Виктор Амбарсумян

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Амбарсумян Виктор Амазаспович
арманӣ. Վիկտոր Համազասպի Համբարձումյան
Таърихи таваллуд 5 (18) сентябр 1908[1][2][3]
Зодгоҳ
Таърихи даргузашт 12 август 1996(1996-08-12)[1][4][5][…] (87 сол)
Маҳалли даргузашт
Кишвар
Фазои илмӣ ахтарфизик[10] ва ахтаршиносӣ[10]
Ҷойҳои кор
Дараҷаи илмӣ: доктори илмҳои физика ва метематика[d][3] (1935)
Алма-матер
Роҳбари илмӣ Белополский Аристарх Апполонович
Шогирдон Viktor Sobolev[d]
Ҷоизаҳо
Вебгоҳ ambartsumian.ru
 Парвандаҳо дар Викианбор

Амбарсумян Виктор Амазаспович (арманӣ. Վիկտոր Համազասպի Համբարձումյան, 5 (18) сентябр 1908, Тифлис — 12 августи 1996, Бюракан) — ахтафизикшинос, асосгузори мактаби астрофизикаи назариявии Академияи Илмҳои ИҶШС (1953).

Зиндагинома[вироиш | вироиши манбаъ]

Академик ва президенти Академияи Илмҳои Арманистон (1947), ду карат Қаҳрамони Меҳнати Сотсиалистӣ (1968, 1978). Хатмкардаи Донишгоҳи Ленинград (1928). Солҳои 1934 — 47 профессор донишгоҳи мазкур. Ташкилотчӣ ва роҳбари кафедраи астрофизика, профессор Донишгоҳи Ереван (1947), ноиби президент (1948 — 55) ва президенти Иттиҳоди байналхалқии астрономҳо. Асосгузор (1946) ва директори Расадхонаи астрофизикии Бюракан. Таҳқиқоти муҳимаш дар соҳаи ассотсиатсияҳои ситорагӣ ва ядроҳои фаъоли галактикаҳо бахшида шудаанд. Амбарсумян собит намуд, ки раванди ташаккули ситораҳо дар Кайҳони мушоҳидашаванда идома доранд. Амбарсумян узви ифтихорӣ ва хориҷии Академияи Илмҳои якқатор давлатҳои ҷаҳон буд.

Ҷоизаҳо[вироиш | вироиши манбаъ]

Дорандаи Мукофоти сталинӣ (1946, 1950), Мукофоти давлатии Федератсияи Русия (1995), Медали тилоии ба номи М. В. Ломоносов, Қаҳрамони Миллии Арманистон. Ба ифтихори Амбарсумян сайёраи хурд (1905, Ambartsumyan) номгузорӣ шудааст. Соли 2010 бо Фармони Президенти Ҷумҳурии Арманистон Мукофоти ба номи Амбарсумян дар соҳаи астрофизика таъсис дода шуд.

Осор[вироиш | вироиши манбаъ]

  • Амбарцумян В. А., Научные труды, Ереван, 1960, 1988;
  • Философские вопросы науки о вселенной, Ереван, 1973;

Эзоҳ[вироиш | вироиши манбаъ]

  1. 1.0 1.1 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформаи додаҳои боз — 2011.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 Армянская советская энциклопедия (арм.) / зери таҳрири Վ. Համբարձումյան, Կ. ԽուդավերդյանՀայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 Армянская краткая энциклопедия (арм.)Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — Ҷ. 3.
  4. Massevitch A. G. Viktor Amazaspovich Ambartsumian (ингл.)
  5. Ambartsumian R. V. A life in astrophycis. Selected papers of Viktor A. Ambartsumian (ингл.) // AstrophysicsSpringer Science+Business Media, 1998. — Vol. 41, Iss. 4. — P. 328—330. — ISSN 0571-7256; 1573-8191doi:10.1007/BF02894658
  6. The Modern Physics of Compact StarsVolkswagen Foundation.
  7. Litvinov V. G., Medvedev N. G. Some optimal and inverse problems for orthotropic noncircular cylindrical shells (ингл.) // Journal of Optimization Theory and ApplicationsSpringer Science+Business Media, 1984. — Vol. 42, Iss. 2. — P. 229—246. — ISSN 0022-3239; 1573-2878doi:10.1007/BF00934298
  8. Armenia famous native sons and daughters
  9. Halton C. Arp, Astronomer Who Challenged Big Bang Theory, Dies at 86 (ингл.) // The New York Times / J. KahnManhattan, NYC: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 2014. — ed. size: 443000 — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
  10. 10.0 10.1 https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=jn20000600183
  11. 11.0 11.1 11.2 11.3 11.4 11.5 11.6 Архив по истории математики Мактьютор — 1994.

Адабиёт[вироиш | вироиши манбаъ]

  • Амбарцумян В. А.; Эпизоды жизни, Ереван, 2001.

Сарчашма[вироиш | вироиши манбаъ]