Алии Шатранҷӣ
| Зодгоҳ: | Самарқанд |
|---|---|
| Солҳои эҷод: | шоир |
Ҷамолулҳукамо Деҳқон Алии Шатранҷӣ (форсӣ: دهقان علی شطرنجی سمرقندی; ? — қарни XII) — шоир ва шатранҷии форс-тоҷик, аз шогирдони Сӯзании Самарқандӣ.
Зиндагинома
[вироиш | вироиши манбаъ]Зодгоҳаш Самарқанд. Дар «Чаҳор мақола»-и Низомии Арӯзии Самарқандӣ ва «Лубоб-ул-албоб»-и Авфӣ аз ӯ чун шоири баркамол, аз зумраи маддоҳони «Оли хоқон» (ҳокимони қарохонии Самарқанд) ёд шудааст. Дар «Лубоб-ул-албоб» 36 қитъаи Алии Шатранҷӣ ва як қасидааш ҷой гирифтаанд. Авфӣ таъкид мекунад, ки «аксар ашъори ӯ муқаттаот аст». Қитъаҳои Алии Шатранҷӣ аксаран панду насиҳатианд.
Намунае аз эҷодиёти шоир
[вироиш | вироиши манбаъ]Намунаҳо аз ашъори Алии Шатранҷӣ:
- Башорат орад аз Наврӯз моро ҳар замон лаклак,
- Кунад ғамгин дили мо з-он башорат шодмон лаклак.
- Шавад холӣ зи барфу зоғ паҳнои замин яксар
- Зи барфу зоғ чун гардад аён аз осмон лаклак…
- Дабиристон-ст гӯӣ, ошёну кӯдакон гунҷишк,
- Нишаста чун яке пири муаллим дар миён лаклак…
- Умри дароз агар зи ҳар неъмате беҳ аст,
- Бад неъмате, ки умри дароз аст дар ниёз.
- Андар ниёз умри дароз, эй бародарон,
- Умри дароз нест, ки ҷон кандани дароз.
Эзоҳ
[вироиш | вироиши манбаъ]Адабиёт
[вироиш | вироиши манбаъ]- Алии Шатранҷӣ // А — Асос. — Д. : СИЭМТ, 2011. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир А. Қурбонов ; 2011—2023, ҷ. 1). — ISBN 978-99947-33-45-3.
- Суханварони Сайқали рӯи замин. — Д., 1973;
- Бертельс Е. Э., История персидско-таджикской литературы. — М., 1960.