Алифбои нави ӯйғурӣ
Зоҳир
Uyghur Yëngi Yëziqi (кутоҳ UYY, ҳақиқатан Алифбои нави ӯйғурӣ) ё Uyƣur Yengi Yeziⱪi (уйғӯрӣ يېڭى يېزىقى, Йеңи Йезиқи, Yëngi Yëziqi; чинӣ: 新维文, пинин: Xīnwéiwén, аксар вақт хато Yengi Yeziⱪ или Yengi Yezik̡) — хати лотин, ки барои навишти забони ӯйғурӣ дар солҳои 1965 - 1982 асосан барои ӯйғурҳои Чин истифода бурда мешуд. Аммо истифодаи хати арабӣ паҳншудатар буд.
Таърих
[вироиш | вироиши манбаъ]Он тақрибан дар соли 1959 сохта шуда, алифбои кириллии уйғурро, ки пас аз эълони ҶХЧ дар соли 1949 дар Хитой истифода шуда буд, иваз кард. Ин ҳоло алифбои расмии уйғурҳо дар Хитой аст, аммо пас аз дубора алифбои арабии уйғурҳои арабӣ дар соли 1982, истифодаи алифбо коҳиш ёфт, ки дар натиҷа аксарияти уйғурҳо алифбои арабии уйғурро истифода мебаранд .
Алифбо
[вироиш | вироиши манбаъ]Буква | МФА |
---|---|
A a | [ɑ], [a] |
B b | [b] |
C c | [s] |
D d | [d] |
E e | [e] |
F f | [f], [ɸ] |
G g | [ɡ] |
H h | [ꭓ], [x] |
I i | [i], [ɨ] |
J j | [d͡ʒ] |
K k | [k] |
L l | [l] |
M m | [m] |
N n | [n] |
O o | [o], [ɔ] |
P p | [p] |
Q q | [t͡ʃ] |
R r | [r], [ɾ] |
S s | [s] |
T t | [t] |
U u | [u], [ʊ] |
V v | [w], [v] |
W w | [w], [v] |
X x | [ʃ] |
Y y | [j] |
Z z | [z] |
Ƣ ƣ | [ʁ], [ɣ] |
Ⱨ ⱨ | [h], [ɦ] |
Ⱪ ⱪ (K̡ k̡) | [q] |
Ə ə | [ɛ], [æ] |
Ɵ ɵ | [ø] |
Ü ü | [y], [ʏ] |
Ⱬ ⱬ | [ʒ] |
NG ng | [ŋ] |
ZH zh | [d͡ʒ] |
CH ch | [t͡ʃ] |
SH sh | [ʃ] |