Феҳристи президентҳои Ҳиндустон

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Раштрапати Бҳаван дар Деҳлӣ, қароргоҳи пойтахти Президент
Иёлоти рангкардашуда - ҷойҳои таваллуди президентҳо (барои соли 2020) [1]

Ба феҳристи президентҳои Ҳиндустон шахсоне шомиланд, ки аз рӯзи эътибор пайдо кардани Конститутсияи Ҷумҳурии Ҳиндустон аз 26 январи соли 1950 ин вазифаро иҷро кардаанд ё ин вазифаҳоро муваққатан иҷро кардаанд.

Президенти Ҳиндустон ё Раштрапати ( хинди राष्ट्रपति, оғои салтанат ) сарвари давлат ва фармондеҳи олии қувваҳои мусаллаҳи Ҳиндустон мебошад. Тибқи конститутсия, президент қудрати зиёд дорад, аммо дар амал, ба ғайр аз баъзе истисноҳо, аксарияти салоҳиятро ҳукумати Ҳиндустон бо сарварии сарвазир иҷро мекунад. Президент, дар аксар маврид, вазифаҳои намояндагиро иҷро мекунад, танҳо фармонҳои ҳукуматро ба таври расмӣ тасдиқ мекунад. Дар баъзе ҳолатҳо, ӯ ба пароканда кардани маҷлисҳои қонунгузории иёлотҳо ҳуқуқ дорад. Номзадҳо ба ин вазифа бояд ба тахассуси барои интихобот шудан ба палатаи поёнии парлумони федералӣ муқарраршуда ( Лок Сабха ) ҷавобгӯ бошанд. Президент, ки аз ҷониби коллегияи интихобкунандагон, иборат аз аъзои ҳарду палатаи парлумон (Лок Сабҳа ва Раҷя Сабҳа ), инчунин аъзои Видҳан сабҳа(англ.) - палатаҳои поёнии қонунгузории иёлатҳо ва қаламравҳо (ё парлумонҳои якпалатагии онҳо) интихоб карда мешавад. Президенти Ҳиндустон наметавонад ягон ҳизби сиёсиро намояндагӣ кунад ва бояд пеш аз ба вазифаи президент шурӯъ намудан узвияти худро дар ҳизб қатъ кунад [2] [3] [4].

Феҳристи президентҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

Рақамгузорие, ки дар сутунҳои аввали ҷадвал истифода мешавад, шартӣ аст. Сутуни "Интихобот" расмиёти баргузоршудаи интихобот ё дигар сабабҳои дар мансаби президентӣ буданро инъикос мекунад.

Номҳои шахсоне, ки дар феҳрист мавҷуданд, мувофиқи пайдоиши миллиашон, ки дар қаламрави кишвар расмӣ мебошад, бо забонҳои миллиашон нишон дода мешаванд.

Акс Ном
(солҳои ҳаёт)
Ваколат Интихоб шудааст Ҳизб Ноиби президент Эзоҳ
Оғоз Анҷом
1 Раҷендра Прасад
(1884—1963)
ҳиндӣ: राजेन्द्र प्रसाद
26.01.1950 13.05.1962 Кунгураи миллии Ҳиндустон Сарвепалли Радхакришнан
13 майи 1952 — 12 майи 1962
[5][6][7][8]
1952(англ.) [комм. 1]
Интихоботи президент дар Ҳиндустон (1957)
2 Сарвепалли Радхакришнан
(1888—1975)
ҳиндӣ: सर्वपल्ली राधाकृष्णन
13.05.1962 13.05.1967 Интихоботи президент дар Ҳиндустон (1962) мустақил Зокир Ҳусейн
13 мая 1962 — 12 мая 1967
[9][10][11][12]
3 Зокир Ҳусейн
(1897—1969)
урду: ذاکِر حسین
13.05.1967 3.05.1969 [комм. 2] Интихоботи президент дар Ҳиндустон (1967) Варахагири Венката Гири
13 мая 1967 — 3 мая 1969
[13][14][15][16]
и.в. Варахагири Венката Гирӣ
(1894—1980)
телугу వరాహగిరి వేంకట గిరి
3.05.1969 20.07.1969 [комм. 3] Кунгураи миллии Ҳиндустон холӣ [17][18][19][20]
и.в. Муҳаммад Хидоятулло
(1905—1992)
урду: محمّد هدایة اللہ
20.07.1969 24.08.1969 [комм. 4] мустақил [21][22][23][24]
4 Варахагири Венката Гирӣ
(1894—1980)
телугу వరాహగిరి వేంకట గిరి
24.08.1969 24.08.1974 Интихоботи президент дар Ҳиндустон (1969) Кунгураи миллии Ҳиндустон [Гопал Сваруп Патхак
31 августи 1969 — 30 августи 1974
[17][19][18][20]
5 Фахруддин Алиаҳмад
(1905—1977)
ассомӣ ফখৰুদ্দিন আলি আহমেদ
24.08.1974 11.02.1977 Интихоботи президент дар Ҳиндустон (1974) Басаппа Данаппа Ҷаттӣ
31 августи 1974 — 30 августи 1979
[25][26][27][28]
и.в. Басаппа Данаппа Ҷаттӣ
(1912—2002)
ҳиндӣ: बसप्पा दनाप्पा जत्ती
11.02.1977 25.07.1977 [комм. 5] аз Кунгураи миллии Ҳиндустон [29][30][31][32]
6 Нилам Санҷива Реддӣ
(1913—1996)
ҳиндӣ: नीलम संजीव रेड्डी
25.07.1977 25.07.1982 Интихоботи президент дар Ҳиндустон (1977) аз Ҳизби Ҷаната [33][34][35][36]
Муҳаммад Ҳидоятуллоҳ
31 августа 1979 — 30 августа 1984
7 Заил Сингҳ
(1916—1994)
панҷ. ਜ਼ੈਲ ਸਿੰਘ
урожд. Джарнаил Сингх
панҷ. ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ
25.07.1982 25.07.1987 Интихоботи президент дар Ҳиндустон (1982) аз Кунгураи миллии Ҳиндустон [37][38][39][40]
Рамасвами Венкатараман
31 августи 1984 — 24 июли 1987
8 Рамасвами Венкатараман
(1910—2009)
там. ராமசுவாமி வெங்கட்ராமன்
25.07.1987 25.07.1992 Интихоботи президент дар Ҳиндустон (1987) Шанкар Даял Шарма
3 сентябри 1987 — 24 июли 1992
[41][42][43][44]
9 Шанкар Даял Шарма]]
(1918—1999)
ҳиндӣ: शंकर दयाल शर्मा
25.07.1992 25.07.1997 Интихоботи президент дар Ҳиндустон (1992) Кочерил Нороён
21 августи 1992 — 24 июли 1997
[45][46][47][48]
10 Кочерил Нороён
(1920—2005)
малай: കോച്ചേരില്‍ രാമന്‍ നാരായണന
25.07.1997 25.07.2002 Интихоботи президент дар Ҳиндустон (1997) Кришан Кант[комм. 6]
21 августа 1997 — 27 июля 2002
[49][50][51][52][53]
11 Абубакр Зайналобиддин Абдулкалом
(1931—2015)
там. அவுல் பகிர் ஜைனுலாப்தீன் அப்துல் கலாம்
25.07.2002 25.07.2007 Интихоботи президент дар Ҳиндустон (2002) мустақил [54][55][56][57][58]
Бхайрон Сингҳ Шекхават
19 августи 2002 — 21 июли 2007
12 Пратибҳа Девисингх Патил
(род. 1934)
марот. प्रतिभा देवीसिंह पाटील
25.07.2007 25.07.2012 Интихоботи президент дар Ҳиндустон (2007) аз Кунгураи миллии Ҳиндустон Мохаммад Хамид Ансари
11 августа 2007 — 11 августа 2017
[59][60][61][62][63]
13 Пранаб Кумар Мукҳерҷи
(1935—2020)
банголӣ: প্রনব কুমার মুখার্জী
25.07.2012 25.07.2017 Интихоботи президент дар Ҳиндустон (2012) [64][65][66][67][68]
14 Рам Натҳ Ковинд
(тав. 1945)
банголӣ: রাম নাথ কোবিন্দ
25.07.2017 амалкунанда Интихоботи президент дар Ҳиндустон (2017) аз Ҳизби Ҷаната Бхаратия [69][70][71][72][73]
Муппаварапу Венкая Найду
с 11 августи 2017

Инчунин нигаред[вироиш | вироиши манбаъ]

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

Шарҳҳо (1)
  1. Прекратил членство в партии в связи с избранием президентом Индии.
  2. даргузаштааст
  3. Баъд аз даргузашти Зокир Ҳусейн
  4. Баъд аз истеъфои Варахагири Венката Гирӣ
  5. Приступил к исполнению обязанностей президента после смерти Фахруддина Али Ахмеда как вице-президент.
  6. Скончался на посту вице-президента.
Манбаъ
  1. Infographic: Which states India's Presidents have hailed from(пайванди дастнорас — таърих). Times of India. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 Декабри 2017.(англ.)
  2. Granville, Austin. Working a democratic constitution: A history of the Indian experience. — New Delhi: Delhi: Oxford University Press (Indian branch), 2003. — 771 с. — ISBN 978-0-195-65610-7.(англ.)
  3. Pylee, 2004.
  4. The Presidential and Vice-Presidential Elections Act, 1952(пайванди дастнорас — таърих). Indiankanoon. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 6 сентябри 2020.(англ.)
  5. Прасад // Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая российская энциклопедия, 2004—2017.
  6. Sundarajan, 2009, с. 1—33.
  7. Sinha, Tara. Dr. Rajendra Prasad (A Brief Biography). — New Delhi: Ocean Books, 2012. — 166 с. — ISBN 978-8-184-30173-1.(англ.)
  8. Dr. Rajendra Prasad — President of India(пайванди дастнорас — таърих). Glorious India. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 сентябри 2020.(англ.)
  9. Радхакришнан // Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая российская энциклопедия, 2004—2017.
  10. Sundarajan, 2009, с. 34—74.
  11. Литман, Алексей Давыдович. Сарвапалли Радхакришнан. —
    {{{1}}}
    : Наука, 1983. — 144 с.
  12. Sarvepalli Radhakrishnan(пайванди дастнорас — таърих). Glorious India. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 сентябри 2020.(англ.)
  13. Sundarajan, 2009, с. 75—95.
  14. Dr. Zakir Hussain — President of India(пайванди дастнорас — таърих). Glorious India. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 сентябри 2020.(англ.)
  15. Asad, Majda. Dr. Zakir Husain. — New Delhi: Publications Division, 2006. — 147 с. — ISBN 978-8-123-01362-6.(англ.)
  16. Remembering Zakir Hussain: The former President of India and founder of Jamia Millia University(пайванди дастнорас — таърих). India Today. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 сентябри 2020.(англ.)
  17. 17.0 17.1 V. V. Giri(пайванди дастнорас — таърих). Glorious India. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 сентябри 2020.(англ.)
  18. 18.0 18.1 V. V. Giri(пайванди дастнорас — таърих). Rajbhavan. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 сентябри 2020.(англ.)
  19. 19.0 19.1 Mansingh, 2006, с. 240.
  20. 20.0 20.1 Biography: President V. V. Giri(пайванди дастнорас — таърих). Kamat. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 сентябри 2020.(англ.)
  21. Muhammad Hidayat Ullah(пайванди дастнорас — таърих). Glorious India. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 сентябри 2020.(англ.)
  22. Justice M. Hidayatullah(пайванди дастнорас — таърих). Hidayatullah National Law University. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 2 май 2020.(англ.)
  23. Full Court Reference in Memory of The Late Justice Mohammad Hidayatullah(пайванди дастнорас — таърих). Supreme Court. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 сентябри 2020.(англ.)
  24. Hidayatullah, Shri M.(пайванди дастнорас — таърих). Hidayatullah National Law University. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 21 июни 2020.(англ.)
  25. Dr. Fakhruddin Ali Ahmed — President of India(пайванди дастнорас — таърих). Glorious India. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 сентябри 2020.(англ.)
  26. Ahmed, Shri Fakhruddin Ali(пайванди дастнорас — таърих). Lok Sabha. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 сентябри 2020.(англ.)
  27. Shri Fakhruddin Ali Ahmed(пайванди дастнорас — таърих). India Press. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 23 феврали 2020.(англ.)
  28. Fakhruddin Ali Ahmed (1905—1977)(пайванди дастнорас — таърих). RRTD. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 5 июни 2019.(англ.)
  29. Basappa Danappa Jatti — President of India(пайванди дастнорас — таърих). Glorious India. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 сентябри 2020.(англ.)
  30. Jatti, Shri Basappa Danappa(пайванди дастнорас — таърих). Vice President of India. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 21 июни 2020.(англ.)
  31. About Shri B. D. Jatti(пайванди дастнорас — таърих). Basava Samithi. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 12 май 2017.(англ.)
  32. B. D. Jatti birth centenary on Monday(пайванди дастнорас — таърих). The Hindu. 4 сентябри 2020 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 сентябри 2020.(англ.)
  33. Neelam Sanjiva Reddy(пайванди дастнорас — таърих). Glorious India. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 сентябри 2020.(англ.)
  34. N. Sanjiva Reddy(пайванди дастнорас — таърих). The Office of the Speaker, Lok Sabha. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 сентябри 2020.(англ.)
  35. N. Sanjiva Reddy(пайванди дастнорас — таърих). Indian National Congress. 9 июли 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 29 ноябри 2014.(англ.)
  36. Neelam Sanjiva Reddy(пайванди дастнорас — таърих). I love India. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 5 сентябри 2020.(англ.)
  37. Giani Zail Singh — President of India(пайванди дастнорас — таърих). Glorious India. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 сентябри 2020.(англ.)
  38. Giani Zail Singh(пайванди дастнорас — таърих). Sikh history. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 31 Декабри 2019.(англ.)
  39. Obituary: Zail Singh(пайванди дастнорас — таърих). Independent. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 5 сентябри 2020.(англ.)
  40. The Encyclopedia Of Sikhism / Singh, Harbans (editor). — Patiala: Punjabi University, 2004. — Т. IV (S—Z). — С. 454—458. — 570 с. — ISBN 978-8-173-80530-1.(англ.)
  41. R. Venkataraman(пайванди дастнорас — таърих). Glorious India. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 сентябри 2020.(англ.)
  42. Shri R. Venkataraman(пайванди дастнорас — таърих). India Press. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 25 Январ 2020.(англ.)
  43. Kumar, Vinay. R. Venkataraman passes away(пайванди дастнорас — таърих). The Hindu. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 3 августи 2017.(англ.)
  44. Former President R. Venkataraman passes away(пайванди дастнорас — таърих). Indian Express. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 5 сентябри 2020.(англ.)
  45. Shankar Dayal Sharma(пайванди дастнорас — таърих). Glorious India. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 сентябри 2020.(англ.)
  46. Sharma, Dr. Shankar Dayal(пайванди дастнорас — таърих). Vice President of India. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 6 апрели 2016.(англ.)
  47. Sharma, Dr. Shankar Dayal, M.A.(пайванди дастнорас — таърих). Lok Sabha. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 май 2019.(англ.)
  48. Former President Dr. Shankar Dayal Sharma passes away(пайванди дастнорас — таърих). Embassy of India, Washington DC. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 5 сентябри 2020.(англ.)
  49. K. R. Narayanan(пайванди дастнорас — таърих). Glorious India. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 сентябри 2020.(англ.)
  50. Narayanan, Shri K. R.(пайванди дастнорас — таърих). Vice President of India. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 7 августи 2020.(англ.)
  51. The legacy of a President(пайванди дастнорас — таърих). Rediff. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 5 сентябри 2020.(англ.)
  52. KR Narayanan — the President who didn’t hesitate to call a spade a spade(пайванди дастнорас — таърих). The Print. 5 сентябри 2020 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 5 сентябри 2020.(англ.)
  53. Kocheril Raman Narayanan(пайванди дастнорас — таърих). CIDOB. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 22 сентябри 2020.(исп.)
  54. Abdul Kalam(пайванди дастнорас — таърих). Glorious India. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 сентябри 2020.(англ.)
  55. Khan, S. M. The People's President: Dr. A. P. J. Abdul Kalam. — London: Bloomsbury Publishing, 2016. — 200 с. — ISBN 978-9-386-14152-1.(англ.)
  56. President APJ Abdul Kalam Dies at 83(пайванди дастнорас — таърих). NDTV. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 5 сентябри 2020.(англ.)
  57. Goyal, Shikha. Dr. A. P. J. Abdul Kalam — The Missile Man of India(пайванди дастнорас — таърих). Jagran Josh. 5 сентябри 2020 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 5 сентябри 2020.(англ.)
  58. Abdul Kalam(пайванди дастнорас — таърих). CIDOB. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 5 августи 2020.(исп.)
  59. Smt. Pratibha Devisingh Patil(пайванди дастнорас — таърих). National Informatics Centre. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 14 феврали 2020.(англ.)
  60. Profile: Pratibha Patil(пайванди дастнорас — таърих). BBC News. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 5 сентябри 2020.(англ.)
  61. Pankaj, Kumar; Sharma, Ayushma. The First Lady President: Pratibha Patil. — New Delhi: Diamond Pocket Books, 2016. — 176 с. — ISBN 978-9-350-83013-0.(англ.)
  62. Singh, Sunaina. Reinventing Leadership Pratibha Devisingh Patil: The First Woman President of India. — New Delhi: Allied Publishers, 2013. — 224 с. — ISBN 978-8-184-24815-9.(англ.)
  63. Pratibha Patil(пайванди дастнорас — таърих). CIDOB. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 22 сентябри 2020.(исп.)
  64. Мукерджи // Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая российская энциклопедия, 2004—2017.
  65. Pranab Mukherjee Biography(пайванди дастнорас — таърих). The Famous People. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 5 сентябри 2020.(англ.)
  66. Short Biography of Pranab Mukherjee, President of India(пайванди дастнорас — таърих). Reality Views. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 5 сентябри 2020.(англ.)
  67. Former President Pranab Mukherjee Dies at 84, Funeral in Delhi Today Amid Covid-19 Protocol(пайванди дастнорас — таърих). News18. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 5 сентябри 2020.(англ.)
  68. Pranab Mukherjee(пайванди дастнорас — таърих). CIDOB. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 22 сентябри 2020.(исп.)
  69. Profile of the President(пайванди дастнорас — таърих). The Rashtrapati Bhavan. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 5 сентябри 2020.(англ.)
  70. Ковинд, Рам Натх(пайванди дастнорас — таърих). ТАСС. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 5 сентябри 2020.
  71. Алексеева, Надежда. Борьба неприкасаемых: в Индии президентом избрали представителя низшей касты(пайванди дастнорас — таърих). RT. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 5 сентябри 2020.
  72. Ram Nath Kovind enters Rashtrapati Bhavan with big win(пайванди дастнорас — таърих). The Hindu. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 1 сентябри 2020.(англ.)
  73. Ram Nath Kovind(пайванди дастнорас — таърих). CIDOB. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 22 сентябри 2020.(исп.)

Адабиёт[вироиш | вироиши манбаъ]

  • Hermann, Kulke; Rothermund, Dietmar. A History of India. — 4. — London: Psychology Press, 2004. — 432 с. — ISBN 978-0-415-32919-4.(англ.)
  • Jai, Janak Raj. Presidents of India, 1950—2003. — 2. — New Delhi: Regency Publications, 2003. — 348 с. — ISBN 978-8-187-49865-0.(англ.)
  • Mansingh, Surjit. Historical Dictionary of India. — 2. — Lanham, MD: Scarecrow Press, 2006. — 833 с. — ISBN 978-0-810-84770-0.(англ.)
  • Nohlen, Dieter; Grotz, Florian; Hartmann, Christof. Elections in Asia and the Pacific: A data handbook. — Oxford: Oxford University Press, 2001. — Т. 1: Middle East, Central Asia, and South Asia. — С. 559—584. — 770 с. — ISBN 978-0-191-53041-8.(англ.)
  • Pylee, M. V. Constitutional Government in India. — New Delhi: S. Chand Publishing, 2004. — 656 с. — ISBN 978-8-121-92203-6.(англ.)
  • Sundarajan, N. Biographies of the First Three Presidents of India. — Chennai: Sura Books, 2009. — 96 с. — ISBN 978-8-174-78736-1.(англ.)

Пайвандҳо[вироиш | вироиши манбаъ]