Jump to content

Марк Аврелий

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
(Тағйири масир аз Аврелий Марк)
Марк Аврелий Антонин
лот. Marcus Aurelius Antoninus
7 марти 161 — 17 марти 180
Ҳамроҳ бо Лусий Вер (7 марти 161 — январи 169),
Коммод (177 — 17 марти 180)
Пешгузашта Антонин Пий
Ҷонишин Коммод

Таваллуд 26 апрел 121[1]
Даргузашт 17 март 180[2][1] (58 сол)
Мадфан
Дудмон Antonines[d] ва Aurelies[d]
Ном ҳангоми таваллуд Марк Анний Вер
Падар Marcus Annius Verus[d][3] ё Antoninus Pius[d]
Модар Calvisia Domitia Lucilla[d]
Ҳамсар Faustina the Younger[d][1]
Фарзандон Commodus[d], Marcus Annius Verus Caesar[d], Annia Aurelia Galeria Faustina[d], Fadilla[d], Lucilla[d], Annia Cornificia Faustina Minor[d], Vibia Aurelia Sabina[d], Titus Aurelius Fulvus Antoninus[d] ва Domitia Faustina[d]
Фаъолият фалсафа
Эътиқод ancient Roman religion[d]
 Парвандаҳо дар Викианбор

Марк Авре́лий Антони́н (лот. Marcus Aurelius Antoninus; 26 апрел 121[1], Рум, Итолиёи Румӣ[d], Имперотурии Рум[d]17 март 180[2][1], Vindobona[d], Upper Pannonia[d], Имперотурии Рум[d]) — императори Руми Қадим (аз соли 161).

Ҳукумрониҳо

[вироиш | вироиши манбаъ]

Аз овони ҷавонӣ майл ба фалсафа дошт. Амакаш Антоний Пий (императори Рум аз соли 138) Аврелийро соли 138 ба писархондӣқабул кард ва аз соли 146 Аврелий пайваста бо амакаш ҳукмро­нӣ менамуд. То соли 169 ҳамроҳи додарандараш Лутсий Вер ҳукмронӣ кардааст. Ҳукмронии вай охирин давраи осудаи сулолаи антониниҳо ба шумор меравад. Сиёсати дохилии Аврелий бо ҳамфикрӣ бо сенат, намояндагони дастгоҳи давлатии империя фарқ мекард. Соли 162 исёне, ки дар Британия сар зад, пахш карда шуд, солҳои 162—166 дар натиҷаи ҷанг бо Парфия назорат аз болои Осроена ва Арманистон барқарор карда шуд. Мутаассифона, сипоҳиён ба Империя марази гузарандаи ваборо оварданд, ки то соли 189 идома ёфт. Қариб тамоми муҳлати ҳукмрониашро Аврелий дар Дунай, ки ҷангҳои Маркоманӣ давом доштанд (166—180), гузарондааст.

Аврелий бо мушкилӣҳамлаҳои доимии сарматҳову маркоманҳо, квадҳову вандалҳоро рафъ намуда, соли 172 музаффарият ба даст овард ва дар Рум сутуни 30-метраеро дар майдони ҳарб бино кард. Баъд аз аввалин музаффарият хост, ки дар гирду атрофи Дунай вилоятҳои нав ташкил кунад, аммо исёни дар Миср саршуда (175) [[[Авидия Кассия]]] халал расонд ва Аврелий соли 178 аз нав ба тарафи Дунай, шаҳри Виндобон (ҳозира Вена) раҳсипор шуд. Он ҷо зидди германиягиҳо ҷангид ва баъдтар аз бемории вабо фавтид. Асари фалсафии "Дар танҳоӣ дар рӯҳияи истодагарӣ ва мутеъ шудан ба тақдир навишта шудааст.