Шиҳобуддин Яҳёи Суҳравардӣ

Шиҳобуддин Яҳёи Суҳравардӣ
араб. форсӣ: شهاب‌الدین سهروردی‎
Иттилооти инфиродӣ
Касб, шуғл:	файласуф, нависанда, шоир
Таърихи таваллуд:	1155
Зодгоҳ:	Суҳравард, Эрон, Хилофати Аббосиён
Таърихи даргузашт:	1191
Маҳалли даргузашт:	Ҳалаб, Сурия, Хилофати Аббосиён
Кишвар:	Хилофати Аббосиён
Эътиқод:	суннӣ ва тасаввуф
Самти фаъолият:	фалсафаи исломӣ, тасаввуф, фалсафаи машшоъ[d], фалсафаи ишроқ[d] ва фалсафа
Ҷойи кор:	Шоҳаншоҳии Эрон
Устодон:	Majduddin al-Jili[d]
Осор:	Феҳрист Китобу-л-ҳикмату-л-ишроқ[d]
Иттилооти иловагӣ
Лоиҳаҳои алоқаманд:	Викианбор
Вироиши Викидода

Шаҳобуддин Абулфутӯҳ Яҳё ибни Ҳабаш ибни Амираки Суҳравардӣ (форсӣ: شهاب الدین یحیی بن حبش بن امیرک ابوالفتوح سهروردی‎; мулаққаб ба Шайхулишроқ ва Шайхулмақтул; 1155, Суҳравард, Эрон, Хилофати Аббосиён — 1191, Ҳалаб, Сурия, Хилофати Аббосиён) — файласуф, сӯфӣ, зоҳид, ориф ва фақеҳи форс-тоҷик, бунёнгузори фалсафаи ишроқӣ.

Зиндагинома

Маълумоти ибтидоиро дар зодгоҳаш гирифта, барои идомаи таҳсил ба Мароға сафар намуд, он ҷо аз устодаш Маҷдуддияи Ҷилӣ улуми динва ҳикматро омӯхт ва бо Фахруддини Розӣ шинос шуд. Ваъд ба Исфаҳон омад ва осори Абӯалии Сино ва «Басир»-и Ибии Саҳноро омӯхт. Суҳравардӣ китоби Абӯалии Сино «Ишорот ва танбеҳот», рисолаи «Ғайр»-ро аз арабӣ ба форсӣ тарҷума карда, «Ишорот»-ро шарҳ дод. Китоби «Ғурбату-л-ғарбия»-ро дар идомаи рисолаи «Ҳай ибни Яқзон»-и Сино навишт. Дар Исфаҳон бо дастнависи китоби «Ҳашмату-л-матриқийин»-и ӯ шинос шуд ва аз он илҳом гирифта ба офаридани системаи нави фалсафӣ пардохт.

Таълимоти фалсафии Суҳравардӣ асосан дар китоби «Ҳикмату-л-ишроқ» (соли 1186) баён шудааст. Ақидаҳои фалсафии Суҳравардӣ таҳти нуфузи зардуштия, машшоия, навафлотуния ва калом ташаккул ёфтаанд. Дар синни тақрибан 36—З7-солагӣ бо фатвои фақеҳон ва амри Малик Салоҳуддини Аюбӣ Суҳравардӣ ба куфру илҳод муттаҳам шуда, дар қалъаи Ҳалаб ба қатл расид.

Адабиёт

• Энциклопедияи Советии Тоҷик : [дар 8 ҷ.] / сармуҳаррир А. С. Сайфуллоев. — Д. : СИЭСТ, 1978—1988.