Филми ҷангӣ

Филми ҷангӣ ё филми экшн (англ. action movie — таҳт. филми амалӣ) - жанри синамо мебошад, ки ба тирпарронӣ, задухӯрд, таъқиб ва ғ. равона шудааст. Филмҳои ҷангӣ аксар вақт буҷаи баланд, ҳиллаҳои каскадёрӣ ва эффектҳои махсус доранд. Аксари ҷангиён мулоҳизаи маъруфи "хубӣ бояд бо мушт бошад" тасвир мекунанд. Филмҳои ин жанр аксар вақт мавзӯъи мураккаб надоранд, қаҳрамони асосӣ одатан дар зуҳури намоёни худ ба бадӣ рӯ ба рӯ мешавад: терроризм, одамрабоӣ, куштор, фасод, беадолатӣ. Роҳи дигари баромаданро наёфта, қаҳрамони асосӣ тасмим мегирад, ки ба зӯроварӣ даст занад. Дар охири филм одатан қаҳрамонҳои манфӣ кушта мешаванд, баъзан дастгир карда мешаванд. Шумораи қаҳрамонҳои манфии кушташуда ва шарикони онҳо метавонанд ба даҳҳо ва ҳатто садҳо нафар бошанд. Филми ҳунарҳои размӣ одатан ҳамчун зергурӯҳи филмҳои ҷангӣ ҳисобида мешаванд.

Зержанрҳо

Амалии ҳодисавӣ

Мақолаи асосӣ: Филми ҳодисавӣ

Ин зержанр ба ду услуб тақсим шудааст, ки яке аз онҳо "заминҳои дур, экзотикӣ" -ро дар бар мегирад, ки дар он бадкорон ва амалҳо пешгӯинашаванда мешавандИсточник(пайванди дастнорас — таърих).</ref>. Услуби дуюме, ки дар жанр солҳои 1980 пайдо шуд, силсилаи филмҳои Рэмбо ва Missing in Action дар бар гирифтИсточник(пайванди дастнорас — таърих).</ref>.

Амалии мазҳакавӣ

Мақолаи асосӣ: Амалии мазҳакавӣ

Зержанр, ки амал ва мазҳакаро дар бар мегирад^[1]. Дар Аврупо ин жанр яке аз маъруфтарин жанрҳо дар солҳои 1970-ум буд, вақте филмҳои Бад Спенсер ва Теренс Ҳилл дар Олмон мунтазам ҷоизаҳои Экрани тиллоӣ мегирифтанд ва мазҳакаи ғарбии «Trinity Is Still My Name» дар ҷои 7-ум аст^[2]. Ҳамин филм то ҳол дар қатори даҳ филми сертамошобинтарин дар синамоҳои Итолиё қарор дорад^[3].

Солҳои 1970-ум ситораҳо ба мисли Бёрт Рейнолдс ва Клинт Иствуд дар Ҳолливуд мазҳакаҳои амалӣ эҷод карданд. Зержанр дар солҳои 1980-ум як тамоюли маъмул дар ИМА гардид, вақте ки актёроне, ки бо заминаҳои мазҳакавии худ маъруф буданд, ба мисли Эддӣ Мёрфӣ дар филмҳои амалӣ ҳунарнамоӣ мекарданд^[4]. Филмҳои мазҳакавӣ аз қабили "Dumb & Dumber" ва "Big Momma's House", ки сюжетҳои амалиётиро дар бар мегиранд, ҷузъи ин жанри омехта ҳисоб намешаванд.

Намудҳои барҷастаи мазҳакаи амалӣ "филми дӯсти полис" ва "филми санъати ҳарбӣ" мебошанд.

Амалии тарснок

Филмҳое, ки даҳшатро бо унсурҳои амалӣ муттаҳид мекунанд, ки аксар вақт қаҳрамонҳои инсониро дар мубориза бо мавҷудоти фавқулодаи марговар (ҳаюлоҳо, зомбиҳо, мутантҳо) меҷанганд.

Амалии амалиётӣ

Мақолаи асосӣ: Триллер

Ин зержанр, ки аслиҳа, таркишҳо, қисмҳои мураккаб ва апокалиптикиро дар бар мегирад, солҳои 1970-ум дар филмҳо ба монанди Dirty Harry ва The French Connection пайдо шуда, солҳои 1980-ум намунаи як мегаблокбастери Ҳолливуд дар асарҳое ба мисли Die Hard ва Lethal Weapon гардид. Ин филмҳо аксар вақт мусобиқаи зидди соат, зӯроварии зиёд ва антагонисти равшан - аксар вақт хеле бад - нишон медиҳанд. Гарчанде ки онҳо метавонанд унсурҳои ҷиноӣ ё филмҳои детективиро дар бар гиранд, ин ҷанбаҳо ба замина меафтанд.

Филми вигилантҳо

Ин гурӯҳ мақолаи асосӣ надорад — Филми вигилантҳо. Шумо ба лоиҳа кумак мекунед, агар онро нависед.

Дар синамои Амрико филмҳои вигилантҳо солҳои 1970-ум бо филмҳое ба мисли Death Wish ва Dirty Harry, ки ҳар кадоме аз онҳо чанд филм гирифтаанд, шуҳрат пайдо карданд. Филми Death Wish ҳамчун расман оғоз кардани жанр тавсиф карда шудааст, ки боиси бисёр нокаффҳои арзон ва масхарабозон шудааст. Муваффақтаринаш "The Exterminator" (1980) буд^[5].

"Интиқом аз ҷониби қаҳрамони вигилант мавзӯи синамои даҳсола буд, ки дар мӯътабартарин синамои нави Амрико (Taxi Driver-и Мартин Скорсезе) ривоҷ ёфт ва ҳамон замон шумораи зиёди филмҳои истисморкунандаро афзоиш дод" навиштааст киношиноси Los Angeles Times^[6].

Филм-фалокат

Ин гурӯҳ мақолаи асосӣ надорад — Филм-фалокат. Шумо ба лоиҳа кумак мекунед, агар онро нависед.

Бархӯрди асосии ин жанр дорои унсурҳои триллерӣ ва баъзан филмҳои фантастикӣ мебошад, ки як навъ офати табиӣ ё сунъӣ ба монанди обхезӣ, заминҷунбӣ, тӯфон, вулқон, пандемия ва ғайра мебошад.

Филми ҳунарҳои размӣ

Мақолаи асосӣ: Филми ҳунарҳои размӣ

Ҳамчун зержанри филми амалӣ, филмҳои ҳунарҳои размӣ дорои саҳнаҳои зиёди ҷанги тан ба тан байни қаҳрамонҳо мебошанд. Онҳо одатан арзиши асосии ҷалб ва фароғатии филмҳо мебошанд ва аксар вақт як усули ҳикоя, ифодаи хислатҳо ва рушд мебошанд. Филмҳои санъати ҳарбӣ қаҳрамонҳои зиёде доранд, ки ҳунармандони ҳарбӣ мебошанд. Ин нақшҳоро аксар вақт актёрҳое иҷро мекунанд, ки ҳунармандони ҳақиқии ҳарбӣ мебошанд. Дар акси ҳол, актёрон одатан дар омодагӣ ба нақшҳои худ аз омӯзиш мегузаранд. Роҳи дигари рафъи ин мушкилот ин аст, ки коргардон бештар ба ҳилаҳои услубӣ ё ҳилаҳои филмсозӣ такя кунад.

Амалии илмӣ-тахайюлӣ

Ин гурӯҳ мақолаи асосӣ надорад — Филми суперқаҳрамонӣ. Шумо ба лоиҳа кумак мекунед, агар онро нависед.

Мубодилаи бисёре аз конвенсияҳои синамои тахайёлӣ, филмҳои амалии тахаюлӣ ба тирандозӣ, ҷанги кайҳонӣ, силоҳҳои ихтироъшуда ва унсурҳои дар фазои амал бофташуда таъкид мекунанд.

Филми ҷосусӣ

Ин гурӯҳ мақолаи асосӣ надорад — Филми ҷосусӣ. Шумо ба лоиҳа кумак мекунед, агар онро нависед.

Зержанр, ки дар он қаҳрамон маъмулан як агенти ҳукумат аст, ки бояд алайҳи агентҳои ҳукумати рақиб ё (солҳои охир) террористон амалҳои зӯроварона анҷом диҳад^[7]. Онҳо аксар вақт дар атрофи ҷосусоне, ки дар таҳқиқи рӯйдодҳои гуногун, аксар вақт дар миқёси ҷаҳонӣ иштирок мекунанд, давр мезананд. Ин зержанр мавзӯи ҷосусии афсонавиро ё дар воқеият (ба монанди мутобиқсозии филми Ҷон Ле Карре) ё ҳамчун асоси фэнтезӣ (ба монанди Ҷеймс Бонд) баррасӣ мекунад. Ин як ҷанбаи муҳими синамои бритониёст, ки коргардонҳои пешқадами бритониёӣ аз қабили Алфред Ҳичкок ва Кэрол Рид дар бисёре аз филмҳои дар Хадамоти махфии иктишофӣ гузошташуда саҳми назаррас доранд^[8]. Зержанр омехтаи фирорҳои ҳаяҷонбахш, амали вазнин, муборизаи услубӣ, ҳаяҷонҳои технологӣ ва маконҳои экзотикиро намоиш медиҳад. На ҳама филмҳои ҷосусӣ ба жанри амалӣ дохил мешаванд, танҳо он филмҳое, ки амалиёти вазнин доранд, ба мисли задухӯрдҳои зуд-зуд ва таъқиби мошинҳо ба амал меоянд, филмҳои ҷосусӣ бо амали камтар ба жанри триллер меафтанд.

Филми ҷома ва шамшер

Ин гурӯҳ мақолаи асосӣ надорад — Филми ҷома ва шамшер. Шумо ба лоиҳа кумак мекунед, агар онро нависед.

Зержанри филми амалӣ, ки бо аломатҳои моҷароҷӯ ва қаҳрамонона бо номи қаҳрамонҳои шамшердорон маъруфанд^[9]^[10]. Ин филмҳо одатан дар гузашта сурат мегиранд (сюжет метавонад давраҳои аз асрҳои миёна то асри 18-ро дар бар гирад) ва саҳнаҳои ҷанги шамшерро дар бар мегирад. Миқдори зӯроварии воқеӣ одатан маҳдуд буд, зеро қаҳрамонҳои бад ба як сӯ партофта мешаванд ё бо шамшер меафтанд ва кушта намешаванд, ба истиснои антагонисти асосӣ^[11].

Эзоҳ

↑ Subgenre - Action Comedy(англ.). AllMovie(пайванди дастнорас — таърих). 18 июли 2023 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 29 июни 2023.
↑ Die erfolgreichsten Filme in Deutschland seit 1959.
↑ TOP250 TOUS LES TEMPS EN ITALIE (REPRISES INCLUSES) INCLUS TOUS LES FILMS SORTIS JUSQU'EN 2022. 18 июли 2023 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 10 Январ 2020.
↑ Subgenre – Action Comedy | AllMovie. AllMovie. 18 июли 2023 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 17 сентябри 2017.
↑ Richard B. Armstrong, Mary Willems Armstrong. (2010). Encyclopedia of Film Themes, Settings and Series. McFarland. p. 216. ISBN 978-0-7864-4572-1
↑ Lim, Dennis. Revenge, our cinematic tradition, Los Angeles Times (October 19, 2009). Бойгонӣ шудааст 1 май 2022 сол. Проверено 10 июни 2022.
↑ Лучшие фильмы про шпионов(рус.). www.bing.com(пайванди дастнорас — таърих).
↑ «The Spying Game: British Cinema and the Secret State», 2009 Cambridge Film Festival, pp54-57 of the festival brochure. Бойгонӣ шудааст 20 июли 2011 сол.
↑ Топ-5.Лучшие фильмы про рыцарей плаща и шпаги(рус.). www.bing.com.
↑ Французское кино плаща и шпаги(рус.). www.bing.com.
↑ Subgenre - Swashbuckler. AllMovie.

Адабиёт

Action chicks: new images of tough women in popular culture / Inness, Sherrie. — New York: Palgrave Macmillan, 2004. — ISBN 9781403963963.
Kim, L.S. Crouching Tiger, Hidden Dragon: making women warriors – a transnational reading of Asian female action heroes(англ.) // Jump Cut:A Review of Contemporary Media(англ.)тҷк. : journal. — Vol. 48.
Osgerby, Bill; Gough-Yates, Anna; Wells, Marianne. Action TV: tough guys, smooth operators and foxy chicks. — London New York: Routledge, 2001. — ISBN 9780415226219.
Tasker, Yvonne. Spectacular bodies: gender, genre, and the action cinema. — London New York: Routledge, 2002. — ISBN 9780203221846.
Tasker, Yvonne. Action and adventure cinema. — London New York: Routledge, 2004. — ISBN 9780203645154.
Heldman, Caroline; Frankel, Laura Lazarus; Holmes, Jennifer "Hot, black leather, whip" The (de)evolution of female protagonists in action cinema, 1960–2014(англ.) // Sexualization, Media, and Society(англ.)тҷк. : journal. — Vol. 2, no. 2. — P. 237462381562778. — doi:10.1177/2374623815627789.

Пайвандҳо

IMDB Popular Action Titles Бойгонӣ шудааст 25 марти 2016 сол.
Welkos, Robert W.. Wanted: Actor to Take Action, Los Angeles Times (26 ноябри 1996). Проверено 17 Декабри 2010.
Taylor, John. Hollywood's New Action Toys, New York Magazine (1 апрели 1991). Проверено 1 Декабри 2010.

[1] Subgenre - Action Comedy(англ.). AllMovie(пайванди дастнорас — таърих). 18 июли 2023 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 29 июни 2023.

[2] Die erfolgreichsten Filme in Deutschland seit 1959.

[3] TOP250 TOUS LES TEMPS EN ITALIE (REPRISES INCLUSES) INCLUS TOUS LES FILMS SORTIS JUSQU'EN 2022. 18 июли 2023 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 10 Январ 2020.

[4] Subgenre – Action Comedy | AllMovie. AllMovie. 18 июли 2023 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 17 сентябри 2017.

[5] Richard B. Armstrong, Mary Willems Armstrong. (2010). Encyclopedia of Film Themes, Settings and Series. McFarland. p. 216. ISBN 978-0-7864-4572-1

[lim-6] Lim, Dennis. Revenge, our cinematic tradition, Los Angeles Times (October 19, 2009). Бойгонӣ шудааст 1 май 2022 сол. Проверено 10 июни 2022.

[7] Лучшие фильмы про шпионов(рус.). www.bing.com(пайванди дастнорас — таърих).

[8] «The Spying Game: British Cinema and the Secret State», 2009 Cambridge Film Festival, pp54-57 of the festival brochure. Бойгонӣ шудааст 20 июли 2011 сол.

[9] Топ-5.Лучшие фильмы про рыцарей плаща и шпаги(рус.). www.bing.com.

[10] Французское кино плаща и шпаги(рус.). www.bing.com.

[11] Subgenre - Swashbuckler. AllMovie.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]