Jump to content

Аҳолии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод

Ба аҳолии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон хусусияти тамоюлҳои демографӣ дар заминаи нишондиҳандаҳои дахлдори Ҷумҳурии Тоҷикистон хос аст.

Барӯйхатгирии 1989

[вироиш | вироиши манбаъ]

Дар замони шӯравӣ, бинобар афзоиши баланди табиӣ ва муҳоҷират, аҳолии минтақа босуръат меафзуд. Ҳамин тариқ, мувофиқи барӯйхатгирии умумииттифоқии соли 1989 аҳолии ВМКБ 160.886 нафарро ташкил медод. Тоҷикон -—дар маҷмӯъ 143.932 нафар. (89,5%), инчунин 10.756 қирғизҳо дар ВМКБ зиндагӣ мекарданд , намояндагони халқҳои славянӣ (русҳо, украинҳо ва беларусҳо) низ зиндагӣ мекарданд дар шаҳри Хоруғ, ки 4758 (3,0%) ба назар гирифта шудаанд [1] . 3,5% боқимонда ба гурӯҳҳои хурди қазоқҳо, ӯзбекҳо, туркманҳо, қаракалпоқҳо ва тоторҳо рост меомаданд, ки асосан дар маркази маъмурии вилоят — ш. Хоруғ, зиндагӣ мекунанд.

Тоҷикистони соҳибистиқлол

[вироиш | вироиши манбаъ]

Мувофиқи барӯйхатгирии соли 2000, аҳолии вилоят ба 206 ҳазор нафар расид. Аз ҳисоби афзоиши баланди табиӣ афзоиши аҳолии вилоят идома ёфт. Аммо дар натиҷаи мубодилаи муҳоҷират бо дигар вилоятҳои Тоҷикистон ва дигар давлатҳои ИДМ шумораи одамони ҳама миллат кам мешуд. Ҳиссаи аҳолии шаҳрӣ (ягона шаҳри ВМ шаҳри Хоруғ аст) хеле кам буд — 13,4% (ки ин нисбат ба тамоми ҷумҳурӣ ду маротиба камтар аст).

Барӯйхатгирии соли 2010

[вироиш | вироиши манбаъ]

Барӯйхатгирии аҳолӣ дар соли 2010 бори аввал нишондиҳандаи афзоиши вилоятро манфӣ нишон дод (-0,3%). Аҳолии ВМ (206 ҳазор) аз сабаби ба қадр нарасидани муҳоҷират нисбат ба маълумоти мавҷудаи бақайдгирӣ (230 ҳазор) хеле кам шудааст. Дар давраи солҳои 2000-2010 афзоиши табиӣ амалан ба хуруҷи муҳоҷират баробар буд, ки ба намояндагони ҳамаи миллатҳои ВМ таъсир расонд. Аҳолӣ танҳо дар шаҳри Хоруғ афзоиш ёфт (аз 27,4 то 28,1 ҳазор нафар). Аз ин сабаб, ҳиссаи аҳолии шаҳрҳо дар ВМКБ аз 13,4 то 13,6% афзуда, дар маҷмӯъ дар Тоҷикистон ин нишондиҳанда бетағйир монд ва дар сатҳи 26,5% боқӣ монд [2] . Бо вуҷуди ин, ВМКБ ҳамчун вилояти аз ҳама камшаҳрнишинтарини ҷумҳурӣ боқӣ мондааст.

Тоҷикон дар якҷоягӣ ба 94,4% ё 194.423 нафар баробар буданд. Қирғизҳо ақаллияти этникӣ (5,3 % ё 10,949 нафар) ҳисобида мешаванд. Пас аз пошхӯрии СССР, аксарияти аҳолии славянӣ ВМКБ-ро тарк карданд. Шумораи русҳо дар солҳои 1989—2010 аз 3195 то 81 нафар (ё аз 1,99% то 0,04%) кам шуд. [3]

Таркиби миллӣ

[вироиш | вироиши манбаъ]
Динамикаи миқдор ва таркиби миллии аҳолии ВМКБ аз рӯи маълумоти барӯйхатгирии умумииттифоқии солҳои 1939-1989 ва барӯйхатгирии 2010 дар Тоҷикистон
Миллият 1939

нафар
% 1959

нафар
% 1970

нафар
% 1979

нафар
% 1989

нафар
% 2010[3]

нафар
%
Ҳамагӣ 53210 100,00% 73037 100,00% 97796 100,00% 127709 100,00% 160887 100,00% 205949 100,00%
Тоҷикон 44374 83,39% 65534 89,73% 89314 91,33% 115484 90,43% 143932 89,46% 194423 94,40%
Қирғизҳо 6093 11,45% 5395 7,39% 6930 7,09% 8503 6,66% 10756 6,69% 10949 5,32%
Ӯзбекҳо 148 0,28% 86 0,12% 220 0,22% 292 0,23% 250 0,16% 410 0,20%
Русҳо 1719 3,23% 1413 1,93% 764 0,78% 1779 1,39% 3195 1,99% 81 0,04%
Тоторҳо 361 0,68% 174 0,24% 102 0,10% 155 0,12% 297 0,18% 8 0,00%
Қазоқҳо 14 0,03% 13 0,02% 16 0,02% 39 0,03% 395 0,25% 3 0,00%
Укроинҳо 286 0,54% 229 0,31% 309 0,32% 1203 0,94% 1096 0,68%
Белорусҳо 19 0,04% 21 0,03% 23 0,02% 56 0,04% 467 0,29%
ғ. 196 0,37% 172 0,24% 118 0,12% 198 0,16% 499 0,31% 75 0,04%

Аҳолӣ аз рӯи ноҳияҳо

[вироиш | вироиши манбаъ]

Ноҳияҳо:

Рақ. Ноҳия Номгӯй Марказ Масоҳат2[4] Аҳолӣ

(2020 estim.)[5]

52 Дарвоз Дарвоз Қалъаи Хумб 2,800 24,000
53 Ванҷ Ванҷ Ванҷ 4,400 34,400
54 Рӯшон Рӯшон Рӯшон 5,900 25,800
55 Шуғнон Шуғнон Хоруғ 4,600 38,000
56 Роштқаръа Роштқалъа Роштқалъа 4,300 27,400
57 Ишкошим Ишкошим Ишкошим 3,700 32,900
58 Мурғоб Мурғоб Мурғоб 37,300 15,900

Шаҳрҳои тобеи вилоят:

Рақ. Шаҳр Номгӯй Масоҳат2[4] Вҳолӣ

(2020)[5]

- Хоруғ <100 30,500
  1. Афганские кыргызы - Форум «Евразийского исторического сервера»(пайванди дастнорас — таърих). 23 Январ 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 5 феврали 2013.
  2. Архивированная копия(пайванди дастнорас — таърих). 18 Январ 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 10 май 2012.
  3. 3.0 3.1 Том 3. Национальный состав и владение языками, гражданство населения Республики Таджикистан (2010) Бойгонӣ шудааст 14 октябри 2013  сол. // Агентство по статистике при Президенте Республики Таджикистан Хатои ёдкард: Invalid <ref> tag; name "ЭтноСтатРТ" defined multiple times with different content
  4. 4.0 4.1 Хатои ёдкард: Барчасби <ref> ғайримиҷоз; матне барои ёдкардҳо бо номи regions ворид нашудааст
  5. 5.0 5.1 Хатои ёдкард: Барчасби <ref> ғайримиҷоз; матне барои ёдкардҳо бо номи pop2020 ворид нашудааст