Пневмония

Пневмония
Ихтисос	Пулмонология, инфектология

Пневмония
МКБ-10	J12., J13., J14., J15., J16., J17., J18., P23.
МКБ-9	480-486, 770.0
DiseasesDB	10166
MedlinePlus	000145
eMedicine	topic list
MeSH	D011014

Синапаҳлӯ (форсӣ: سینه‌پهلو‎), пневмони́я (юн.-қад. πνευμονία — «бемории шуш», аз юн.-қад. πνεύμων — «шуш»), газаки шуш, зотуррия — газаки шадид ва музмини алвеолаҳо, бронхиолаҳо ва бофтаҳои пайвасткунандаи шуш.

Пневмонияи одам

Пневмонияи одамро вирусҳо (вирусҳои грипп, аденовирусҳо, вирусҳои орнитозӣ), бактерияҳо (пневмококкҳо, стафилококкҳо ва ғайраҳо) меангезанд. Аз ҳад зиёд хунукхӯрӣ, назлаи роҳҳои болоии нафас, дарди дандон, сустшавии организм ва ғайра боиси авҷгирии пневмония мегарданд.

Пневмонияи шадид

Пневмонияи шадид 3 хел мешавад: газаки пардаи шуш (плевройневмония), газаки бронхҳо (бропхонпевмония) ва пневмонияи вирусӣ. Ҳангоми газаки пардаи шуш ҳарораташ: то 39—40°С баланд шуда, сари сина дард мекунад ва бемор сахт месулфад. Дар вақти газа ки бронхҳо бошад, қисмҳои алоҳидаи шуш иллат меёбанд. Ҳарораташ то 38°С баланд мешавад ва бемор оҳиста — оҳиста месулфад.

Пневмонияи вирусӣ аксар дар вақти эпидемияи грипп мушоҳида мешавад. Ҳангоми он бофтаи пайвасткунандаи шуш иллат ёфта, боморӣ кашол меёбад. Плеврит, думмал, коллапс ва ғайра боди пневмонианд. Дар вақти пневмонияи музмин просессҳои газакгирии қисмҳои осебдидаи шуш дар ҳар сари вақт авҷ могирад.

Духтурони тоҷик барои табобати пневмонияи стафилококкии бачагон усули ба воситаи пӯст ба шуш фиристодани антибиотикҳоро васеъ истифода мебаранд. Табобати бачагоне, ки ба пневмонияи музмин гирифторанд, дар санаторияи «Тангаӣ» (райони Орҷоникидзеобод) гузаронида мешавад.

Муолиҷа

Ба беморхона хобонидани бемор; истоъмоли антибиотикҳо, доруҳои сулфаниламидӣ; физиотерапия ва ғайра.

Пешгирӣ

Нест кардани манбаи сироят, обутоб додани организм, пурра табобат кардани пневмонияи шадид ва ғайра.

Пневманияи ҳайвонот

Ба пневмания аксар ҳайвоноти ҷавон гирифтор мешаванд. Вай одатан дар натиҷаи аз ҳад зиёд хунук хурданн ҳайвонот, нафас кашидани моддаҳои муассир, бемориҳои сироятӣ ё инвазионӣ ва ғайра ба вуҷуд меояд. Боди пневманияи ҳайвонот газаки фасоддор 6 қарасони (гангрена) шуш мебошад.

Адабиёт

• Молчанов Н. С., Ставсная В. В. Клиника и лечение острых пневмоний, Л., 1971;
• Злыдников П. Ы., Хроническая пневмония, М., 1974.
• Энциклопедияи Советии Тоҷик : [дар 8 ҷ.] / сармуҳаррир А. С. Сайфуллоев. — Д. : СИЭСТ, 1978—1988.