Айзпуте

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Шаҳр
Айзпуте
латишӣ: Aizpute
Парчам Нишон
Парчам Нишон
56°43′16″ с. ш. 21°36′06″ в. д.HGЯO
Кишвар Латвия
Мақом шаҳри вилоятӣ
Минтақа Курземе
Вилоят Айзпуте
Роҳбар Юрис Грасманис
Таърих ва ҷуғрофиё
Таъсис 1248
Номҳои пешина Ҳазенпот
Шаҳр аз 1378
Масоҳат 6.9 км²
Аҳолӣ
Аҳолӣ 5068[1] тан (2011)
Зичӣ 734.5 тан/км²
Номи қавмӣ а́йзпуте(г)ӣ, а́йзпут(еги)ҳо[2]
Шиносаҳои ададӣ
Пешшумораи телефон (+371) 634
Нишонаҳои почта LV-3456[3]
Код ATVK 0640605[4]
aizpute.lv(лат.)
Нишон додан/Пинҳон кардани харита
Айзпуте дар харитаи
Айзпуте
Айзпуте
 Парвандаҳо дар Викианбор

Айзпуте (латишӣ: Aizpute, олмонӣ: Hasenpoth) — шаҳрест дар ғарби Латвия, маркази вилояти Айзпуте (минтақаи таърихии Курземе). То 1 июли соли 2009 он ба ноҳияи Лиепая дохил буд .

Аҳолӣ 5346 нафар (2007).

Дар дарёи Тебра, дар 48 км шимолу шарқи Лиепая ҷойгир аст.

Таърих[вироиш | вироиши манбаъ]

Қалъаи салибдорони немис Ҳазенпот ( олмонӣ: Hasenpoth) соли 1248 таъсис ёфтааст. Аз соли 1378 шаҳр, маркази маъмурии усқуфи Курланд гашт. Ғайр аз усқуфи Курландия, қалъа дар замонҳои гуногун ба шоҳи Дания, герсог Магнуси Ҳолштейнӣ, марграфи Бранденбург, герсоги Курланд ва корол (шоҳ)-и Лаҳистон тааллуқ дошт . Аз соли 1585, маркази маъмурии вилояти Пилтен, аз соли 1795 — як қисми Империяи Русия, шаҳри Ҳазенпоти губернияи Курланд(ия), маркази маъмурии уезди ҳамном [5] . Аз соли 1917 ин шаҳр расман номи муосири худро дорад. Солҳои 1918-1940 — дар ҳайати Ҷумҳурии Латвия, солҳои 1940-1990 — дар РСС Латвия.

Яҳудиён дар асри XVI дар Айзпуте маскан гирифтанд, дар соли 1708 канисаи яҳудӣ вуҷуд дошт ва дар миёнаи асри 18 як ҷамъияти яҳудиён (аввалин дар Курланд) таъсис ёфт, ки раввин ва дарбори динии худро дошт. Аз ибтидои асри 19 яҳудиён тақрибан нисфи аҳолиро ташкил медоданд  : дар соли 1800 — 678 (46%), дар соли 1863 — 1622 (52%), дар соли 1897 — 1170 (35%), дар соли 1920 — 586 (22%), дар соли 1935 — 534 яҳудӣ (16,5%). Қисми зиёди аҳолии боқимондаи яҳудӣ аз ҷониби воҳидҳои Вермахт дар соли 1941, 386 нафар нобуд карда шуданд.

Манзараҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

Калисои Иоани Муқаддас

Қалъаи Ҳазенпот, Калисои Иоанни Муқаддас (1253). Канисаи яҳудиён.

Нақлиёт[вироиш | вироиши манбаъ]

Роҳҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

Роҳи минтақавии P112 Кулдига — Аизпуте — Личи ба воситаи Айзпуте мегузарад.

Ба Айзпуте роҳҳои минтақавии P115 Айзпуте — Калвене ва P117 Скрунда — Айзпуте меоянд.

Хидмати автобусҳои байнишаҳрӣ[вироиш | вироиши манбаъ]

Хатсайрҳои асосии Айзпуте — СкрундаСалдусРига; Айзпуте — КулдигаТукумсРига; Айзпуте — Кулдига — Тулса; Айзпуте — Скрунда — Кулдига; Айзпуте — Гробиня — Лиепая.

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

Пайвандҳо[вироиш | вироиши манбаъ]