Арнолд Гейлинкс

Арнолд Гейлинкс
Арнолд Гейлинкс
	ҳол. Arnout Geulincx
Таърихи таваллуд	31 январ 1624
Зодгоҳ	Онтверп[d], Дӯкнишини Бробонт[d], Ҳоланди Ҳобсбург[d];
Таърихи даргузашт	1669[…]
Маҳалли даргузашт	Лейден[d], County of Holland[d], Dutch Republic[d];
Кишвар	Southern Netherlands[d];
Ҷойҳои кор	Донишгоҳи Лейден; Донишгоҳи Лейден; Донишгоҳи Лейден; Донишгоҳи Лейден;
Алма-матер	Донишгоҳи куҳнаи Лӯвен[d]; Université catholique de Louvain[d]; Донишгоҳи Лейден;
Роҳбари илмӣ	Эрисиус Путеанус[d]
Шогирдон	Ehrenfried Walther von Tschirnhaus[d]
	Парвандаҳо дар Викианбор

Арнолд Гейлинкс (ҳол. Arnold Geulincx; 31 январи 1624, Онтверп — ноябри 1669, Лейден) — файласуфи ҳолландӣ, яке аз намояндагони асосии окказионализм.

Зиндагинома

Донишгоҳи Лувенро хатм карда, дар ҳамон ҷо таълим медод. Аз соли 1658 дар Нидерланд; профессор дар Лейден (1665). Аз арастуияи мадрасӣ (схоластӣ), ки онро мавриди интиқоди шадид қарор дод, ба самти комилан пазируфтани таълимоти Декарт таҳаввул ёфт. Арнолд Гейлинкс нахустин картезианӣ аст, ки монизми идеалистиро дар заминаи усули ваҳдати мутлақи ҷавҳар, фардияти он ва сабабияти азалии комили тамоми амалҳои зоҳириву ботинии инсон тавассути дахолати пайвастаи Илоҳӣ, ки онҳоро бо рӯйдодҳои олами табиат ҳамоҳанг месозад, эълом доштааст. Арнолд Гейлинкс ҷон ва ҷисмро ба ду соате монанд кардааст, ки ҳамон як вақтро нишон медиҳанд, на ба хотири он ки онҳо ба ҳамдигар таъсир мерасонанд, балки барои он ки онҳоро устои соатсоз монанд дуруст кардааст (баъдтар ин мисолро Лейбнитс барои тавзеҳи назарияи мутобиқати қаблан муқарраршуда истифода бурд). Арнолд Гейлинкс зимни инкишоф додани асли Декарт cogito, ergo sum аз он фанни махсус — муроқибаи шахсӣ, автология («Этика, ё Худро шинос»; Gnothi se auton sive Ethica, 1675) ташаккул дод. Арнолд Гейлинкс дар баъзе масъалаҳо пешгузаштаи ғоявии Спиноза ба шумор меравад.

Эзоҳ

↑ Encyclopædia Britannica (ингл.)
↑ Internet Philosophy Ontology project (ингл.)
↑ BeWeB
↑ Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформаи додаҳои боз — 2011.
↑ Электронная библиотека нидерландской литературы (нидерл.) — 1999.
↑ Swartz A. Open Library (ингл.) — 2007.
↑ ^7.0 ^7.1 Гейлинкс Арнольд // Большая советская энциклопедия (рус.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ ^8.0 ^8.1 ^8.2 https://hoogleraren.universiteitleiden.nl/s/hoogleraren/item/389 (нидерл.)
↑ ^9.0 ^9.1 ^9.2 Математическая генеалогия (ингл.) — 1997.

Адабиёт

История философии. Т. 1. М., 1957;
Философский энциклопедический словарь. М., 1989;
Lattre A. de. L’ occasionalizme d’ A. Geulinсx. Р., 1967.

Сарчашма

Гейлинкс Арнолд // Вичлас — Гӯянда. — Д. : СИЭМТ, 2015. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир Н. Амиршоҳӣ ; 2011—2023, ҷ. 4). — ISBN 978-99947-33-77-4.

[_77ceee8bbb7e3e6a-1] Encyclopædia Britannica (ингл.)

[_9fa5444da47e5a3b-2] Internet Philosophy Ontology project (ингл.)

[_5df14b5460b10166-3] BeWeB

[_d09a28fc20748ff1-4] Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформаи додаҳои боз — 2011.

[_964bf5027a70ef49-5] Электронная библиотека нидерландской литературы (нидерл.) — 1999.

[_510dfc4691d6744b-6] Swartz A. Open Library (ингл.) — 2007.

[_dc67c19098336a9e-7] 7.0 ^7.1 Гейлинкс Арнольд // Большая советская энциклопедия (рус.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[_02875cf38c721040-8] 8.0 ^8.1 ^8.2 https://hoogleraren.universiteitleiden.nl/s/hoogleraren/item/389 (нидерл.)

[_9d59f798667d8ab3-9] 9.0 ^9.1 ^9.2 Математическая генеалогия (ингл.) — 1997.

[1]

[2]

[3]

[7]

[4]

[5]

[6]

[8]

[9]