Jump to content

Долони Вахон

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Долони Вахон дар харитае, ки соли 1983 дар Иёлоти Муттаҳида нашр шудааст.
Мавқеи ноҳияи Вахон дар вилояти Бадахшон
Харитаи сарҳадди байни Афғонистон ва Чин (1969)

«Долони Вахон» — борикае дар шарқи Афғонистон аст, ки аз шарқ ба Чин, дар шимол ба Тоҷикистон ва ҷануб ба Покистон маҳдуд мешавад. Кӯҳистони Помир дар шимол ва кӯҳистони Қароқурум дар ҷануби он қарор доранд. Тӯли долони Вахон ҳудуди 350 километр аст ва арзи он аз ҳадди ақал 8 то ҳадди аксар то 40 километр тағйир мекунад. Долони Вахон, яке аз сарчашмаҳои Омударё (бузургтарин рӯд дар Осиёи Марказӣ) мебошад.[1]

Даҳлези Вахон дар вулусволӣ (ноҳия)-и Вахон воқеъ шудааст ва дар қарни 19 мелодӣ тавассути «Бози бузург» ба унвони як минтақаи ҳоил миёни ду императорӣ — Русия ва Биритониё эҷод шуд, то ду императорӣ бо якдигар ҳаммарз набошанд ва аз ҷанг ҷилавгирӣ шавад. Бо вуҷуди онки ин масири бисёр ноҳамвор аст, бо ин ҳама аз ин долон дар тӯли таърих ба унвони як масири тиҷорӣ миёни Бадахшон ва Ёрканд истифода мешудааст.[2] Чунин ба назар мерасад, ки Марко Поло сайёҳи аврупоии машҳур ҳам аз ин масир гузар кардааст.[3] Долони Вахон барои беш аз як қарн ва ба манзури иҷрои тараддуди муназзам баста шудааст. Дар декабри соли 2009 гузориш шуд, ки Иёлоти муттаҳида аз Чин хостааст, то Долони Вахонро боз намояд.

Дар долони Вахон.
  • Тегермансу (гузар)
  • Ваҳҷирдавони ҷанубӣ
  • Отряди ивазкунандаи Помир