Чойхонаи Сино

Чойхонаи "Сино" дар шаҳри Исфара дар осоишгоҳи «Зумрад» ҷойгир аст. Чойхонаи Сино нафақат аз байни биноҳои зебои шифохона, балки дар тамоми водии Фарғона низ яке аз дурдонаҳои бебаҳо ва нақшаи меъморӣ, кандакорӣ ва наққошӣ аст. Он дар соҳили рости дарёи Исфара дар болои зинаи сеюми водӣ ҷойгир шуда, майдони умумиаш 950 метри мураббаъ мебошад. Шакли умумиаш чоркунҷа буда, кунҷҳояш нисбат ба уфуқ номувофиқ ҷойгир шудаанд. Аҷоибаш дар он ки хусусан дар фасли тобистон ба ҳама тарафи деворҳояш нури офтоб меафтад. Майдони фоиданоки дохили чойхона 500 метри мураббаъ буда, ҳафт ҷузъи алоҳидаи онро ду сутуни зебои беҳамто мебардорад, ки ин сеҳр ба чойхона ҳусни нав мебахшад.

Офарандагони Чойхона

Чойхонаи Сино дар пояи анъанаҳои ҳунари халқӣ бунёд шудааст. Он бо манзараи зебои атрофаш басо созгор омада, ҳусни нотакроре дорад. Меъмории чойхона - толори калон мебошад, ки айвони кушодаро низ фаро мегирад. Бинои чойхона баланд буда, дар ошёнаи якуми он либосхона ва бари ҷавонон воқест. Дар бунёди арши толор унсурҳои меъмории миллӣ корбаст шудаанд, ки тавассути онҳо ин шифти бузургҳаҷми чубкорӣ бе такягоҳу мех устувор гардидааст. Ва он шоҳсутунҳои нақшину чӯбине, ки дар бунёди толор истифода шудаанд, танҳо вазифаи ороишӣ доранд. Шифти бино аз чанд қисм иборат буда, ҳар яке хоси бинокории халқӣ бунёди ороиш ёфтааст. Ороиши бинои чойхона бсёр ҷолибу дилпазир аст. Ҳунармандони халқӣ завқи баланд бадеӣ ва маҳорати беназири касбӣ зоҳир намуда, рангхо ва нақшҳои барқою зебое ба кор бурдаанд.

Дастаҳои дуредгарон ва гаҷкорон А Қулдошев ва А Юнусов низ маҳорати касбӣ зоҳир намудаанд. Ороиши шифт, деворҳо, сутунҳо, дарҳо ва ғайра маҳсули меҳнати онҳост. Кандакории бадеӣ, ба куллӣ бо бадеияти бино созгор афтода, боз ҳам завқи баланди ҳунармандонро ҳувайдо кардааст. Шифтро наққоши урфӣ, ки амали ҳунармандони халқии Исфара (роҳбар А. Амонуллоев) аст, ҳусни волое мебахшад. Дар ин ҷо аз рангҳои мӯътадил ва ҳатто ба хира моилро истифода кардаанд,и натанҳо ба табобатгоҳи "Зумрад", балки умуман ба муҳити атроф мутобиқ афтодааст. Яъне рангҳое, ки мавриди истифодаи наққошон қарор дорад, идомаи рангҳои табии кӯҳу дарё ва боғу саҳроҳост, ки биноро дар оғуш мегирандва як муҳити шоирона, пурмазмун ва роҳатбахши ба чойхона зарурро ба вуҷуд овардаанд.

Ҳангоми таснифи ин сатрҳо беихтиёр таърифи ду санъати мутафарриқ ёдрас мешуд. Тафриқа миёни ин ду санъат пеш аз ҳама, дар он аст, ки аввалӣ бисёр комил, вале қобилист. Санъати дуввум аз эҳсосоти гарми заминӣ пайдо шуда, ба дарки ҳақиқати зиндагӣ илқо мекунад. Санъати ҳунармандони исфарагӣ - муаллифони чойхонаи Сино ба дувумӣ мутааллиқ аст. Бо вуҷуди нокомил будан гармии эҳсосу самимияти бунёдкоронааш дарк мешавад ва бинандаро тасхир мекунад. Эҳсосу афкоре, ки онҳо дар ҳар нақш ҷо кардаанд, ҳамагӣ аз рӯзгори воқеии ин диёр бархостааст ҳунармандон рангҳои нотакрори диёри маҳбубро бо маҳорати баланд инъикос намудаанд. Ин ҳикоят бе зикри номи сардухтури табобатгоҳи "Зумрад", ки ободонии чойхонаи Синоро бар дӯш дорад, комил намебуд, ҳарчанд аҷиб метобад ва боиси пурсиши мантиқие мегардад: сардухтурро ба ҳунару ҳунармандони халқӣ чи нисбат аст? Лекин бояд бигуем, ки дар айни ҳол муносибати бевоситае ҳаст, чунки бе иштироки фаъолонаи Олимов Мирзо бунёди чойхонаи Сино душвор мебуд. Ин мард қобилияти хуби ташкилотчигӣ дошта, аз завқи баланд бархурдор аст. Ва дар айни замон ин кордонӣ, дилсузӣ ва андешаписандӣ мавриди тақдир аст, чунин шахсон беҳад заруранд. Алқисса чойхонаи Сино сазовори таваҷҷуҳи самимист. Бунёди онро рӯйдоди муҳиме дар инкишофи санъати халқӣ донистан дуруст аст

Тоҷикистон бо чойхонаҳои зебои худ хеле машҳур аст.

Далелҳои аҷиб

Расми ин чойхона дар пули миллии Тоҷикистон, дар "50 сомонӣ" дарҷ шудааст.
Новобаста аз он, ки ин чойхона бисёр маъруф ва зебост, айни ҳол он барои муштариён фаолият намекунад. Сабабашро бошандагон дар зиёд шудани қаҳвахонаҳо, ошхонаҳо ва чойхонаҳои гирду атрофаш мепиндоранд.

Пайвандҳо

Нигаред