Диего Веласкес
 | |
| Таърихи таваллуд | 6 июн 1599[1][2][3][…] |
| Зодгоҳ: | |
| Таърихи даргузашт | 6 август 1660[2][3][5][…] (61 сол) |
| Маҳалли даргузашт | |
| Мамлакат: | |
| Жанр | нигоргарии сурат[d], наққошии устураӣ[d][4], наққошии таърихӣ[d][4], наққошии мазҳабӣ[d][4], такчеҳра[4], нақошии меъморӣ[d][4], жанри ҳунар[d][4], наққошии манзара[d][4], ҳунари бараҳна[d][4], figure[d][4], ҷонварон дар ҳунар[d][4], religious art[d][4] ва табиъати беҷон[4] |
 Парвандаҳо дар Викианбор | |
Дие́го Родри́гес де Си́лва-и-Вела́скес (исп. Diego Rodríguez de Silva y Velázquez; 6 июн 1599[1][2][3][…], Севиля[4] — 6 август 1660[2][3][5][…], Мадрид[4]) — мусаввири испониёӣ, ки осори ӯ марбут ва даврони барокко аст.
Зиндагинома
[вироиш | вироиши манбаъ]Дар Севил (1611—1619) дар назди Ф. Паческо дониш омӯхта, баъдан ба духтари ӯ издивоҷ кард. Дар давраҳои нахуст тасвирҳои динӣ ва ба истилоҳ бодегонес — жанрҳои санъати тасвирӣ, ки аз рамзу киноя ва маҷозу истиора (аллегорияҳо ва метафораҳо) манша мегиранд («Ношто», 1617-19, «Саққо», 1620), гоҳе сужетҳое аз Китоби муқаддас («Исо дар кулбаи Марта ва Марям», 1618) ва низ портретҳо (портрети шоир Луис де Гонгор, 1622) меофарид. Аз соли 1623 дар Мадрид ҳамчун рассоми шоҳ Филиппи IV ба ҳайси перояндаи қасри шоҳ ва созмондиҳандаи ҷашнҳо кор кард. Солҳои 1929-31 ва 1649-51 ба Итолиё омад ва барои коллексияи шоҳӣ осори ҳунарӣ гирд меовард. Дар китобхонаи шахсии ӯ адабиёти марбут ба меъморӣ, механика, тибб, фалсафа ва назм мавҷуд буданд. Веласкес, ки дар чаҳорчӯби портретнигорӣ маҳдуд буд, дар ин жанр намунаҳои классикӣ офарид (тасвири шоҳ Филиппи IV, 1623-56; «Мутоиботи шоҳона», 1631-48; нигораҳои «Саисхонаи шоҳзода Балтасар Карлос», 1635; «Хонумҳои бодбезакбадаст», 1635; «Папа Иннокентияи X», 1650; «Шоҳдухтарҳои Маргарита», 1653-60). Вижагии портретҳои В. дар андешаи жарф ва чеҳракушоии нозуки персонажҳояш мебошад; ин дар ҳолест, ки аз бандубаст то маҳорати фаннӣ, ба ҷумлагӣ рӯи образ кор мекунад. Дар жанрҳои мухталифи ҳунари тасвирӣ навпардоз буд; дар тасвирҳои асотирӣ («Шароб» ё «Шаробиҳо», 1628-28) аз унсурҳои бодегонес истифода мекунад, дар манзаранигорӣ (монанди «Кӯшки Медичи», 1650-51) сабки импрессионизмро пешакӣ пай мебурд. Тасвири зани бараҳна низ («Зуҳра дар назди оина», 1647-51) дар ҳунари рассомии Испанияи он замон намунаи нодир буд. Мусаввараи размиву таърихии Веласкес — «Посухи Берда» аз он ҷиҳат ғайримаъмулист, ки рассом на пирӯзӣ, балки наҷобати фарди пирӯзро ба силки тасвир кашидааст. Мусаввараҳои «Амирон» (1656) ва «Нассоҷон» (1657), ки ҳамчун ҳунари озод дар санъати тасвири тамсилӣ шуҳрат доранд, мӯҷиби чандин нақду баррасӣ шудаанд.
Эзоҳ
[вироиш | вироиши манбаъ]- ↑ 1.0 1.1 1.2 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформаи додаҳои боз — 2011.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 Itaú Cultural https://enciclopedia.itaucultural.org.br/pessoa532479/diego-velazquez (порт.) — São Paulo: Itaú Cultural, 2001. — ISBN 978-85-7979-060-7
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 Store norske leksikon (норв.) — 1978. — ISSN 2464-1480
- ↑ 4.00 4.01 4.02 4.03 4.04 4.05 4.06 4.07 4.08 4.09 4.10 4.11 4.12 4.13 4.14 4.15 4.16 RKDartists (нидерл.)
- ↑ 5.0 5.1 Gran Enciclopèdia Catalana (кат.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
- ↑ Union List of Artist Names (ингл.)
Адабиёт
[вироиш | вироиши манбаъ]- Веласкес // Боз — Вичкут. — Д. : СИЭМТ, 2014. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир Н. Амиршоҳӣ ; 2011—2023, ҷ. 3). — ISBN 978-99947-33-46-0.
