Притҳвираҷ Капур
англ. Prithviraj Kapoor | |
![]() | |
Ном ба ҳангоми таваллуд: | Prithvinath Kapoor |
Таърихи таваллуд: | 3 ноябр 1901 |
Зодгоҳ: | Файсалобод,Панҷоб Покистон |
Таърихи даргузашт | 29 май 1972 (70 сол) |
Маҳалли марг: | Мумбай, Маҳараштра, Ҳиндустон |
Шаҳрвандӣ: |
![]() |
Касб: | ҳунарпеша, продюсер, коргардон, нависанда |
Корнома: | 1927-1972 |
Ҷоизаҳо: | |
IMDb: | ID 0004432 |
![]() |
Притҳвираҷ Капур (ҳиндӣ: पृथ्वीराज कपूर, англ. Prithviraj Kapoor; 3 ноябр 1906 — 29 май 1972) — ҳунарпеша, продюсер, коргардон ва нависандаи ҳинд. Фаъолияти ҳунарияшро дар филмҳои беовоз шурӯъ намудааст. Ӯ яке аз муассисони Шӯрои театри халқии ҳинд ва асосгузори ҳайъати театрии Prithvi Theatres мебошад. Капурро бо мукофоти шаҳрвандии Падма Бҳануш, ки аз ҷиҳати мақом дар ҷои 3-юм меистад аз тарафи ҳукумати кишвар барои саҳм дар синамои Ҳиндустон тақдим намуданд,инчунин ӯро пас аз даргузашт бо мукофоти баландтарин синамогарони ҳинд Дадасаҳеб Фалке қадрдонӣ шудааст, ки мукофот ба писараш ҳунарпешаи маъруф Раҷ Капур супорида шудааст.
Зиндагинома
[вироиш | вироиши манбаъ]Притҳвираҷ Капур ҳамчун Притҳвинатҳ Капур 3 ноябри соли 1906[1][2] дар Самундрӣ, Ҳиндустони Бритониё, дар оилаи панҷобии ҳинду кҳатрӣ аз готра Капур таваллуд шудааст[3]. Падари ӯ Деван Башешварнатҳ Капур корманди полис дар полиси императории Ҳиндустон буд. Бобояш Деван Кешавмал Капур ва бобои бузургаш Деван Мурлӣ Мал Капур дар Самундрӣ наздикии Лайяллпур Теҳсилдор буданд[4]. Капур фарзанди калонии миёни ҳашт фарзанд, панҷ писар (аз ҷумла Притҳвираҷ ва Трилок Капур, инчунин ҳунарпеша) ва се духтар буд. Продюсери филм Суриндер Капур, падари ҳунарпешаҳо ва продюсерҳо Анил, Бонӣ ва Санҷай Капур, писарамаки Притҳвираҷ Капур буд.
Давраи кӯдакии Капур асосан дар Лайяллпур, ки дар он ҷо бобою биби ва аҷдодонаш зиндагӣ мекарданд, гузаштааст. Баъдтар, падари ӯро ба Пешовар, музофоти шимолу ғарбии сарҳадӣ интиқол доданд ва пас аз чанд сол, оила ба он ҷо кӯчид, дар ҳоле ки хона ва амволро дар Лайяллпур нигоҳ доштанд. Капур дар аввал дар Коллеҷи Ҳалсаи Лайяллпур баъдан дар Лайяллпур таҳсил кардааст[5] ва баъдтар дар Коллеҷи Эдвардс дар Пешовар таҳсил карда, дар он ҷо дараҷаи бакалаврро дар соҳаи санъат гирифтааст. Вай инчунин як сол пеш аз он ки тасмим гирифтани таҳсил дар риштаи ҳунар, дар риштаи ҳуқуқ хондааст.
Фаъолият
[вироиш | вироиши манбаъ]Дар Бомбей ӯро коргардон Б.П.Мишра мушоҳида кард ва ба ӯ дар филми «Cinema Girl» (1930) нақши асосиро пешниҳод намуд. Притҳвираҷ дар нӯҳ филми беовоз нақш бозид ва пас аз як сол дар нахустин филми садодори ҳиндӣ бо номи "Alam-Ara" бозӣ кард ва нақши падари қаҳрамонро иҷро кард. Вай ба ширкати театрии Grand Anderson шомил шуд ва дар саҳна намоишномаҳои Шекспирро ба забони англисӣ намоиш дод. Муваффақияти касбии ӯ ба ӯ имкон дод, ки оилааш, аз ҷумла падар, бародар, зан ва фарзандонашро ба Бомбей биёрад.
Аз соли 1933 то соли 1939 Притҳвираҷ дар New Theatres кор карда, дар версияҳои ҳиндии филмҳои дузабонии онҳо намоиш дода мешавад. Вай бо Дурга Кҳоте дар экран бомуваффақият ҳамкорӣ дошт, ки бо ӯ дар филмҳои Дебаки Босе "Rajrani Meera" (1933) ва "Seeta" (1934) баромад кардааст. Машҳуртарин нақши ӯ нақши Искандари Мақдунӣ дар достони ҷангии Сӯҳроб Модӣ «Искандар» (1941) буд.
Бо пасандозҳои худ, ӯ соли 1944 ширкати театрии «Prithvi Theaters»-ро таъсис дод. Дар тӯли 16 соли мавҷудияти он 2662 намоишнома намоиш дод, ки дар ҳар яки онҳо нақши асосиро бозидааст. Рӯзона дар саҳна ҳунарнамоӣ мекард, шабона дар синамо ҳунарнамоӣ мекард. Нақшҳои асосии ӯ дар солҳои 1950-ум аз Шонтарам «Dahej» ва «Оворагард», ки коргардон писараш Раҷ буд, дар бар мегирифт.
Соли 1954 овозашро гум кард ва ҳеҷ гоҳ натавонист онро ба садои аслии худ баргардонад. Пас аз он ӯ труппаро пароканда кард ва кор дар синаморо қатъ кард. Асарҳои барҷастаи ӯ дар солҳои баъдӣ «Муғули Бузург» (1960), "Harishchandra Taramati" (1963), "Sikandar-e-Azam" (1965) ва "Kal Aaj Aur Kal" (1971) мебошанд. Дар филми охир, ӯ, писараш Раҷ ва наберааш Рандҳир се насли як оила бозиданд. Актёр инчунин дар як филми каннада, Sakshatkara (1971) ва дар якчанд филмҳои панҷобӣ пайдо шудааст: Nanak Naam Jahaz Hai (1969), Nanak Dukhiya Sub Sansar (1970) и Mele Mittran De (1972).
Ҳаёти шахсӣ
[вироиш | вироиши манбаъ]Капур 17-сола буд, вақте ки ӯ бо Рамсарнӣ Меҳраи 15-сола, духтаре аз ҷамоати худ ва ба ин монанд, аз ҷониби волидони онҳо ташкилшуда издивоҷ кард. Издивоҷ муваффақ ва анъанавӣ буд ва тамоми умри онҳо давом кард. Дарвоқеъ, тӯй ҳатто чанд сол пеш аз ин баргузор шуда буд ва маҳз маросими гауна (видоъ) буд, ки вақте Ромсарнӣ ба 15-солагӣ яъне ба синни балоғат расид, ки волидайнро тарк карда, дар назди шавҳару хушдоманаш зиндагӣ кунад. Бародари Рамсарнӣ Ҷугал Кишор Меҳра дертар ба синамо ворид шуд.
Фарзанди калонии ин зану шавҳар Раҷ Капур соли дигар дар Пешовар, музофоти шимолу ғарбии сарҳадӣ 14 декабри соли 1924 таваллуд шудааст; Притҳвираҷ дар синни 18-солагӣ падар шуд. Вақте ки Притҳвираҷ соли 1927 ба шаҳри Бомбей кӯчид, ҳамсарон соҳиби се фарзанд буданд. Соли 1930 Рамсарнӣ назди Притҳвираҷ ба Бомбей омад. Соли дигар, вақте ки ӯ бори чорум ҳомиладор буд, ду писари онҳо дар фосилаи як ҳафтаи даҳшатбор фавтиданд. Яке аз фарзандони онҳо Девиндер аз илтиҳоби пневмонияи дукарата даргузашт, дар ҳоле ки кӯдаки дигар, Равиндер ҳангоми фурӯ бурдани доруи заҳри каламуш, ки дар боғ пошида буданд, аз заҳролудшавӣ даргузашт[6].
Ин ҳамсарон соҳиби се фарзанди дигар шуданд: писарон Шамшер Раҷ (Шаммӣ) ва Балбир Раҷ (Шашӣ) ва духтар Урмила Сиал.
Даргузашт
[вироиш | вироиши манбаъ]Пас аз ба нафақа баромадан, Притҳвираҷ дар коттеҷе бо номи Притҳвӣ Ҷонпра дар наздикии Ҷуҳу Бич, Бомбейи Ғарбӣ маскан гирифт. Ин амвол дар иҷора буд, ки онро Шашӣ Капур харид ва баъдтар ба театри хурди таҷрибавӣ, Театри Притҳвӣ табдил ёфт. Ҳарду Притҳвираҷ ва Рамсарнӣ гирифтори саратон буданд ва бо фосилаи 16 рӯз фавтиданд. Притҳвираҷ 29 майи соли 1972 ва Рамсарнӣ 14 июни соли 1972 даргузаштанд[7].
Филмнома
[вироиш | вироиши манбаъ]Филмҳои интихобӣ
[вироиш | вироиши манбаъ]- Be Dhari Talwar (1929)
- Cinema Girl (1930)
- Sher-e-Arab (1930)
- Prince Vijaykumar (1930)
- Alam Ara (1931)
- Draupadi (1931) - Arjuna
- Golibar (1931)
- Toofan (1931)
- Blood Feuds (1931)
- Namak Haram Kon (1931)
- Dagabaz, Ashiq (1932)
- Rajrani Meera (1933) - Rana Kumbh, King of Chitor
- Ramayan (1933)
- Seeta (1934) - Ram
- Daku Mansoor (1934)
- Inquilab (1935)
- Manzil (1936) - Suresh
- Vidyapati (1937) - King Shiva Singha
- Anath Ashram (1937) - Ranjit
- Milap (1937)
- President (1937) - Dewan Prithviraj
- Abhagin (1938) - Promode
- Dharti Mata (1938)
- Dushman (1938)
- Adhuri Kahani (1939) - Somnath
- Sapera (1939)
- Pagal (1940) - Dr. Vasant
- Sajani (1940) - Nanda
- Dipak Mahal (1940)
- Deepak (1940)
- Chingari (1940)
- Aaj Ka Hindustan (1940)
- Raj Nartaki (1941) - Prince Chandrakriti (Hindi version)
- Sikandar (1941) - Alexander the Great
- Ujala (1942)
- Chauranghee (1942)
- Ek Raat (1942)
- Gauri (1943)
- Aankh Ki Sharm (1943)
- Ishara (1943)
- Bhalai (1943)
- Vish Kanya (1943)
- Maharathi Karna (1944) - Karna
- Phool (1945)
- Vikramaditya (1945) - Vikramaditya
- Devdasi (1945)
- Shri Krishn Arjun Yuddha (1945)
- Valmiki (1946)
- Prithviraj Samyogita (1946)
- Azadi Ki Raah Par (1948)
- Dahej (1950) - Thakur (Chanda's dad)
- Hindustan Hamara (1950) - Himself
- Awaara (1951) - Justice Raghunath
- Anand Math (1952) - Satyananda
- Insaan (1952)
- Aag Ka Dariya (1953)
- Chhatrapati Shivaji (1952)[8]
- Ehsan (1954)
- Pardesi (1957) - Mehmud Gawan
- Paisa (1957)
- Lajwanti (1958)
- Jagga Daku (1959)
- Mughal-e-Azam (1960) - Emperor Akbar
- Senapati (1961) - Senapati
- Pyaar Kiya To Darna Kya (1963) - Kunwar Saheb
- Harishchandra Taramati (1963) - King Harishchandra
- Rajkumar (1964) - Maharaja
- Zindagi (1964) - Rai Bahadur Gangasaran
- Jahan Ara (1964) - Shah Jahan
- Gazal (1964) - Nawab Bakar Ali Khan
- Janwar (1965) - Mr. Srivastava
- Aasmaan Mahal (1965) - Asmaan
- Khakaan (1965)
- Sikandar-e-Azam (1965) - Porus
- Lootera (1965) - Shah Zaman
- Jahan Sati Wahan Bhagwan (1965) - Maharaja Karamdham
- Shri Ram Bharat Milap (1965) - Raja Dashrath
- Shankar Khan (1966) - Safdar Khan
- Sher E Afghan (1966)
- Yeh Raat Phir Na Aaygi (1966) - Professor
- Daku Mangal Singh (1966)
- Lal Bungla (1966) - Police Sub-Inspector then S.P.
- Love And Murder (1966) - Inspector
- Insaaf (1966) - Judge
- Shamsheer (1967)
- Rustom Sohrab (1967) - Rustom Zabuli
- Shamsher (1967)
- Teen Bahuraniyan (1968) - Dinanath
- Balram Shri Krishna (1968)
- Bambai Raat Ki Bahon Mein (1968) - Himself
- Nai Zindagi (1969)
- Nanak Naam Jahaz Hai (1969, Punjabi movie) - Gurmukh Singh
- Insaf Ka Mandir (1969) - Judge
- Bombay by Nite (1969) - Lalaji
- Sati Sulochana (1969) - Param Shivbhakt Lankeshwar Ravan
- Nanak Dukhiya Sub Sansar (1970, Punjabi movie) - Giani
- Heer Raanjha (1970) - The King
- Ek Nannhi Munni Ladki Thi (1970)
- Gunah Aur Kanoon (1970) - Jamnadas
- Sher E Watan (1971) - Baadshah Hanibaal
- Padosi (1971)
- Kal Aaj Aur Kal (1971) - Diwan Bahadur Kapoor
- Sakshatkara (1971, Kannada) - Bhoopalayya
- Baankelal (1972)
- Naag Panchami (1972) - Maharaj Chandradhar
- Mele Mitran De (1972, Punjabi movie)
- Naya Nasha (1973) - Rana
- Judaai (1980)
- Chhatrapati Shivaji (2017) - Raja Jaisingh (final film role)
Нигаред низ
[вироиш | вироиши манбаъ]Эзоҳ
[вироиш | вироиши манбаъ]- ↑ Prithviraj Kapoor to Kareena Kapoor and Ranbir Kapoor. indiamarks.com (4 June 2012).
- ↑ Prithviraj Kapoor (Indian actor). Encyclopædia Britannica.
- ↑ Lutfullah Khan. Prithviraj Kapoor Interview. Youtube. Khursheed Abdullah on Youtube (11 March 2018).
- ↑ Bollywood's First Family. Rediff (2 February 2006).
- ↑ Remembering Prithviraj Kapoor! (2 November 2009).
- ↑ Nanda, Ritu; Kapūra, Rāja (2002). Raj Kapoor Speaks. Penguin Books India. pp. 30–. ISBN 978-0-670-04952-3. Archived from the original on 11 October 2020. Retrieved 9 November 2018. Unknown parameter
|url-status=
ignored (help) - ↑ Rama Prithviraj Kapoor.
- ↑ Gulazāra; Nihalani, Govind; Chatterjee, Saibal, eds. (2003). Encyclopaedia of Hindi cinema. New Delhi: Encyclopædia Britannica. pp. 66, 40. ISBN 978-81-7991-066-5.
- Pages using the JsonConfig extension
- Pages with citations using unsupported parameters
- Шахсиятҳо аз рӯи алифбо
- Зодагони 3 ноябр
- Зодагони соли 1901
- Зодагони Файсалобод
- Даргузаштагони 29 май
- Даргузаштагони соли 1972
- Даргузаштагони Мумбай
- Википедия:Статьи со ссылками на элементы Викиданных без русской подписи
- Ҳунарпешамардони синамои Ҳиндустон
- Ҳунарпешаҳо аз рӯи алифбо
- Ҳунарпешамардони театри Ҳиндустон
- Ҳунарпешаҳои мард асри XX
- Ҳунарпешамардони синамои ҳиндӣ
- Коргардонҳо аз рӯи алифбо
- Коргардонҳои Ҳиндустон