Олмониҳо дар Тоҷикистон

Олмониҳои Тоҷикистон — ақаллияти миллии Тоҷикистон. Тибқи барӯйхатгирии соли 2010 дар Тоҷикистон 446 олмонӣ, дар соли 2000 — 1136 ва дар соли 1899 — 32 671 нафар буданд. Муҳоҷирати оммавии мустамликадорони олмонӣ (немис) ба империяи Русия дар солҳои 1860 пас аз манифестҳои Екатерина, ки ба деҳқонони хориҷӣ имтиёзҳои махсус пешниҳод мекард, оғоз ёфт. Аввалин мустамликаҳои немисҳо дар Туркистон дар охири асри 19 барпо карда шуданд. Лютеранҳо ва меннонитзо дар ноҳияҳои Авлиёота (Аулиета) ва Тошканд, инчунин дар Самарқанд маскан гирифтанд, зеро дар он ҷо имкониятҳои беҳтарини инкишофи динию иҷтимоии худро диданд.

Солҳои 1830 дар шимоли Тоҷикистон деҳаҳои нави олмониҳо пайдо шуданд. Аҳолии олмониҳои Осиёи Миёна дар солҳои чанги дувуми ҷаҳон ва дар давраи баъд аз ҷанг дар натиҷаи аз қисми аврупоии СССР ба ин минтақа бадарға карда шудани олмониҳо хеле афзуд. Ба ҳамин тариқ, маҳалҳои аҳолинишини пештараи немисҳо дар шимоли Тоҷикистон хеле васеъ карда шуданд ва аз миёнахои солҳои 50-ум, вақте ки немисҳо дар Иттифоқи Советӣ қисман барқарор карда шуданд, дар Тоҷикистон, махсусан дар наздикии Чудзанд (Табошар), сохтмони азим cap шуд. ки дар он якчанд нафар сокинон кор мекарданд. Тайи 10-15 соли ахир тамоюли густурдаи муҳоҷирати олмониҳо аз Тоҷикистон мушоҳида мешавад, ки бар асари бӯҳрони иқтисодӣ ва ҷанги шаҳрвандӣ оғоз шудааст.

Бар асоси барӯйхатгирии аҳолӣ дар соли 1989 (маълумоти расмии охирин нест), 32 671 шаҳрванди Тоҷикистон шаҳрвандии худро олмонӣ эълон кардаанд ва 19 459 нафари онҳо забони немисиро (яъне навъҳои олмонӣ) забони модарии худ эълон кардаанд. Бо вуҷуди ин, дар натиҷаи муҳоҷират ва муҳоҷирати зикршуда ассимилятсияи забонӣ сурат гирифт. Ин тамоюли русикунии расонаҳои олмонӣ ва мавҷуд набудани таълими фаъоли ақаллиятҳои олмонӣ ба он оварда расонд, ки онҳо русзабон гаштанд.

Дар айни замон ягон иттиҳодияи умумимиллии ақаллиятҳои олмонӣ вуҷуд надорад.