Донишгоҳи ибрии Уршалим

Донишгоҳи ибрии Уршалим
Донишгоҳи ибрии Уршалим
Соли таъсисёбӣ	1918
Донишҷӯён	22 000
Рангҳо	Уршалим; Rehovot[d];
Сайт	new.huji.ac.il
	Парвандаҳо дар Викианбор

Донишгоҳи ибронии Ерусалим (ибрӣ: האוניברסיטה העברית בירושלים‎) —бузургтарин маркази илмӣ ва таълимии Исроил. Донишгоҳи ибрии Байтулмуқаддас бо профессорон ва олимони машҳури ҷаҳон ва инчунин барандагони ҷоизаи Нобел машҳур аст.

Соли 1918 таъсис ёфта, соли 1925 кушода шуда, аввалин донишгоҳи кишвар ва дуввумин муассисаи олии таълимӣ (пас аз Технион) гардид. Аз рӯзи таъсисёбӣ, донишгоҳ ба забони ибрӣ таълим медиҳад.

Астероиди (271763) Донишгоҳи ибрӣ ба номи донишгоҳ гузошта шудааст ^[1] .

Дар соли 2018 вай ба садяки беҳтарин донишгоҳҳои ҷаҳон шомил шуд (ҷои 95-ум) ^[2] . Мувофиқи рейтинги QS World University Rankings, он беҳтарин муассисаи олии таълимии кишвар аст ^[3].

Таърих

Идеяи ташкили донишгоҳ ҳанӯз дар конгресси Ҳовеви Сион дар Катовитсе дар соли 1884 ва сипас дар Конгресси якуми сионистҳо дар Базел дар соли 1897 баррасӣ шуда буд. Муҳокимаи таъсиси Донишгоҳи ибриро Тсви-Ҳерман Шапиро ба миён гузоштааст. Нақшаи аслии бинои донишгоҳро меъмори бритониёӣ Патрик Геддес таҳия кардааст, аз лоиҳа танҳо бинои Китобхонаи миллӣ сохта шудааст, ки ҳоло китобхонаи факултаи ҳуқуқ мебошад.

Аммо санги аввали бинои ояндаи донишгоҳ танҳо соли 1918 дар кӯҳи Скопус бо иштироки пешвоёни машҳури саҳюнистӣ, сардорони мақомоти Бритониё ва инчунин намояндагони ҷомеаи араб гузошта шуд. 13 санг гузошта шуд. Доктор Хайм Вейтсманн ду санг гузошт ва нутқи ботантана кард. Дар гузоштани сангҳо генерал Алленби, усқуфи калисои Англия, барон Ротшилд ва хайрхоҳ И.Л.Голдберг, ки хариди ҳудудро барои сохтмони донишгоҳ маблағгузорӣ мекарданд, ширкат варзиданд. Дар ин маросим тақрибан 6000 нафар: олимон, муаллимон, нависандагон, рассомон ва мактаббачагон ширкат варзиданд. Дар охири маросим гимни ояндаи Исроил Атиква садо дод.

Алберт Эйнштейн соли 1923 ба Эретз Йисроил ташриф оварда , ба Хайм Вейтсман дар таблиғи донишгоҳи ибрӣ кӯмак кард. Дар яке аз утоқҳои хонаи ягонае, ки он вақт ба донишгоҳ дастрас буд, дар кӯҳи Скопус, Эйнштейн дар бораи назарияи нисбият ба забони фаронсавӣ лексия хонд, қисми муқаддимавии лексияи ӯ ба забони ибронӣ хонда шуд.

Қисми минтақаи кӯҳи Скопус, ки баъдтар донишгоҳ сохта шуда буд, аз ҷониби Рааб Нашашиби дар соли 1924 фурӯхта шуд. Пеш аз ифтитоҳи расмии донишгоҳ ӯ ду факултет дошт: химия ва омӯзиши дини яҳудӣ, кафедраи микробиология ва китобхона, ки дар он ҳафт профессор ва 30 омӯзгор кор мекарданд. Пеш аз маросими расмии ифтитоҳи донишгоҳ, арабҳои маҳаллӣ корпартоии умумӣ карданд ва бинои ягонаи донишгоҳ бо парчамҳои сиёҳ иҳота карда шуд.

Шаҳракҳои донишҷӯӣ соли 1925 ба итмом расиданд ва таълим аз соли 1928 оғоз ёфт. Дар давраи мандати Бритониё, донишгоҳ танҳо дар дараҷаҳои дуюм ва сеюм таҳсил мекард. Дар байни муассисони донишгоҳ бузургтарин олимони аврупоӣ бо решаҳои яҳудӣ буданд - ба монанди Алберт Эйнштейн, Зигмунд Фрейд, Мартин Бубер. Идеяи таъсиси донишгоҳ аз ҷониби Сарвари Рабби Фаластин Рав Кук низ фаъолона дастгирӣ карда шуд. То соли 1948 таълим дар кӯҳи Скопус гузаронида мешуд. Соли 1939 дар назди лоиҳа дар доираи лоиҳаи кушодани факултаи тиббӣ беморхонаи Ҳадасса кушода шуд.

Пас аз ҷанги истиқлолият, вай анклави исроилӣ дар умқи қаламрави Урдун шуд ва идома додани таҳсил дар ин бино ғайриимкон гашт. Факултетҳои донишгоҳ муваққатан дар биноҳои гуногуни Уршалим ҷойгир буданд, то соли 1953 сохтмон дар шаҳраки нав дар Гиват-Рам оғоз ёфт. Беморхонаи Ҳадасса ва факултаи тиббӣ соли 1961 дар шаҳраки нав дар наздикии Эйн Карем кушода шуданд. Соли 1967, пас аз ҷанги шашрӯза, таҳсил дар шаҳраки Маунт Скопус аз сар гирифта шуд ва аксари факултаҳо ба он ҷо баргаштанд.

Ҳуқуқҳои мероси Эйнштейн

Алберт Эйнштейн ҳамаи номаҳо ва дастхатҳояшро ба Донишгоҳи Ибрӣ, инчунин ҳуқуқи истифодаи тиҷоратии тасвир ва номи ӯро васият кардааст . Дар соли 2012, Донишгоҳи ибрӣ Ҷенерал Моторс дар Калифорнияро барои истифодаи ширкат аз тасвири Эйнштейн дар таблиғ ба додгоҳ кашид, аммо додгоҳ ҳукм кард, ки ҳуқуқи истифодаи акс 50 сол пас аз марги Эйнштейн, яъне соли 2005 ба мероси ҷамъиятӣ мегузарад ^[4] .

Галерея

Маросими гузоштани санги асосии Донишгоҳи Ибрӣ дар кӯҳи Скопус дар соли 1918
Академияи Забони Ибронӣ - Гиват Рам
Китобхонаи миллии Исроил - Гиват Рам
Боғи миллии ботаникии Исроил - кӯҳи Скопус
Безелел (Академия) - Кӯҳи Скопус
Ғори Никанор ва Пантеони Миллии Исроил - кӯҳи Скопус
Беморхонаи Хадасса - кӯҳи Скопус
Дохили китобхонаи донишгоҳ дар соли 2013
Портрети Алберт Эйнштейн (1924) аз ҷониби Леонид Пастернак, ки дар толори хониши Китобхонаи математикии Донишгоҳи Иврит овезон аст ^[5] )