Jump to content

Дӯздии арӯс дар Қирғизистон

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Акси солҳои 1871-1872 бо манзараи эҳтимолии рабудани арӯс. Даштҳои қирғизӣ

Дуздидани арӯс (қирғ. ала качуу ё қирғ. кыз ала качуу, " бигир ва гурез"; ба тоҷикӣ баъзан бидуни тарҷума интиқол дода мешавад [1]) — одате, ки дар Қирғизистон амал мекунад. Ин истилоҳ метавонад ба амалҳои гуногун, аз гурехтани пинҳонии хостгор аз хонаи арӯс, то рабуда шудани духтар бар хилофи иродаи ӯ татбиқ карда шавад.

Дар Қирғизистон издивоҷи иҷборӣ тибқи қонун мамнӯъ аст. Аммо, рабудани зӯроварии арӯс дар саросари кишвар паҳн шудааст. Пас аз пошхӯрии СССР ва ҷудо шудани Қирғизистон ба давлати соҳибихтиёр шумораи чунин ҳолатҳо хеле зиёд шуд. Мувофиқи маълумоти Донишгоҳи Амрикоии Осиёи Марказӣ, тақрибан 35-40% занони қирғизтабор издивоҷи маҷбурӣ кардаанд [2] . Рабудани арӯс ҳуқуқҳои инсонро поймол мекунад ва аксар вақт боиси хушунати хонаводагӣ мегардад. Бисёре аз созмонҳои байналмилалии ҳуқуқи башар аз ала качуу танқид мекунанд ва бо ин амал мубориза мебаранд.

  1. Жетигенова А., Яромщук Т. «Хватай и беги». Как выглядит «традиция» похищения, изнасилования и принуждения к замужеству(рус.). Радио Азаттык (26.12.2018). 22 октябри 2019 санҷида шуд.
  2. Human Rights Watch, 2006, p. 90.