Аҳолии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон
Ба аҳолии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон хусусияти тамоюлҳои демографӣ дар заминаи нишондиҳандаҳои дахлдори Ҷумҳурии Тоҷикистон хос аст.
Барӯйхатгирии 1989
[вироиш | вироиши манбаъ]Дар замони шӯравӣ, бинобар афзоиши баланди табиӣ ва муҳоҷират, аҳолии минтақа босуръат меафзуд. Ҳамин тариқ, мувофиқи барӯйхатгирии умумииттифоқии соли 1989 аҳолии ВМКБ 160.886 нафарро ташкил медод. Халқҳои помирӣ (бадахшонӣ) чун қисми таркибии тоҷикон ҳисоб карда шуданд -—дар маҷмӯъ 143.932 нафар. (89,5%), инчунин 10.756 қирғизҳо дар ВМКБ зиндагӣ мекарданд (6,7% аҳолии ВМ, аз ҷумла қариб 72% аҳолии ноҳияи Мурғобро ташкил медиҳанд), намояндагони халқҳои славянӣ (русҳо, украинҳо ва беларусҳо) низ зиндагӣ мекарданд дар шаҳри Хоруғ, ки 4758 (3,0%) ба назар гирифта шудаанд [1] . 3,5% боқимонда ба гурӯҳҳои хурди қазоқҳо, ӯзбекҳо, туркманҳо, қаракалпоқҳо ва тоторҳо рост меомаданд, ки асосан дар маркази маъмурии вилоят — ш. Хоруғ, зиндагӣ мекунанд.
Тоҷикистони соҳибистиқлол
[вироиш | вироиши манбаъ]Мувофиқи барӯйхатгирии соли 2000, аҳолии вилоят ба 206 ҳазор нафар расид. Аз ҳисоби афзоиши баланди табиӣ афзоиши аҳолии вилоят идома ёфт. Аммо дар натиҷаи мубодилаи муҳоҷират бо дигар вилоятҳои Тоҷикистон ва дигар давлатҳои ИДМ шумораи одамони ҳама миллат кам мешуд. Ҳиссаи аҳолии шаҳрӣ (ягона шаҳри ВМ шаҳри Хоруғ аст) хеле кам буд — 13,4% (ки ин нисбат ба тамоми ҷумҳурӣ ду маротиба камтар аст).
Барӯйхатгирии соли 2010
[вироиш | вироиши манбаъ]Барӯйхатгирии аҳолӣ дар соли 2010 бори аввал нишондиҳандаи афзоиши вилоятро манфӣ нишон дод (-0,3%). Аҳолии ВМ (206 ҳазор) аз сабаби ба қадр нарасидани муҳоҷират нисбат ба маълумоти мавҷудаи бақайдгирӣ (230 ҳазор) хеле кам шудааст. Дар давраи солҳои 2000-2010 афзоиши табиӣ амалан ба хуруҷи муҳоҷират баробар буд, ки ба намояндагони ҳамаи миллатҳои ВМ таъсир расонд. Аҳолӣ танҳо дар шаҳри Хоруғ афзоиш ёфт (аз 27,4 то 28,1 ҳазор нафар). Аз ин сабаб, ҳиссаи аҳолии шаҳрҳо дар ВМКБ аз 13,4 то 13,6% афзуда, дар маҷмӯъ дар Тоҷикистон ин нишондиҳанда бетағйир монд ва дар сатҳи 26,5% боқӣ монд [2] . Бо вуҷуди ин, ВМКБ ҳамчун вилояти аз ҳама камшаҳрнишинтарини ҷумҳурӣ боқӣ мондааст.
Аз ҷиҳати қавмӣ, халқҳои помирӣ (бадахшонӣ), ки тоҷик ҳисоб карда мешаванд, дар якҷоягӣ ба 94,4% ё 194.423 нафар баробар буданд. Қирғизҳо бузургтарин ақаллияти этникӣ (5,3 % ё 10,949 нафар) ҳисобида мешаванд. Пас аз пошхӯрии СССР, аксарияти аҳолии славянӣ ВМКБ-ро тарк карданд. Шумораи русҳо дар солҳои 1989—2010 аз 3195 то 81 нафар (ё аз 1,99% то 0,04%) кам шуд. [3]
Таркиби миллӣ
[вироиш | вироиши манбаъ]- Динамикаи миқдор ва таркиби миллии аҳолии ВМКБ аз рӯи маълумоти барӯйхатгирии умумииттифоқии солҳои 1939-1989 ва барӯйхатгирии 2010 дар Тоҷикистон
| Миллият | 1939 нафар |
% | 1959 нафар |
% | 1970 нафар |
% | 1979 нафар |
% | 1989 нафар |
% | 2010[3] чел. |
% |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ҳамагӣ | 53210 | 100,00% | 73037 | 100,00% | 97796 | 100,00% | 127709 | 100,00% | 160887 | 100,00% | 205949 | 100,00% |
| Тоҷикон (помириҳо) | 44374 | 83,39% | 65534 | 89,73% | 89314 | 91,33% | 115484 | 90,43% | 143932 | 89,46% | 194423 | 94,40% |
| Қирғизҳо | 6093 | 11,45% | 5395 | 7,39% | 6930 | 7,09% | 8503 | 6,66% | 10756 | 6,69% | 10949 | 5,32% |
| Ӯзбекҳо | 148 | 0,28% | 86 | 0,12% | 220 | 0,22% | 292 | 0,23% | 250 | 0,16% | 410 | 0,20% |
| Русҳо | 1719 | 3,23% | 1413 | 1,93% | 764 | 0,78% | 1779 | 1,39% | 3195 | 1,99% | 81 | 0,04% |
| Тоторҳо | 361 | 0,68% | 174 | 0,24% | 102 | 0,10% | 155 | 0,12% | 297 | 0,18% | 8 | 0,00% |
| Қазоқҳо | 14 | 0,03% | 13 | 0,02% | 16 | 0,02% | 39 | 0,03% | 395 | 0,25% | 3 | 0,00% |
| Укроинҳо | 286 | 0,54% | 229 | 0,31% | 309 | 0,32% | 1203 | 0,94% | 1096 | 0,68% | ||
| Белорусҳо | 19 | 0,04% | 21 | 0,03% | 23 | 0,02% | 56 | 0,04% | 467 | 0,29% | ||
| ғ. | 196 | 0,37% | 172 | 0,24% | 118 | 0,12% | 198 | 0,16% | 499 | 0,31% | 75 | 0,04% |
Аҳолӣ аз рӯи ноҳияҳо
[вироиш | вироиши манбаъ]Districts:
| No. | District | Native name | Former names | Capital | Area in km2[4] | Population
(2020 estim.)[5] |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 52 | Darvoz | Дарвоз | Qala'i-Khumb | Qal'ai Khumb | 2,800 | 24,000 |
| 53 | Vanj | Ванҷ | Vanj | 4,400 | 34,400 | |
| 54 | Rushon | Рӯшон | Rushon | 5,900 | 25,800 | |
| 55 | Shughnon | Шуғнон | Khorugh | 4,600 | 38,000 | |
| 56 | Roshtqala | Роштқалъа | Roshtqal'a | 4,300 | 27,400 | |
| 57 | Ishkoshim | Ишкошим | Ishkoshim | 3,700 | 32,900 | |
| 58 | Murghob | Мурғоб | Murghob | 37,300 | 15,900 |
City of regional subordination:
| No. | City | Native name | Former names | Area in km2[4] | Population
(2020 estim.)[5] |
|---|---|---|---|---|---|
| - | Khorugh | Хоруғ | <100 | 30,500 |
Нигаред
[вироиш | вироиши манбаъ]Эзоҳ
[вироиш | вироиши манбаъ]- ↑ Афганские кыргызы - Форум «Евразийского исторического сервера»(пайванди дастнорас — таърих). 23 Январ 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 5 феврали 2013.
- ↑ Архивированная копия(пайванди дастнорас — таърих). 18 Январ 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 10 май 2012.
- ↑ 3.0 3.1 Том 3. Национальный состав и владение языками, гражданство населения Республики Таджикистан (2010) Бойгонӣ шудааст 14 октябри 2013 сол. // Агентство по статистике при Президенте Республики Таджикистан Хатои ёдкард: Invalid
<ref>tag; name "ЭтноСтатРТ" defined multiple times with different content - ↑ 4.0 4.1 Хатои ёдкард: Барчасби
<ref>ғайримиҷоз; матне барои ёдкардҳо бо номиregionsворид нашудааст - ↑ 5.0 5.1 Хатои ёдкард: Барчасби
<ref>ғайримиҷоз; матне барои ёдкардҳо бо номиpop2020ворид нашудааст