Ҳамгунсозии толишҳо
Ҳамгунсозии толишҳо — як раванди иҷтимоӣ-фарҳангист, ки дар ҷараёни он толишҳо худро як ҷузъи ҷомеаи миллӣ ва фарҳангии толишҳо муаррифӣ карданро қатъ мекунанд. Ҳамгунсозӣ тавассути шиносоӣ бо фарҳанг, дин, идеалҳои миллӣ ё сиёсии муҳити ассимилятсия ё издивоҷҳои омехта сурат мегирад.
Ҳамгунсозӣ
[вироиш | вироиши манбаъ]Таъсири равандҳои миллӣ, пеш аз хама раванди азхудкунии табиӣ ба тағйир ёфтани таркиби этникии аҳолӣ назар ба давраи гузашта боз ҳам калонтар буд. Аз тарафи озарбойҷониҳо азхуд карда шудани халқҳои гурӯҳи шаҳдоч, тотҳо, толишҳо ва ғайра ба афзудани шумораи мутлақи озарбойчонҳо ва ҳиссаи онҳо дар тамоми аҳолии ҷумҳурӣ мусоидат кард. Ҳамин тариқ, дар саршумории соли 1959 ва барӯйхатгирии минбаъдаи он толишҳо озариро забони модарии худ ва худро озарӣ номиданд. Аммо як кисми толишҳо забони модарии худ толиширо ҳисоб мекарданд.[1] Тибқи барӯйхатгирии соли 1897 дар империяи Русия[2] 35219 толиш зиндагӣ мекардаанд ва тибқи барӯйхатгирии соли 1926 дар ҶШС Озарбойҷон 77039 нафар толишҳо зиндагӣ мекарданд. Аз соли 1959 то соли 1989 толишҳо ба унвони як қавми алоҳида дар ҳеҷ гуна саршуморӣ шомил нашуданд, вале бахше аз туркҳои Озарбойҷон ҳисобида мешуданд, ҳарчанд толишҳо бо забони эронӣ ҳарф мезананд. Дар соли 1999 ҳукумати Озарбойҷон изҳор дошт, ки дар Ҷумҳурии Озарбойҷон ҳамагӣ 76 800 толиш умр ба сар мебарад, аммо ин камтар аз шумори воқеии мушкилоти сабти номи толишӣ арзёбӣ мешавад. Бархе бар ин назаранд, ки шумори толишҳо, ки дар манотиқи ҷанубии Озарбойҷон зиндагӣ мекунанд, 500 ҳазор нафар аст[3].
Эзоҳ
[вироиш | вироиши манбаъ]- ↑ СОВЕТСКАЯ ЭТНОГРАФИЯ • №5-1982 / Соболь Н. С.. — Москва: Наука, 1982. — С. 67—68. — 178 с.
- ↑ Брокгауз-Ефрон и Большая Советская Энциклопедия объединенный словник
- ↑ Hema Kotecha. Islamic and Ethnic Identities in Azerbaijan: Emerging trends and tensions