Ҳадди ақали музди меҳнат
Ҳадди ақали музди меҳнат - ин пасттарин маошест, ки корфармоён метавонанд ба таври қонунӣ ба коргарони худ пардохт кунанд. Яъне, он сатҳест, ки ба кормандон иҷозати фурӯши меҳнати худро надоранд.
Ҳарчанд мафҳуми ҳадди ақали музди меҳнат дар қонунгузории бисёр кишварҳо ҷой дода шудааст, аммо дар бораи афзалиятҳо ва нуқсонҳои ҳадди ақали музди меҳнат андешаҳои гуногун мавҷуданд. Тарафдорон мегӯянд, ки вай дараҷаи зиндагониро баланд мебардорад, ҳосилнокии меҳнатро баланд мебардорад ва дар баробари афзудани даромад маблағгузориро зиёд мекунад. Мухолифин мегӯянд, ки он камбизоатӣ ва бекориро афзоиш медиҳад, ба касбукор зиён мерасонад ва аз корхонаҳо талаб мекунад, ки нархҳои маҳсулот ва хидматҳоро барои ҷуброн кардани маоши баланд афзоиш диҳад ва ба рушди бозори сиёҳи меҳнат мусоидат кунад. Муқаррар намудани музди ғайрибозорӣ ба фаъолияти механизми бозорӣ дар бозори меҳнат халал мерасонад.
Муқаррар кардани ҳадди ақали музди меҳнат як шакли дахолати бозор аст, ки ба фаъолияти бозорҳо халал мерасонад. Баланд бардоштани ҳадди ақали музди меҳнат аз ҷониби ҳукумат як роҳи зиёд кардани даромадҳои андоз ба буҷети давлатӣ мебошад, зеро ҳар қадаре ки ҳадди ақали музди меҳнат зиёд бошад, андозҳо аз он зиёдтар мешаванд.
Аксари кишварҳои ҷаҳон қонунҳои ҳадди ақали музди меҳнатро дар охири асри 20 ҷорӣ карданд. То соли 2020, баландтарин музди ҳадди ақал дар ҷаҳон — дар Женеваи Швейсария қариб 4000 евро аст. [1]
Дар Тоҷикистон
[вироиш | вироиши манбаъ]Андозаи ҳадди ақали музди меҳнат кафолати давлатӣ (меъёри иҷтимоӣ) буда, аз тарафи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда мешавад. Андозаи ҳадди ақали музди меҳнат ба тартиби муқаррарнамудаи қонун бояд индексатсия шавад. Ба андозаи ҳадди ақали музди меҳнат пардохтҳои иловагӣ, ки барои аз давомнокии муқаррарии вақти кор зиёдтар кор кардан дода мешавад, дохил мешаванд. Дар ноҳияҳо ва маҳалҳое, ки ба музди меҳнат коэффисиентҳои ноҳиявй, коэффисиент барои кор дар биёбон, маҳалҳои беоб ва баландкӯҳ муқаррар гардидаанд, андозаи ҳадди ақали музди меҳнат бо истифодаи ин коэффисиентҳо муайян карда мешавад.[2]
Фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 9 январи соли 2024, №671 «Дар бораи тадбирҳои тақвият бахшидани сатҳи ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ, зиёд намудани маоши амалкунандаи вазифавии хизматчиёни давлатӣ, кормандони ташкилотҳои буҷетӣ, андозаи нафақа ва стипендия». Мутобиқи фармони мазкур, аз 1 июли соли 2024 ҳадди ақали музди меҳнат дар тамоми соҳаҳои иқтисодиёти мамлакат ба андозаи 800 сомонӣ дар як моҳ муқаррар карда шудааст.[3]
Нигаред низ
[вироиш | вироиши манбаъ]Эзоҳ
[вироиш | вироиши манбаъ]- ↑ Женеваи Швейтсария баландтарин маоши ҳадди ақалро дар ҷаҳон муқаррар кардааст. www.epravda.com.ua. 18 сентябри 2025 санҷида шуд.
- ↑ Фарҳанги истилоҳоти ҳуқуқ / Зери таҳрири Маҳмудов М.А. - Душанбе: ЭР-граф, 2009. - с. 503
- ↑ Аз 1 июл дар Тоҷикистон андозаи нафақаҳои суғуртавӣ, меҳнатӣ ва иҷтимоӣ дар ҳаҷми 30 фоиз зиёд карда мешавад. www.khovar.tj. 18 сентябри 2025 санҷида шуд.