Качин (иёлат)

Качин
	Иёлат
Качин
	бирм. ကချင်ပြည်နယ်
	Парчам
Кишвар	Мянма
Маркази маъмурӣ	Myitkyina[d]
Таърих ва ҷуғрофиё
Таърихи таъсис	1948
Масоҳат	89 041 км²;
Баландӣ	275 м
Аҳолӣ
Аҳолӣ	1 689 441 тан (2014);
Шиносаҳои ададӣ
Рамзи ISO 3166-2	MM-11
	Вебгоҳи расмӣ
	Парвандаҳо дар Викианбор

Качин ^[1] (бирм. ကချင်) — ҳавзаи миллӣ (иёлат)-и шимолитарини Мянмар мебошад. Он бо Чин, ҳавзаи миллии Шан, Вилояти маъмурии Сикайн ва Ҳиндустон ҳамсарҳад аст. Дар байни арзи васеъ 23 ° 27 'ва 28 ° 25' N ва дарозиҳои 96 ° 0 'ва 98 ° 44' E ҷойгир аст. Маркази маъмурӣ — шаҳри Мйичина. Шаҳри Банмо низ назаррас аст. Аҳолӣ — 1 509 351 нафар. Зичии аҳолӣ 16,95 нафар дар км²-ро ташкил медиҳад.

Ҷуғрофия

Дар иёлати Качин макони баландтарини Мянмар — кӯҳи Кҳакаборазӣ ҷойгир аст, ки баландии он 5881 м мерасад^[2], ки он ба нӯги ҷанубии Ҳимолой тааллуқ дорад. Бузургтарин кӯли Мянмар Индоҷи низ дар Качин ҷойгир аст.

Таърих

12 феврали соли 1947 ҳукумати Бирма бо сардории Аун Сан бо халқҳои қаламравҳои Шан, Качин ва Чин созишномаи Панглонгро ба даст овард, ки он автономияи комилро муайян кард. Дар соли 1948 давлати Качин дар заминаи ноҳияҳо (ҳавзаҳо)-и Бирмаи Бритониё Бхамо ва Мйичина ташаккул ёфт, ки ноҳияи калони шимолии Путао ба он ҳамроҳ шуд. Бо шанҳо ва бирмаиҳо фарқият ҷудо карда шуд. Сарҳади шимолӣ бо Чин муайян карда нашудааст ва дар солҳои 1960-ум, чиниҳо бо ишора ба робитаҳои таърихӣ ва истихроҷи яҳуд дар асри 18 тамоми давлатро қаламрави Чин эълон карданд.

Дар аввал, нерӯҳои Качин дар ташаккули генерал Не Вин нақши муҳим доштанд. Аммо пас аз табаддулоти соли 1962 качинҳо таҳти роҳбарии Созмони Истиқлоли Качин (KIO) Артиши Истиқлоли Качинро (KIA) ташкил карданд. Дар асл, аз миёнаи солҳои 60-ум то соли 1994, Качин дар тамоми қаламрав ба истиснои шаҳрҳои калон ва долони роҳи оҳан мустақил буд. Иқтисоди кишвар ба тиҷорати қочоқӣ, тиҷорати нефритӣ бо Чин ва истеҳсоли доруҳо — афюн ва марихуана асос ёфта буд. Дар соли 1994, сарбозони ҳукуматӣ тавонистанд дар натиҷаи як ҳамла пасандози нефритро аз KIO бозпас гиранд. Пас аз он, созишномаи сулҳ ба имзо расид, ки ба KIO иҷозат дод, ки қисми зиёди қаламрави иёлотро таҳти сарпарастии низомиёни Бирма назорат кунад. Бо вуҷуди оташбас, баъзе гурӯҳҳои KIO ва KIA созишномаи сулҳро эътироф накарданд ва вазъ ноором боқӣ монд.

Ҳоло ҳизби KIO тасмим гирифтааст, ки ба ҳукумати марказӣ кумак кунад ва дар интихобот ширкат варзад, онро алтернативаи беҳтар аз ҷанги беохир донист.

Тақсимоти маъмурӣ

Иёлати Качин ба 18 ноҳия тақсим мешавад:^[3]

Банмо (Bhamo)
Чипви (Chipwi)
Хпакан (Hpakan)
Инянгиянг (Injangyang)
Каунглангхпу (Kawnglanghpu)
Мачанбау (Machanbaw)
Манси (Mansi)
Мотаунг (Motaung)
Мохниин (Mohnyin)
Момаук (Momauk)
Мьичина (Myitkyina)
Ногмунг (Nogmung)
Путао (Puta-O)
Швегу (Shwegu)
Схумпаябум (Sumprabum)
Танаи (Tanai)
Тсавлав (Tsawlaw)
Ваингмау (Waingmaw)

Аҳолӣ

Аксарияти аҳолии 1,5 миллионнафара качинӣ мебошанд, ки онҳоро ҷингпо (сзинпо) низ меноманд. Дар иёлат 13 гурӯҳи этникии умр ба сар мебаранд, аз қабили — бирмаиҳо, раванг, лису, сзайва, лашӣ, мару, яйвин, лонгво ва шанҳо. Тибқи омори расмӣ бутпарастон 57,8%, масеҳиён 36,4%-ро ташкил медиҳанд. Забони асосӣ качинимт, ки навиштани он бар алифбои лотинӣ асос ёфтааст.^[4]

Иқтисод

Сокинони иёлат асосан ба кишоварзӣ (парвариши шолӣ, найшакар ) машғуланд. Тилло ва нефрит истихроҷ карда мешаванд.

Эзоҳ

↑ Мьянма, Лаос, Камбоджа, Вьетнам, Таиланд // Атлас мира / сост. и подгот. к изд. ПКО «Картография» в 2009 г. ; гл. ред. Г. В. Поздняк. — М. : ПКО «Картография» : Оникс, 2010. — С. 132—133. — ISBN 978-5-85120-295-7 (Картография). — ISBN 978-5-488-02609-4 (Оникс).
↑ Мьянма // Атлас мира / сост. и подгот. к изд. ПКО «Картография» в 1999 г. ; отв. ред.: Т. Г. Новикова, Т. М. Воробьёва. — 3-е изд., стер., отпеч. в 2002 г. с диапоз. 1999 г. — М. : Роскартография, 2002. — С. 155. — ISBN 5-85120-055-3.
↑ Myanmar States/Divisions and Townships, Myanmar Information Management Unit (December 2007).
↑ [1] (пайванди дастнорас)[[Гурӯҳ:Википедиа:Мақолаҳо бо пайвандҳои дастнорас аз Хато: замони ғайримиҷоз]]

Ҳамчунин нигаред

Ҷанги шаҳрвандии Бирма

Пайвандҳо

[1] Мьянма, Лаос, Камбоджа, Вьетнам, Таиланд // Атлас мира / сост. и подгот. к изд. ПКО «Картография» в 2009 г. ; гл. ред. Г. В. Поздняк. — М. : ПКО «Картография» : Оникс, 2010. — С. 132—133. — ISBN 978-5-85120-295-7 (Картография). — ISBN 978-5-488-02609-4 (Оникс).

[2] Мьянма // Атлас мира / сост. и подгот. к изд. ПКО «Картография» в 1999 г. ; отв. ред.: Т. Г. Новикова, Т. М. Воробьёва. — 3-е изд., стер., отпеч. в 2002 г. с диапоз. 1999 г. — М. : Роскартография, 2002. — С. 155. — ISBN 5-85120-055-3.

[3] Myanmar States/Divisions and Townships, Myanmar Information Management Unit (December 2007).

[4] [1] (пайванди дастнорас)[[Гурӯҳ:Википедиа:Мақолаҳо бо пайвандҳои дастнорас аз Хато: замони ғайримиҷоз]]

[1]

[2]

[3]

[4]