Jump to content

Мазҳакаи фоҷиавӣ

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Миниатура

Мазҳакаи фоҷиавӣ (Мазҳакаи фоҷиаомез) — асари драмавӣ бо нишонаҳои ҳам мазҳака ва ҳам фоҷиа мебошад. Ба маънои васеъ — ҳама гуна сужаи адабиёт, саҳна ва санъати тасвирӣ додои ҳаҷв ва фоҷиа мебошад.

Хусусиятҳои мазҳакаи фоҷиавӣ дар давраҳои Еврипид мавҷуд буданд; чун жанр, мазҳакаи фоҷиавӣ дар Руми Қадим васеъ паҳн шуда, муддати тӯлонӣ фаромӯш гашт ва танҳо дар охири Ренессанс эҳё шуд. Шоир ва назариётшинос Баттиста Гварини соли 1601 дар «Маҷмӯаи ашъори мазҳакаи фоҷиавӣ» (итол. Compendio clella poesia tragicomico) навиштааст:

Нависандаи мазҳакаи фоҷиавӣ қаҳрамонҳои баландпояро аз фоҷиа мегирад, аммо на рӯйдодҳои бузург, вале на як достони таърихӣ, ҳаяҷонангези эҳсосот, аммо на шокӣ, лаззати онҳо (хоси фоҷиа), аммо на тирагӣ, хатар, балки бе марг; ӯ механдонад аз мазҳака, аммо на аз ҳад зиёд, вақтхушиҳои хоксор, мушкилоти таҳайюлӣ, охири хуш, вале асосан роҳи ҳаҷвӣ [1].

Жанри мазҳакаи фоҷиавӣ бо эстетикаи барокко ҳамоҳанг гашт ва дар ибтидои асри XVII, илова бар Италия, он дар Испания, Фаронса ва Англия дар давраи Якобиён паҳн гашт, ки дар он Ҷон Флетчер ва Фрэнсис Бомонт мӯдро барои намоишномаҳои бо гардишҳои фоҷиабор ҷорӣ мекардаед, вале бо поёни хуш. Дар ин самт, Вилям Шекспир охирин намоишномаҳои худ - "Тӯфон", "Cymbeline", "Перикл" ва "Афсонаи зимистон" -ро навиштааст.

Пас аз эҳёи пеш аз инқилобӣ дар Англия, мазҳакаи фоҷиавӣ дар ибтидои асрҳои XIX ва XX аз нав эҳёшавиро гузаронд, ки ин шаклро Ҳенрик Ибсен, Август Стриндберг, Герҳорт Ҳоуптмон ва Антон Чехов бартарӣ доданд.

Бо рушди синамо (аз Чарли Чаплин сар карда), мазҳакаи фоҷиавӣ ҳамчун асарҳои синамое, ки техникаи мазҳакавиро бо мундариҷаи фоҷиабор (драмавӣ), ёддоштҳои меланхоликӣ муттаҳид мекунанд, фаҳмида шуданд. Устодони маъруфи эҷоди образҳои мазҳакаи фоҷиавӣ дар пантомима, санъати сирк мебошад (Леонид Енгибаров).

Нигаред низ

[вироиш | вироиши манбаъ]
  1. Луцкер П. В., Сусидко Ирина Петровна. Итальянская опера XVIII века. — М., 1998. — Т. 1. Под знаком Аркадии. — 99—100 с.