Гуловез

Гуловез
Табақабандии илмӣ
ХАТО: шаблони орояшинохтӣ нест. Параметрҳои parent ва rangро пур кунед. Ҷинс: Гуловез
Номи байнулмилалии илмӣ
Fuchsia L. (1753)
Сомонашиносӣ дар Викигуна Тасвирот дар Викианбор ITIS   27638 NCBI   13069 EOL   61794 GRIN   t:4774 IPNI   30000052-2

Гуловез, фу́ксия (лот. Fúchsia) — як ҷинси рустаниҳои бисёрсолаи ороишӣ.

Онро соли 1696 олими фаронсавӣ Шарл Плюме дар наздикии шаҳри Санто-Доминго дар ҷазираи Вест-Индия кашф карда, ба шарафи ботаник ва табиби олмонӣ Леонарт фон Фукс (1501—1566) фуксия номид. Барги байзашакли дандонадор (дарозиаш 4-5 см), гули овезони бунафш, нилгун ё сурх дорад. Самари гуловез ба донаки ангур монанд аст. Гуловез пайваста ва муддати мадид гул мекунад. Гловез аслан аз Амрикои Марказию Ҷанубӣ ва Зеландияи Нав аст.

Гунаҳо

Беш аз 100 навъ дорад. Дар табиат ба шакли буттача, бутта ва дарахтони резаи ҳамешасабз вомехӯрад. F. hybruda-ро дар хона, дар тубакҳо мепарваранд; аз баҳор то тирамоҳ гул мекунад. Дар гулхонаи Институти ботаника, физиология ва генетикаи рустании АИ Ҷумҳурии Тоҷикистон аз соли 1967 парвариш карда мешавад. Гуловез рустании рӯшноидӯст аст. Мегӯянд, ки дидани шукуфаи назаррабои гуловези хонагӣ ба одам рӯҳу ҳаловати тоза мебахшад. Меваи гуловез ширин аст; аз он мураббо мепазанд. Истеъмоли гуловезе, ки ба он моддаҳои кимиёӣ пошида шудааст ба саломатӣ зиён дорад. Гуловез аз ширинча, сафедболак, тортанаккана, тосаки хокистарранг ва занга осеб мебинад.

Адабиёт

• Гуловез // Вичлас — Гӯянда. — Д. : СИЭМТ, 2015. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир Н. Амиршоҳӣ ; 2011—2023, ҷ. 4). — ISBN 978-99947-33-77-4.

• Хессайон гуловез Всё о комнатных растениях. М., 2003;
• Андреева И., Родман Л. Ботаника. М., 2005;
• Хессайон Д. гуловез Всё о болезнях и вредителях растений. М., 2010.