Хадамоти мутақобили ислом ва Эрон
| Муаллиф: | Муртазо Мутаҳҳарӣ |
|---|---|
| Жанр: | илмӣ |
| Забони асл: | форсӣ |
«Хадамоти мутақобили ислом ва Эрон» (форсӣ: خدمات متقابل اسلام و ایران) — аз осори машҳури Муртазо Мутаҳҳарӣ рӯҳонии шиъа ва устоди фалсафаву улуми исломӣ аст. Мутаҳҳарӣ ин китобро барои дифоъ аз ислом дар баробари иддаоҳои Абдулҳусайни Зарринкӯб дар китоби машҳури «Ду қарни сукут» навишт.[1]
Зарринкӯб дар китоби машҳури «Ду қарни сукут» рафтори аъроби мусулмон дар ҷараён фатҳи Эронро мавриди интиқод қарор дод ва вуруди ислом ба Эронро ҳамроҳ бо «ғорату куштор» донист. Аммо Мутаҳҳарӣ дар ин китоб «аз амалкарди аъроби мусулмон дар Эрон дифоъ мекунад ва мегӯяд, агар эрониён бо аъроб ҳамкорӣ намекарданд, ҳукумати Соcониён фурӯ намерехт ва ислом дар Эрон фарогир намешуд».[2]
Заминаи нигориш
[вироиш | вироиши манбаъ]Гуфта шудааст, ки шикасти аъроб дар ҷанги шашрӯзаи 1967 ва мабоҳиси конфронси исломии 1967, боис шуд аз назари Мутаҳҳарӣ пӯч будани понарабисм ва сӯбардоштҳо ва сӯистфодаҳои аъроб аз дини ислом боз ҳам таъйид шавад. Дар шароите, ки эҳсосоти зиддиҳудӣ, зиддарабӣ ва зидди шоҳ дар Эрон шоеъ буд, Мутаҳҳарӣ суханрониҳоеро бо мавзӯъи хадамоти мутақобили ислом ва Эрон оғоз кард. Ин суханрониҳо, ки дар 9 қисмат буд, баъдан табдил ба китоб шуд ва бо истиқболи васеъ мувоҷеҳ шуд.[3]
Муҳтавои китоб
[вироиш | вироиши манбаъ]Мутаҳҳарӣ дар фасли аввали ин китоб мафҳуми миллити эрониро мавриди баррасӣ ва мадоқа қарор медиҳад ва ба таври мустанад дар мавриди наҳваи иртиботи эрониён бо ислом чӣ қабл ва чӣ баъд аз бархурди низомӣ байни аъроб ва эрониён мепардозад (албатта, ин китоб аз лиҳози академик таъйид нашуда ва муътабар нест). Дар фасли дувум бо унвони «Хадамоти ислом ба Эрон» менависад, ки ислом дини нажодӣ нест ва мунтабиқ бо фитрати инсонҳо аст ва ислом бо рӯҳи эрониён тавре дар ҳам омехт, ки қобили ҷудоӣ нест. Гароиши эрониён ба ислом аз рӯйи иҷбор набуда, балки бо ишқ ба омӯзаҳои исломӣ, мисли адолат ва ҳамчунин истеъдоди эрониҳо барои пазириши ислом будааст. Мутаҳҳарӣ дар ин бахш ба иддаоҳои баъзе нависандагон мабнӣ бар таҳмилӣ будани ислом ба таври мустанад посух додааст. Мутаҳҳарӣ ҳамчунин ба ин масъала посух медиҳад, ки оё вуруди ислом ба Эрон ин кишварро дар масири беҳтаре қарор дод ва боиси рушди он шуд ё онро ба самти табоҳӣ ва ихтиноқ бурд. Ӯ ҳамчунин ҳузури адёни ғайризардуштӣ дар Эрон, аз ҷумла монавӣ, маздакӣ, масеҳӣ ва яҳудиро баррасӣ мекунад.
Дар фасл севум китоб бо унвон «хадамот эрониён ба ислом» менависад, ки эрониён беш аз ҳар қавм дигаре истеъдод ва ибтикор худро содиқона дар ихтиёр ислом қарор доданд. Ў ҳамчунин ба ҷунбишҳои эътирози эронӣ дар қиболи масоил исломи мепрозд ва ҳамчунин нақш эрониён дар таблиғ ислом дар сатҳ ҷаҳон ва намунаҳои фидокорӣ ва ҷонибози эрониён барои исломро барраси мекунад. Дар идома сер пайдоиш ва густариш улум мухталиф дар ҷаҳон исломро тавзеҳ медиҳад ва сипас наслҳои мухталиф фалосифа ва урафои мусулмонро табақабанди мекунад. Дар бахш баъди бо ном «завқ ва санъат» ба шоҳкорҳои санъатӣ ва ҳунари эрониён дар давра ислом мепардозад ва бахш охир ҳовии интиқодҳои аз китоб «ду қарн сукут» Зарринкӯб аст.[4]
Эзоҳ
[вироиш | вироиши манбаъ]- ↑ مهران سپهری, امیر حسین صادقی دولت ابادی مدل تلفیقی عوامل موثر بر رضایتمندی مشتریان. موردکاوی: خدمات پس از فروش ایران خودرو // مهندسی صنایع و مدیریت. — 2020-03-19. — Т. 0, вып. 0. — С. 0–0. — ISSN 2676-475X. — doi:10.24200/j65.2018.7203.1753.
- ↑ Behnegarsoft.com. اختلاف نظر دکتر زرین‌کوب و شهید مطهری درباره نحوه ورود اسلام به ایران در گفت وگوی ایبنا با محسن غرویان | ایبنا(форсӣ). خبرگزاری کتاب ايران (IBNA) (15 сентябри 2014).
- ↑ Richard T. Antoun Debating Muslims: Cultural Dialogues in Postmodernity and Tradition, Michael M. J. Fischer and Mehdi Abedi, Madison: University of Wisconsin Press, 1990, xxxvi + 564 pp., cloth $49.75, paper $23.50. // Iranian Studies. — 1991. — Т. 24, вып. 1-4. — С. 74–75. — ISSN 1475-4819 0021-0862, 1475-4819. — doi:10.1017/s0021086200014523.
- ↑ ahmad Bokharaee, کریم علی کرمی جامعه ایران در مقاله‌های علمی- پژوهشی علوم اجتماعی (معرفی کتاب) // Social Problems of Iran. — 2016-03-01. — Т. 6, вып. 2. — С. 219–229. — ISSN 2476-695X. — doi:10.18869/acadpub.jspi.6.2.219.