зербахш Artemivska okruga[d], Bila Tserkva Okruha[d], Berdychiv Okruha[d], Vinnytsia Okruha[d], Dnepropetrovsk Okrug[d], Volynskij okrug[d], Zaporozhye okruga[d], Zinovievsk Okrug[d], Izjumskij okrug[d], Kamianets Okruha[d], Kyiv Okruha[d], Konotop Okruha[d], Korosten Okrug[d], Kremenchuk Okrug[d], Krivoy Rog Okrug[d], Q4247675?, Lubny Okruha[d], Luganskiy Okrug[d], Q4281591?, Melitopol Okrug[d], Mohyliv Okruha[d], Nizhyn Okruha[d], Nikolayev Okrug[d], Hlukhiv Okruha[d], Odesskij okrug[d], Pavlograd Okrug[d], Pervomaysk Okrug[d], Poltava Okruha[d], Priluki Okrug[d], Proskuriv Okruha[d], Romenskij okrug[d], Stalinska Okruha[d], Starobelsk Okrug[d], Sumy Okruha[d], Tulchyn Okruha[d], Uman Okrug[d], Kharkiv Okruha[d], Kherson Okruha[d], Cherkasy Okruha[d], Chernihiv Okruha[d] ва Shepetivka Okruha[d]
Пули миллӣ Soviet ruble[d]
Пеш аз Ҷумҳурии Халқи Украина[d], Kingdom of Romania[d], Ҷумҳурии дувуми Лаҳистон[d] ва Novorossiya[d]
Баъдӣ Укройн, ИҶШС, Reichskommissariat Ukraine[d] ва Kingdom of Romania[d]
Иваз шуд ба Укройн[3]
Ба ҷои South Russia[d]
Забони мавриди корбурд укройнӣ ва русӣ
Ҷоизаҳо
ордени Ленин ордени Ленин ордени Инқилоби Октябр ордени Дӯстии халқҳо
Таърихи фурӯпошӣ 24 август 1991
Масоҳат
Тасвири нақшаи мавқеият
‎fonds Central State Electronic Archives of Ukraine[d]
Гурӯҳ барои одамони дар инҷо дафншуда Category:Burials in Ukraine[d]
 Парвандаҳо дар Викианбор

Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Укроин(а), имлои қаблӣ: Республикаи Советии Социалистии Украина (кӯтоҳ: ҶШСУ, ҶШС Украина, РССУ, РСС Украина, рус.Украи́нская Сове́тская Социалисти́ческая Респу́блика, УССР, Украинская ССР[5]; укр. Українська Радянська Соціалістична Республіка, УРСР, Українська РСР) — кишвари украинии сотсиалистӣ, ки дар қисми қаламрави Империяи Русияи собиқ 10 марти 1919 с. эълон шуд; яке аз кишварҳои-таъсисдиҳандаи ИҶШС, аз соли 1922 — ҷумҳурии иттифоқӣ дар таркибаш.

ҶШСУ 25 декабри 1917 таъсис дода шуд. Бо сохтани Иттиҳоди ҶШС дар таърихи 30 декабри 1922 ба ӯ чун қисми ҷумҳурии иттифоқӣ дохил шуд. Дар қисми ҷанубу ғарби аврупоии ИҶШС ҷойгир буд. Дар ғарб ва ҷан.шарқи ҷумҳурӣ марзи давлатии Иттиҳоди Шӯравӣ бо кишварҳои сотсиалистӣ мегузарад: Лаҳистон (Полша), Чехословакия, Маҷористон (Венгрия), Руминия. Дар шм. бо ҶШСБ, дар шр. ва Шм.-шр. бо ҶШСФР, дар Ғ.-Ҷ. бо ҶШС Молдова ҳаммарз аст. Дар Ҷ. бо обҳои баҳрҳои Сиёҳ ва Азов шӯста мешавад. У.— сеюм аз рӯи масоҳат пас аз ҶШСФР ва ҶШСҚаз ва дуюм аз рӯи аҳолӣ пас аз ҶШСФР ҷумҳурии ИҶШС мебошад. Масоҳат 603,7 ҳаз. км2. Аҳолӣ 49,1 млн. наф. (ба вазъи 1 январи 1976). Пойтахт — ш. Киев.

То қабули Конститутсияи Иттиҳоди Шӯравӣ соли 1936 расман номи Украинская Социалистическая Советская Республика (Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Украина)-ро дошт.

Ҳамроҳ бо ҶШСБ мустақил буд[6] ва яке аз ҳаммуасисиони СММ дар соли 1945 буд.

24 августи 1991 Шӯрои Олии ҶШС Украина Актро дар бораи истиқлолэълонкунӣ қабул карда, қарорро «Дар бораи эълони истиқлоли Украина» қабул кард[7]. Бо ин ҳуҷҷатҳо соҳибистиқлолии Украина ва эҷоди давлати мустақили украинӣ эълон шуд. Тибқи акт, қаламрави Украина тақсимнашаванда аст ва аз ин сӯ пас дар он танҳо Конститутсия ва қонунҳои Украина амал мекунанд. Акти соҳибистиқлолӣ дар раъйпурсии 1 декабри соли 1991 тасдиқ гардид.

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

  1. 1.0 1.1 Договор об образовании СССР (рус.) — 1922.
  2. 2.0 2.1 2.2 Григорович Л. Л., Петрович Г. С., Миколайович Г. М., Максимович Ч. В. А К Т ПРОГОЛОШЕННЯ НЕЗАЛЕЖНОСТІ УКРАЇНИ (укр.) — 1991.
  3. https://www.un.org/ru/about-us/member-states/ukraine
  4. Всесоюзная перепись населения 17 декабря 1926 г. Вып. 3 : Население СССР. - 1927. - [4, 63 с. : табл.] — С. 4.
  5. Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
  6. тибқи моддаи 14-15 Конститутсияи СССР соли 1936, мустақилияти ҷ. иттифоқӣ дар баъзе масъалаҳо маҳдуд шуда буд ва ба назари тамомишӯравӣ гузашт. Моддаи 20 қонунҳои тамомишӯравиро аз қонунҳои ҷумҳуриявӣ болотар медонад. Аммо ин маҳдудият ба намояндагии алоҳидаи байналмилалии кишвар рабт надошт, ки дар моддаи 18-а-и нашри соли 1944 зикр шуда буд.
  7. Про проголошення незалежності України від 24.08.1991 № 1427-XII