Jump to content

Бизон

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Бизон
Табақабандии илмӣ
Номи байнулмилалии илмӣ
Bison bison
Linnaeus, 1758
Мутародифот
  • Bison americanus
  • Bos bison[1]
Вазъияти ҳифз

Бизон[2][3], ё бизони амрикоӣ (лот. Bison bison) — як навъ ҳайвони ширхори ҷуфтсум.

Ба зубри аврупоӣ шабоҳат дорад. Бизони нарина назар ба бизони модина калонтар (дарозии танаш то 3 м) аст. Баландиаш то сари дӯш 2 м, вазнаш то 1 т. Қисми пеши танаш бештар инкишоф ёфтааст. Сари дӯшаш кӯҳоншакл буда, сар, китф, шона ва қафаси синааш пашми нисбатан дароз дорад. Рангаш сурхтоби сиёҳча. Ранги бизони ҷангалӣ (B. bison athabascae) нисбатан баландтар аст. Сарнасли бизон буққаҳои ваҳшӣ аз ҷинси leptobos мебошанд, ки дар давраи плиотсен зиндагӣ кардаанд. Дар замони кашф шудани Амрико саршумори бизонҳо хеле зиёд (30-60 млн) буд. Дар давраи сохтмони р. о., ки қитъаи Амрикоро аз уқёнуси Атлантик то Уқёнуси Ором бурида мегузашт, бизонҳо ваҳшиёна нобуд карда шуданд. Хусусан бо яроқи оташфишон маҳв сохтани бизонҳо зиёни калон овард. Пӯсти бизонро гирифта, гӯшташро мепартофтанд. Дар натиҷа фақат то соли 1870 саршумори бизонҳо то 5,5 млн кам шуд. Баъди 25 соли дигар аз он ҳамагӣ 800 сар боқӣ монд. Авв. садаи XX бизон зери ҳимоя қарор гирифт. Шумори ками бизони ҷангалӣ ва даштӣ дар Боғи Йеллоустон (ИМА) ва мамнӯъгоҳи Вуд-Буффало (Канада) парвариш карда мешавад. Бо мақсади ба шароити иқлими Сибир мутобиқ кардани бизон қариб 40 сар бизони ҷангалӣ ба Ёқутистон бурда шудааст.

  1. Castello J. R. 2016. Bovids of the World: Antelopes, Gazelles, Cattle, Goats, Sheep, and Relatives. — Princeton University Press. — Pp. 620—623. — 664 p. — ISBN 978-0-691-16717-6
  2. Банников А. Г., Флинт В. Е. Отряд Парнокопытные (Artiodactyla) // Жизнь животных. Том 7. Млекопитающие / под ред. В. Е. Соколова. — 2-е изд. — М.: Просвещение, 1989. — С. 520—522. — 558 с. — ISBN 5-09-001434-5
  3. Соколов В. Е. Систематика млекопитающих. Том 3. Китообразные, хищные, ластоногие, трубкозубые, хоботные, даманы, сирены, парнокопытные, мозоленогие, непарнокопытные. — М.: Высшая школа, 1979. — С. 485. — 528 с.