Президенти Миср

Президенти Миср
Президенти Миср
Вебгоҳ	presidency.eg

Президенти Миср ( ар. رئيس مصر‎ ) - вазифаи сардори давлат дар Миср. 18 июни соли 1953 таъсис ёфтааст. Аввалин шуда, ин вазифаро Муҳаммад Нагиб ишғол кардаст.

Интихоботи охирини президентӣ рӯзҳои 26 ва 27 майи соли 2018 баргузор шуда буданд. Фелдмаршал Абдул Ас-Сисӣ бо беш аз 97% овозҳо дар интихобот пирӯз шуд.

Таърих

Эҷоди мансаби Президент

Мансаби Президент 18 июни соли 1953 пас аз сарнагун кардани шоҳ Аҳмад Фуади II таъсис дода шудааст.

Инқилоби соли 2011

10 феврали соли 2011 - Муборак баъзе салоҳиятҳои президентиро ба ноиби президент Умар Сулаймон ^[1], аммо истеъфо рад кард. Вай нияти роҳбарии Мисрро то интихоботи моҳи сентябри соли 2011 бори дигар тасдиқ кард ва гуфт, ки лоиҳаи тағиротҳои конститутсиониро таҳия кардааст. Муборак дар ин бора дар як паёми телевизионӣ ба миллат гуфт.
11 феврали 2011 - истеъфо Муборак.
13 феврали 2011 - Ҳокимият дар Миср ба Шӯрои Олии Қувваҳои Мусаллаҳ таҳти роҳбарии фельдмаршал Тантавӣ гузашт. Сарвазир Шафик ваколатҳои худро муваққатан то ташкили ҳукумати нав нигоҳ медорад ^[2]. Арбиён конститутсияро боздоштанд ва парлумонро пароканда карданд ^[3].
3 марти 2011 - Сардори ҳукумати давраи гузариш Аҳмад Шафик истеъфо дод ва ба ҷои ӯ вазири собиқи нақлиёт Эссам Шараф таъйин шуд.
4 марти 2011 - сарвазири нав ба майдони Таҳрир омад ва аз ҷавонони инқилобӣ баракат хост.
15 марти 2011 - Хадамоти амнияти давлатӣ, ки сутуни асосии режими Муборак ба ҳисоб мерафт, барҳам дода шуд.^[4]
19 марти 2011 - раъйпурсӣ оид ба тағирот ба конститутсия, ки салоҳияти президентро маҳдуд мекунад (ба ҷои 6 сол 4 сол, манъи 3 муҳлат, бекор кардани ваколатҳои фавқулодда) ^[5].
13 апрели соли 2011 - Мақомоти Миср президенти собиқ Ҳуснӣ Муборакро ба ҳабс гирифтанд.^[6]
16 апрели соли 2011 - бо қарори суд Ҳизби Миллии Демократӣ, ки пеш аз инқилоб ҳукмронӣ мекард, пароканда карда шуд.^[7]
30 апрели соли 2011 - исломгароён Ҳизби Озодӣ ва Адолатро таъсис доданд (роҳбар Муҳаммад Ҳусейн) барои иштирок дар интихобот ^[8].
7 майи соли 2011 - задухӯрдҳо байни масеҳиёни қибтӣ ва мусулмонони салафӣ дар Қоҳира ^[9]
9 октябри соли 2011 - бори дигар бо иштироки насрониҳои қибтӣ ошӯбҳо сар заданд, ин дафъа мухолифони онҳо низомиёни ҳукумати гузариш буданд. 6 нафар кушта шуданд: 4 қибтӣ ва 2 сарбоз. Задухӯрдҳо дар Қоҳира дар наздикии бинои маркази телевизионӣ ба амал омад, ки коптҳо ба нишони эътироз алайҳи афзоиши ҳодисаҳои ҳамла ба калисоҳои онҳо баромаданд. Аммо, ба сабаби иғвоангезии шахсони номаълум, бетартибиҳо сар заданд.^[10]
21 ноябри соли 2011 - Эссам Шараф аз вазифаи раиси ҳукумати давраи гузариши Ҷумҳурии Мисри Араб истеъфо дод. ва. дар бораи. Камол Ганзурӣ раис таъйин карда шуд.
7 декабри соли 2011 - Камол Ганзурӣ ба ҳайси раиси ҳукумати гузариш ARE савганд ёд кард.
4 майи соли 2012 - бетартибиҳо дар Қоҳира бо талаби интиқоли қудрат аз хунтаи низомӣ ба ҳукумати мулкӣ идома доштанд.^[11]
23 ва 24 майи соли 2012 - даври 1-уми интихоботи президентӣ дар Миср баргузор шуд, ки дар он онҳо ба даври 2-юм гузаштанд: Муҳаммад Мурсӣ ва Аҳмад Шафик.
16 ва 17 июни соли 2012 - даври 2-юми интихоботи президентии Миср баргузор гардид.
18 июни соли 2012 - Мувофиқи ваъдаи Тантавӣ, Шӯрои олии ҳарбӣ қудратро ба президенти интихобшуда месупорад.
24 июни 2012 - пирӯзии Муҳаммад Мурсӣ эълон шуд.
30 июни 2012 - Муҳаммад Мурсӣ ба вазифаи Президенти Ҷумҳурии Мисри Араб шурӯъ кард.
12 августи соли 2012 - Муҳаммад Мурсӣ вазири дифоъ фельдмаршал Муҳаммад Ҳусейн Тантавиро, ки воқеан бо ӯ қудратро дар Миср тақсим мекард, барканор кард.

Эътирозҳои соли 2012-2013

22 ноябри соли 2012 - Муҳаммад Мурсӣ ба як эъломияи конститутсионӣ имзо гузошт, ки судҳоро аз ҳаққи пароканда кардани палатаи болоии парлумон ва Ассамблеяи конститутсионӣ маҳрум мекунад ва инчунин ба президенти кишвар иҷозат медиҳад, ки «ҳама гуна фармонҳоеро, ки ба ҳифзи инқилоб нигаронида шудаанд» содир кунад, ки наметавонанд ба суд шикоят карданд. Амалҳои Мурсӣ хашми оппозисиюнро ба вуҷуд овард, ки онҳо президентро ба ғасби ҳокимият ва барқарор кардани диктатура айбдор карданд.
25 ноябри соли 2012 - ҳангоми эътироз ба эъломия, як наврасе, ки аз Мурсӣ пуштибонӣ мекард, дар задухӯрди тарафдорон ва мухолифон кушта шуд ^[12].
29 ноябри соли 2012 - Мақомоти Миср фавран конститутсияи нав омода мекунанд. Дар арафаи Суди олии конститутсионии Миср тазоҳуркунандагонро дастгирӣ кард ва фаъолияти онро ба нишони эътироз қатъ кард, эътирозҳо дар Миср қатъ намешаванд ^[13].
30 ноябри соли 2012 - Миср лоиҳаи конститутсияро дар асоси қонунҳои шариат қабул кард. Дар Қоҳира тазоҳургарон бо полис идома доранд.
1 декабри соли 2012 - Суди конститутсионии Миср ба сабаби фишори исломгароён эътисоб кард.^[14]
4 декабри соли 2012 - Ҳазорон нафар мухолифони президенти Миср имрӯз дар назди қасри ӯ ҷамъ омаданд. Тазоҳургарон истеъфои сарвари давлатро талаб мекунанд ва ҷунбиши Ихвонулмуслиминро "фурӯшандаҳои инқилоб" меноманд. Бино ба гузоришҳо, эътирозгарон муҳосираи полисро рахна карда, қасд доштанд ба қаср ҳамла кунанд.
15 декабри соли 2012 - дар Миср марҳилаи 1-и раъйпурсӣ оид ба қабули конститутсия баргузор гардид. 57% овоздиҳандагон ҷонибдорӣ карданд, 43% мухолифон
15 декабри соли 2012 - дар Миср марҳилаи 2-юми раъйпурсӣ оид ба қабули конститутсия баргузор гардид.
22 декабри соли 2012 - ноиби президенти Миср истеъфо дод.^[15]
1 январи соли 2013 - сарқонуни "исломӣ" дар Миср эътибор пайдо кард

Табаддулоти давлатӣ

3 июли соли 2013 - Конститутсия боздошта шуд, Президент Муҳаммад Мурсӣ барканор карда шуд. Сардори Суди конститутсионӣ Адлӣ Мансур президенти муваққат таъйин шуд.
4 июли соли 2013 - Адлӣ Мансур ба ҳайси президенти муваққати Ҷумҳурии Мисри Араб савганд ёд кард.
9 июли соли 2013 - Адлӣ Мансур сарвазир ва ноиби президенти навро таъйин кард.

Муосир

8 июни 2014 - Абдулфаттоҳ Сисӣ, ки дар интихоботи 26 май интихоб шудааст, ба кор шурӯъ кард.

Инчунин нигаред

Феҳристи президентҳои Миср
Ноиби президенти Миср
Сарвазири Миср
Интихоботи президентӣ дар Миср (2012)
Интихоботи парлумонӣ дар Миср (2011-2012)
Интихоботи президентӣ дар Миср (2014)
Интихоботи парлумонӣ дар Миср (2014)

Эзоҳ

[1] Al Jazeera: Defiant Mubarak refuses to resign(англ.)

[2] Руководить внутренней и внешней политикой Египта будет глава Высшего совета ВС

[3] Военные Египта отменили действие конституции и распустили парламент

[4] «В Египте распустили службу госбезоасности» — lenta.ru

[5] «В Египте подводят итоги референдума по изменению конституции»

[6] «Хосни Мубарака арестовали» — lenta.ru

[7] «Египетский суд распустил партию Мубарака» — lenta.ru

[8] «Египетские исламисты создали политическую партию» — lenta.ru

[9] «В межрелигиозных столкновениях в Египте погибли пять человек» — lenta.ru

[10] «В столкновениях коптов с военными в Каире погибли шесть человек» — lenta.ru

[11] «В результате столкновений в Каире пострадали 300 человек» Бойгонӣ шудааст 8 май 2012 сол. — сайт www.vesti.az

[12] «Мурси объяснил расширение своих полномочий нуждами демократии» — lenta.ru

[13] Вести. Ru: Мохаммед Мурси пытается задобрить египтян конституцией

[14] Вести. Ru: Конституционный суд Египта закрылся под давлением исламистов

[15] Вести. Ru: Вице-президент Египта ушел в отставку

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]